Έχοντας επιστρέψει μόλις από την Αίγυπτο όπου βρέθηκε χθες μαζί με τον πρωθυπουργό εκπροσωπώντας την Ελλάδα στην τελετή υπογραφής της συμφωνίας για την ειρήνη στη Γάζα, ο Γιώργος Γεραπετρίτης χαρακτήρισε την εξέλιξη ως νίκη της λογικής και του δικαίου. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ, μιλώντας στον ΑΘΗΝΑ 984, υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης της ειρήνης προκειμένου να υλοποιηθεί και η δεύτερη φάση του σχεδίου που περιλαμβάνει την αποχώρηση των στρατευμάτων, την εδραίωση της ειρήνης και την εγκατάσταση της παλαιστινιακής αρχής χωρίς στοιχεία ξένα και αυταρχικά.
Αναφορικά με τα όσα διαδραματίστηκαν χθες στο Σαρμ Ελ Σέιχ, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας έκανε λόγο για μια στιγμή ιστορική που δίνει όραμα και προοπτική στην πολύπαθη περιοχή. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο ίδιος: «Συγκεντρώθηκαν ηγέτες από όλο τον κόσμο, με την πρωτοβουλία και πρόσκληση του Προέδρου της Αιγύπτου, για την συμφωνία στη βάση του σχεδίου του Αμερικανού Προέδρου για την κατάπαυση του πυρός, για τις συνθήκες ασφαλείας και για την ανασυγκρότηση στη Γάζα. Νομίζω είναι μια στιγμή πολύ σημαντική. Και μόνο το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή έχουν απελευθερωθεί οι επί δύο χρόνια κρατούμενοι όμηροι αποτελεί μια νίκη της λογικής, αποτελεί μια νίκη του δικαίου. Βεβαίως, εκείνο το οποίο θα πρέπει να διασφαλιστεί είναι ότι η ειρήνη θα παραμείνει ενεργή και θα περάσουμε στη δεύτερη φάση της ειρήνης διότι θυμίζω ότι η πρώτη φάση περιλαμβάνει την κατάπαυση του πυρός, την απελευθέρωση των Ομήρων, την απελευθέρωση κρατουμένων. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει την σταδιακή αποχώρηση στρατευμάτων, την εδραίωση της ειρήνης, την εγκατάσταση μιας νέας διοίκησης στην Παλαιστινιακή Αρχή η οποία δεν θα έχει στοιχεία ξένα και τρομοκρατικά έτσι ώστε να οδηγηθούμε και σε αυτό το οποίο είναι το τελικό όραμα, το τελικό σχέδιο στην περιοχή, η ίδρυση ενός κράτους της Παλαιστίνης το οποίο θα μπορεί να συμβιώνει βιώσιμα σε συνθήκες ασφαλείας με το κράτος του Ισραήλ».
Για το κατά πόσο το μοντέλο ειρήνευσης στη Γάζα που αφορά σε επιβολή ειρήνης μέσω της ισχύος θα μπορούσε να επηρεάσει θέματα που αφορούν και τα δικά μας εθνικά συμφέροντα ή ευρύτερα θέματα που έχουν να κάνουν με την επίλυση προβλημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Γιώργος Γεραπετρίτης παραδέχθηκε πως όντως υπήρξε πρωτοβουλία κρατών και όχι διεθνών οργανισμών όπως ήταν η έως τώρα πρακτική με βάση την ισχύουσα αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Συγκεκριμένα ο ίδιος ανέφερε: «Η πραγματικότητα είναι ότι η ειρήνη αυτή ουσιαστικά αποτελεί το επιστέγασμα μιας σειράς διαπραγματεύσεων, μιας σειράς διαβουλεύσεων οι οποίες έγιναν. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι επικράτησαν εν τέλει τα διπλωματικά μέσα. Βεβαίως, υπήρξε πρωτοβουλία συγκεκριμένων κρατών και όχι διεθνών οργανισμών που με βάση την κλασική αρχιτεκτονική ασφαλείας του μεταπολεμικού κόσμου συνήθως είχαν την πρωτοβουλία. Από την άλλη πλευρά εκείνο το οποίο σήμερα έχει αποτέλεσμα είναι η ωφελιμότητα του πράγματος και το ωφελιμο είναι ότι αυτή τη στιγμή έχουμε την κατάπαση του πυρός. Η αλήθεια είναι ότι διαμορφώνονται νέες συνθήκες στον κόσμο. Οι συνθήκες αυτές συνδέονται με το γεγονός ότι οι πολλαπλές κρίσεις και οι ένοπλες συρράξεις, που υπάρχουν σήμερα στον κόσμο που είναι περισσότερες από ποτέ, δημιουργούν πάντοτε και εστίες μεσολάβησης από τους ισχυρούς. Εμείς από τη δική μας πλευρά μεριμνούμε έτσι ώστε η Ελλάδα να διατηρεί ένα ισχυρό διπλωματικό και διεθνές αποτύπωμα, να είναι ένας πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή και στον κόσμο, να έχει μεγάλες στρατηγικές συμμαχίες με όλους τους διεθνούς δρώντες, έτσι ώστε να μην απαιτείται οποιαδήποτε έξωθεν παρέμβαση για την επίλυση των θεμάτων μας. Είναι σημαντικό πάντως να πούμε ότι η Ελλάδα έχει φροντίσει με την εξωτερική της πολιτική ώστε να μην έχει ανοιχτά μέτωπα.
