Σε νέα εποχή περνά σε λίγες ημέρες, και συγκεκριμένα από την 1η Νοεμβρίου 2025, η δημοσίευση των διαθηκών, καθώς τότε έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει η λειτουργία της ειδικής πλατφόρμας.
Μέχρι σήμερα απαιτούνταν μήνες ή και χρόνια για να λάβει κάποιος στα χέρια του το πιστοποιητικό δημοσίευσης διαθήκης
Πρόκειται για μια εμβληματική μεταρρύθμιση που παρουσιάζει το υπουργείο Δικαιοσύνης, ενόψει και της αναμόρφωσης του κληρονομικού δικαίου, που επίσης βρίσκεται προ των πυλών, με την Ομάδα Εργασίας να συνεχίζει με προσεκτικά βήματα να διαμορφώνει το πλέγμα των νέων διατάξεων που ακουμπούν το σύνολο της κοινωνίας.
Με τη λειτουργία της πλατφόρμας, η δημοσίευση των διαθηκών περνά από τα πρωτοδικεία στους συμβολαιογράφους, βάζοντας τέλος στην ταλαιπωρία των πολιτών που χρειάζονταν ώρες αναμονής στις γραμματείες και τις αίθουσες των δικαστηρίων. Μέχρι σήμερα απαιτούνταν μήνες ή και χρόνια, ειδικά στα μεγάλα πρωτοδικεία, για να λάβουν στα χέρια τους το πιστοποιητικό δημοσίευσης διαθήκης και να ολοκληρώσουν τις αναγκαίες ενέργειες για τη διευθέτηση των κληρονομικών υποθέσεων.
Με την έναρξη λειτουργίας του Μητρώου Διαθηκών:
- Ελαχιστοποιείται ο χρόνος δημοσίευσης της διαθήκης.
- Αξιοποιείται άμεσα η κληρονομηθείσα περιουσία.
- Περιορίζεται ο αριθμός των αμφίβολης γνησιότητας ιδιόγραφων διαθηκών.
- Αποσυμπιέζονται τα δικαστήρια και οι γραμματείες.
Ετσι, ο πολίτης θα μπορεί μέσα σε 2-3 ημέρες να έχει στα χέρια του το αναγκαίο πιστοποιητικό δημοσίευσης διαθήκης, για το οποίο σήμερα χρειάζεται να περιμένει έως και 450 ημέρες στα μεγάλα πρωτοδικεία της χώρας. «ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν τους βασικούς άξονες του Μητρώου Διαθηκών, η λειτουργία του οποίου διασφαλίζεται από την παρουσία των συμβολαιογράφων, στα καθήκοντα των οποίων ανάγεται η προστασία του δημόσιου συμφέροντος, της δημόσιας ασφάλειας και της δημοσιονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
Το Μητρώο, που θα τηρείται από τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου (ΝΠΔΔ), εποπτευόμενο από το υπουργείο Δικαιοσύνης, αποτελείται από δύο τμήματα:
Α’ τμήμα που περιλαμβάνει:
τις κατατεθειμένες σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο ιδιόγραφες διαθήκες,
τις μυστικές και δημόσιες διαθήκες,
τις πράξεις ανάκλησης διαθηκών.
Β’ τμήμα που περιλαμβάνει:
- τις πράξεις δημοσίευσης των διαθηκών,
- τα αντίγραφα των πρακτικών δημοσίευσης διαθηκών από πρόξενο ή αλλοδαπή Αρχή,
- την πράξη κήρυξης κυρίας ιδιόγραφης διαθήκης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιδιόγραφη διαθήκη κηρύσσεται κυρία από τον συμβολαιογράφο, εφόσον ζητηθεί, παρουσία μαρτύρων και με παράσταση δικηγόρου, εκτός αν το τιμώμενο πρόσωπο – κληρονόμος – είναι «εξωτικό», δηλαδή εκτός της κληρονομικής διαδοχής. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται γραφολογική πραγματογνωμοσύνη.
