Ο Ντόναλντ Τραμπ πέτυχε μια σημαντική διπλωματική νίκη, καθώς ηγέτες από όλο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν στην Αίγυπτο για την υπογραφή συμφωνίας εκεχειρίας και απελευθέρωσης ομήρων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Ο Αμερικανός πρόεδρος, που έχει αυτοχαρακτηριστεί ειρηνοποιός και επιδιώκει τη διάκριση του Νόμπελ Ειρήνης, βλέπει τη συμφωνία αυτή ως επιβεβαίωση του ρόλου του στη διεθνή σκηνή.
Ωστόσο, αναλυτές και διπλωμάτες προειδοποιούν ότι για να διατηρηθεί η εύθραυστη ειρήνη, ο Τραμπ θα πρέπει να συνεχίσει να ασκεί πίεση στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, του οποίου η στήριξη θεωρείται κρίσιμη για τα επόμενα βήματα του σχεδίου.
Η συνεργασία με τον Νετανιάχου έχει αποδειχθεί δύσκολη για Αμερικανούς προέδρους από τον Μπιλ Κλίντον έως τον Τζο Μπάιντεν. Ακόμη και αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν εκφράσει δυσαρέσκεια για ισραηλινά πλήγματα που θεωρήθηκαν ότι υπονόμευαν την αμερικανική στρατηγική.
Παρά τις εντάσεις, ο Τραμπ κατάφερε να πείσει τον Νετανιάχου να αποδεχθεί το ειρηνευτικό του σχέδιο, ενώ παράλληλα εξασφάλισε τη συμβολή αραβικών χωρών, οι οποίες έπεισαν τη Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους – το βασικό διαπραγματευτικό της όπλο.
Οι διαφορές, ωστόσο, παραμένουν. Το Ισραήλ και η Χαμάς εξακολουθούν να διαφωνούν σε κρίσιμα σημεία του σχεδίου 20 όρων του Τραμπ, ενώ οι επερχόμενες βουλευτικές εκλογές στο Ισραήλ ενδέχεται να οδηγήσουν τον Νετανιάχου σε αλλαγή στάσης για να διατηρήσει ενωμένο τον δεξιό συνασπισμό του.
Οι εκκρεμότητες του σχεδίου
Το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ αφήνει ανοιχτά πολλά ζητήματα, καθώς καμία πλευρά δεν έχει δεσμευτεί πλήρως στους επιμέρους όρους. Αυτή η ασάφεια διευκόλυνε την υπογραφή της συμφωνίας, αλλά προμηνύει δύσκολες διαπραγματεύσεις στο μέλλον.
Κρίσιμο σημείο τριβής αποτελεί η πρόβλεψη για τον αφοπλισμό της Χαμάς και τον αποκλεισμό της από τη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας. Παρότι η οργάνωση αποδέχθηκε κατ’ αρχήν το σχέδιο, η επίσημη απάντησή της δεν αναφέρεται σε αυτούς τους όρους, ενώ στελέχη της δηλώνουν ότι επιθυμούν ρόλο στη μεταπολεμική διοίκηση.
“Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους τα πράγματα μπορεί να πάνε στραβά”, προειδοποίησε ο Τζο Άλτερμαν, ειδικός στη Μέση Ανατολή του Center for Strategic and International Studies, επισημαίνοντας ότι σπάνια διεθνής συμφωνία έχει αφήσει τόσα ζητήματα ανοιχτά.
Η επιρροή του Τραμπ στο Ισραήλ
Ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος εκτιμά ότι ο Τραμπ έχει ενισχύσει την επιρροή του στον Νετανιάχου χάρη στη σταθερή υποστήριξή του προς το Ισραήλ. Κατά την πρώτη του θητεία, ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και τα Υψίπεδα του Γκολάν ως ισραηλινό έδαφος.
“Ένα πράγμα που έκανε ο πρόεδρος Τραμπ (…) είναι ότι δεν προσπαθεί να βρει μια μέση λύση”, ανέφερε ο αξιωματούχος. “Μένει στο πλευρό του Ισραήλ 100%, και αυτό του επιτρέπει να το καθοδηγεί αποτελεσματικά”.
Ένας πιο αυστηρός Τραμπ
Παρά τις στενές σχέσεις, ο Τραμπ έχει επιδείξει μικτά αποτελέσματα στην άσκηση πίεσης προς τον Νετανιάχου. Τον Ιούλιο, το Ισραήλ βομβάρδισε το συριακό υπουργείο Άμυνας στη Δαμασκό, την ώρα που οι ΗΠΑ προσπαθούσαν να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με τη νέα συριακή κυβέρνηση.
Πρόσφατα, όμως, ο Τραμπ εμφανίζεται πιο αυστηρός. Ανάγκασε τον Νετανιάχου να ζητήσει συγγνώμη από τον ηγέτη του Κατάρ μετά από ισραηλινά πλήγματα στη Ντόχα και τελικά τον έπεισε να υπογράψει το σχέδιο των 20 σημείων, παρά τις επιφυλάξεις του.
Ο Άλτερμαν εκτιμά ότι ο Τραμπ διαθέτει σήμερα σημαντικό μοχλό πίεσης, καθώς είναι πιο δημοφιλής στο Ισραήλ από τον ίδιο τον Νετανιάχου. “Μπορεί είτε να ενισχύσει είτε να υπονομεύσει το πολιτικό του μέλλον”, σημείωσε.
Τα πολιτικά ρίσκα για τον Νετανιάχου
Οι εκλογές του επόμενου έτους αναμένεται να επηρεάσουν τη στάση του Ισραηλινού πρωθυπουργού. Οι ψηφοφόροι των ακροδεξιών Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και Μπεζαλέλ Σμότριχ θα μπορούσαν να απειλήσουν τη συνοχή του κυβερνητικού συνασπισμού, αν θεωρήσουν ότι η εκεχειρία με τη Χαμάς συνιστά υποχώρηση.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι τυχόν καθυστέρηση στον αφοπλισμό της Χαμάς θα μπορούσε να οδηγήσει τη δεξιά πτέρυγα του συνασπισμού να πιέσει για επανάληψη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα, ακυρώνοντας επί της ουσίας τη συμφωνία.
“Μας ανησυχεί το γεγονός ότι η Χαμάς εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να δηλώνει ότι θα παραμείνει στην εξουσία στη Γάζα”, δήλωσε στο Reuters ο Σίμχα Ρόθμαν, βουλευτής του Θρησκευτικού Σιωνισμού. “Δεν θα δεχθούμε καμία μερική νίκη”.
Το ζήτημα του παλαιστινιακού κράτους
Ένα ακόμη ακανθώδες ζήτημα είναι η πρόβλεψη του σχεδίου για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η ιδέα αυτή δύσκολα θα γίνει αποδεκτή από την ισραηλινή κοινή γνώμη μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Νταν Σαπίρο, προειδοποιεί ότι έντονες αντιδράσεις εντός του Ισραήλ ενδέχεται να περιορίσουν τη διάθεση των αραβικών κρατών να πιέσουν τη Χαμάς να τηρήσει τις δεσμεύσεις της. “Η αναφορά στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους ήταν πολύ σημαντική προκειμένου οι αραβικές χώρες να στηρίξουν το αμερικανικό σχέδιο”, υπογράμμισε.
Πηγή: tanea.gr