Σχολιάζοντας την πρόσκληση που έλαβε η Ελλάδα για να είναι παρούσα στο Σαρμ Ελ Σέιχ και αποκωδικοποιώντας τον ρόλο της την επόμενη μέρα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ ανέλυσε τα ειδικά χαρακτηριστικά που συγκεντρώνει η χώρα μας ως έντιμος συνομιλητής όλων και στρατηγικός εταίρος του Ισραήλ ενώ αναφέρθηκε και στη συνάντηση που θα έχει σήμερα το μεσημέρι στην Αθήνα με την ΥΠΕΞ της Παλαιστίνης.
«Ειδικά για το ζήτημα της Μέσης Ανατολής, θα ήθελα να επισημάνω ότι η Ελλάδα έχει πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και νομίζω ότι ήταν πολύ λογική και η πρόσκληση που έλαβε. Ήταν λίγοι οι παγκόσμιοι ηγέτες οι οποίοι βρέθηκαν στο Σαρμ Ελ Σέιχ και είναι σημαντικό ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός όπως και ο Κύπριος Πρόεδρος βρέθηκαν εκεί, ήταν παρόντες σε αυτή την ιστορική στιγμή. Η Ελλάδα πρώτον έχει την στρατηγική της προσέγγισης με όλα τα μέρη της ευρύτερης περιοχής. Δηλαδή είναι στρατηγικός εταίρος του Ισραήλ αλλά έχει και άριστες σχέσεις με όλα τα αραβικά κράτη περιλαμβανομένης της Παλαιστινιακής Αρχής. Άρα αποτελεί έναν έντιμο συζητητή όλων των μέρων και θέλω να επισημάνω ότι σήμερα σε λίγη ώρα θα υποδεχθώ εδώ στο Υπουργείο Εξωτερικών την Υπουργό Εξωτερικών της Παλαιστινιακής Αρχής, λίγες ώρες μετά από την υπογραφή της συμφωνίας και αυτό καταλαβαίνετε ότι έχει ιδιαίτερη σημασία. Το δεύτερο που θέλω να επισημάνω είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί γεωγραφικά έναν εγγύτατο παίκτη στην Μέση Ανατολή. Και το τρίτο βεβαίως είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα πάρα πολύ ουσιαστικό μέρος των διεθνών οργανισμών. Πέρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σήμερα έχουμε την τιμή να υπηρετούμε ως εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αυτό μας δίνει πολύ μεγαλύτερο ειδικό βάρος και αυτό νομίζω συνέβαλε στο να είναι παρούσα η Ελλάδα σε αυτό το εξαιρετικά σημαντικό φόρουμ. Τώρα για την επόμενη μέρα να σας πω ότι η Ελλάδα θα είναι παρούσα. Θα είναι παρούσα τόσο στο κεφάλαιο το ανθρωπιστικό, δηλαδή στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, στη διαχείριση όλων των πόρων που αφορούν τα ανθρωπιστικά, καθώς επίσης και στην ανοικοδόμηση, δηλαδή στην επόμενη μέρα της Γάζας. Ιδιαίτερως επισημαίνω το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία είναι αποδεκτή από όλη την περιφέρεια. Να θυμίσω ότι η χθες η οικοδέσποινα, η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου, είναι μια χώρα με ιδιαίτερη φιλική σχέση με την Ελλάδα. Είναι στρατηγικός μας εταίρος και άρα μπορούμε να αντιληφθούμε όλοι ότι ο ρόλος της Ελλάδας θα είναι ενεργός και αναβαθμισμένος στην περιοχή».