Είναι σημαντικό οι πολίτες να γνωρίζουν ότι εάν η ιδιόγραφη διαθήκη δεν έχει κατατεθεί σε συμβολαιογράφο, το πρόσωπο που την έχει για φύλαξη ή εκείνος που τη βρίσκει πρέπει αμέσως μετά τον θάνατο του διαθέτη να την προσκομίσει σε συμβολαιογράφο, μαζί με τη ληξιαρχική πράξη θανάτου, και να ζητήσει τη δημοσίευσή της με σχετική αίτηση. Ο συμβολαιογράφος ενημερώνει πρώτα το τμήμα αδημοσίευτων διαθηκών με τα στοιχεία του διαθέτη και στη συνέχεια προβαίνει στη δημοσίευση και στην περαιτέρω ενημέρωση του Μητρώου Διαθηκών.
«Ταυτότητα» διαθήκης
Κάθε διαθήκη θα λαμβάνει έναν μοναδικό αριθμό, που θα την ακολουθεί πάντα, ακόμη και σε περίπτωση προσβολής της ενώπιον δικαστηρίου.
Ο πολίτης (κληρονόμος ή τρίτος), ο οποίος δεν γνωρίζει αν υπάρχει διαθήκη του αποβιώσαντος, μπορεί με αίτησή του προς το Μητρώο Διαθηκών, προσκομίζοντας τη ληξιαρχική πράξη θανάτου, να πληροφορηθεί την ύπαρξη ή μη διαθήκης καθώς και τα στοιχεία του συμβολαιογράφου στον οποίο έχει κατατεθεί.
Χιλιάδες αδημοσίευτες διαθήκες
Πηγές του χώρου της Δικαιοσύνης επισημαίνουν ότι για να ξεπεραστεί ο σκόπελος των 14.000 διαθηκών που εκκρεμούν προς δημοσίευση, θα πρέπει η πολιτεία να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση, καταργώντας τη μεταβατική διάταξη που ορίζει ότι οι συμβολαιογράφοι θα δημοσιεύουν μόνο τις διαθήκες αποβιωσάντων μετά την 1η Νοεμβρίου 2025.
Η ρύθμιση αυτή θα δώσει λύση και για όσες διαθήκες έχουν ήδη κατατεθεί στα δικαστήρια ή φυλάσσονται από συμβολαιογράφους, ώστε να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Το Μητρώο Διαθηκών ανοίγει επίσης τον δρόμο για τη σύνδεση της Ελλάδας με το Ευρωπαϊκό Μητρώο Διαθηκών. Για τη μετάβαση στη νέα εποχή, η πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου, Ελένη Κοντογεώργου, έχει δηλώσει στα «ΝΕΑ» ότι ενόψει των αλλαγών θα υπάρξει πιλοτικό πρόγραμμα και θα δοθούν υποδείγματα αποφάσεων στους συμβολαιογράφους, οι οποίοι θα αναλάβουν πλέον το βάρος της δημοσίευσης όλων των διαθηκών και της λειτουργίας του Μητρώου Αδημοσίευτων Διαθηκών.
Για την Ιστορία, χρειάστηκαν 71 χρόνια μετά την ψήφιση του Νομοθετικού Διατάγματος 3082/1954 για να φτάσουμε στη δημιουργία του Μητρώου Διαθηκών.
Το διάταγμα προέβλεπε τη σύστασή του και απαγόρευε τη σύνταξη πράξης αποδοχής κληρονομιάς αν δεν προσκομιζόταν πιστοποιητικό περί ύπαρξης ή μη κατατεθειμένης διαθήκης.
Παρά τις συνεχείς παρατάσεις, οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνταν να στέλνουν στο Πρωτοδικείο κάθε τρίμηνο κατάσταση με τις διαθήκες που κατέθεταν οι πολίτες, με πειθαρχικές κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης αυτής.
Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»
Πηγή: ot.gr