Για τα ελληνοτουρκικά και το κατά πόσο αυτά επηρεάζονται από την ακύρωση του ραντεβού Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, ο Έλληνας ΥΠΕΞ επανέλαβε την πεποίθησή του πως η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν επηρεάζει τις σχέσεις των δύο χωρών.
«Η δική μας στρατηγική είναι πολύ σαφής. Επιδιώκουμε να έχουμε μια σχέση λειτουργική με την Τουρκία, μια σχέση καλής γειτονίας. Δεν είναι εποχή για να παράγονται κρίσεις. Από την άλλη πλευρά, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν πρόκειται να αποστούμε από τις θεμελιώδεις μας θέσεις. Και κυρίως, δεν πρόκειται να αποστούμε από πρωτοβουλίες οι οποίες ενισχύουν τη διαπραγματευτική θέση της χώρας μας. Και αυτό, νομίζω, έχει αποδειχθεί περίτρανα την τελευταία διετία με πολλές ενέργειες, πρωτοβουλίες οι οποίες ανελήφθησαν στο πεδίο και οι οποίες έχουν ουσιαστικά διαμορφώσει ένα πολύ ενισχυμένο πλαίσιο διαπραγμάτευσης για την Ελλάδα. Η ακύρωση της συνάντησης μεταξύ των δύο ηγετών δεν αισθάνομαι ότι ασκεί η επιρροή στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
Η ακύρωση οφείλεται σε έναν γνήσιο λόγο που προέκυψε οψιγενώς, δηλαδή τη διάσκεψη που κάλεσε με τις μουσουλμανικές και Αραβικές χώρες ο πρόεδρος Τραμπ. Ο πρόεδρος Ερντογάν ακύρωσε και άλλες συναντήσεις μεταξύ των οποίων και με την Ιταλίδα Πρωθυπουργό, την κυρία Μελόνι. Νομίζω ότι εκείνο το οποίο έχουμε κατακτήσει είναι η συγκυρία να μην επιδρά αρνητικά στο πλαίσιο του διαλόγου με την Τουρκία. Η ιδιαίτερη πρόσθετη αξία σήμερα για τον διάλογο Ελλάδος-Τουρκίας είναι ότι είναι δομημένος, ότι δηλαδή έχει χτιστεί σε μία πολύ συγκεκριμένη μεθοδολογία, ότι ακολουθεί διαδικαστικούς κανόνες, ότι έχει συγκεκριμένους πυλώνες. Συνεχίζονται λοιπόν οι εργασίες τόσο στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης όσο και στον Πολιτικό Διάλογο και στη Θετική Ατζέντα. Θα έρθει η ώρα που θα βρεθούν οι δύο ηγέτες. Η επιδίωξή μας είναι η σχέση μας με την Τουρκία να παραμείνει εποικοδομητική, να μην έχουμε κρίσεις στην περιοχή μας και ταυτόχρονα η Ελλάδα να επαυξάνει το διεθνές της αποτύπωμα».
Τι είπε για ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου
Για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, ο Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε πως είναι σημαντικό να διασαφηνιστούν οι όποιες αντιρρήσεις εκφράζονται επί της τεχνικοοικονομικής βιωσιμότητας του έργου από πλευράς Κύπρου. «Σε ό,τι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση νομίζω ότι η Ελλάδα έχει ταχθεί εξ αρχής υπέρ της υλοποίησης του έργου με πολύ σαφείς τοποθετήσεις τόσο του Πρωθυπουργού όσο και δικές μου. Είμαστε πολύ συνεπείς σε αυτό. Η πραγματικότητα είναι ότι έχουν τεθεί ζητήματα οικονομοτεχνικής βιωσιμότητας από την πλευρά της Κύπρου. Είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να διευκρινιστεί. Και τούτο διότι μπορεί βεβαίως τα εθνικά οφέλη τα οποία παράγονται να είναι εξαιρετικά σημαντικά αλλά και η τεχνικοοικονομική βιωσιμότητα είναι αναγκαία προϋπόθεση και σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Άρα δεν είναι ένας παράγων που μπορείς να τον αγνοήσεις. Άρα είναι σημαντικό, παρά την προφανή δέσμευση την οποία έχουμε στο έργο, να διασαφηνιστούν οι όποιες αντιρρήσεις, επιφυλάξεις εκφράζονται».
Αναφορικά με το πρόγραμμα SAFE και τη δυνατότητα συμμετοχής τρίτων χωρών, ο Έλληνας ΥΠΕΞ επανέλαβε τη θέση που έχει δημοσίως και σε διεθνές επίπεδο εκφράσει εμφατικά ο πρωθυπουργός σχετικά με την ανάγκη άρσης του casus belli από πλευράς Τουρκίας, ως απαραίτητο όρο για να επιτραπεί στην Άγκυρα η είσοδος στο αμυντικό χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρώπης. Ο ίδιος, επιπλέον, υπογράμμισε πως «το αν θα είναι ικανή η συνθήκη αυτή θα το δούμε σε μεταγενέστερο στάδιο γιατί υπάρχουν ακόμα πολλές εκκρεμότητες».
«Σε ό,τι αφορά το κομμάτι του προγράμματος SAFE να επισημάνω ότι πρόκειται για ένα υποσύνολο της κοινοτικής χρηματοδότησης που δίνεται για την Ευρωπαϊκή Άμυνα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αφορά τη συμμετοχή τρίτων χωρών στην Ευρωπαϊκή Άμυνα όπως είναι η Τουρκία. Η Ελλάδα με εξαιρετικά επίμονη και συστηματική διπλωματία έχει καταφέρει να περνάει μέσα από την δική μας στάση το ζήτημα της συμμετοχής τρίτων χωρών. Δεν προβλεπόταν εξ αρχής. Εμείς το καταφέραμε να έχουμε πλέον ένα δικαίωμα αντίρρησης απέναντι σε οποιαδήποτε συμμετοχή τρίτου κράτους. Η δική μας θέση είναι πάρα πολύ διαυγής. Ενόσω υφίσταται τυπικά η απειλή πολέμου, ενόσω υπάρχει ένα ψήφισμα του Τουρκικού Κοινοβουλίου για απειλή πολέμου για άσκηση ενός νομίμου, κατά το Διεθνές Δίκαιο, δικαιώματος της Ελλάδος να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμία συζήτηση. Άρα είναι προφανές ότι είναι αναγκαία η άρση του casus belli για να προχωρήσει οποιαδήποτε συζήτηση. Προφανώς το αν θα είναι ικανή η συνθήκη αυτή θα το δούμε σε μεταγενέστερο στάδιο γιατί υπάρχουν ακόμα πολλές εκκρεμότητες. Να θυμίσω ότι με βάση τον κανονισμό SAFE, πέρα από τη διμερή συμφωνία που θα πρέπει να υπάρξει μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας στην οποία κάθε κράτος μέλος διαθέτει δικαίωμα αρνησικυρίας, υπάρχει και η γενική ρήτρα ότι θα πρέπει να μην βάλλονται τα εθνικά συμφέροντα κάθε κράτους μέλους. Άρα από εκεί ξεκινά η συζήτηση αλλά βεβαίως δεν τελειώνει».
Για πόλεμο στην Ουκρανία: Δεν διαφαίνονται προσώρας οι συνθήκες που θα οδηγήσουν σε άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών
Ενόψει του νέου τετ α τετ Ζελένσκι – Τραμπ στον Λευκό Οίκο και απαντώντας στο κατά πόσο ο ίδιος βλέπει φως στην άκρη του τούνελ στο ουκρανορωσικό μέτωπο, ο Γιώργος Γεραπετρίτης σημείωσε πως δεν διαφαίνονται προσώρας οι συνθήκες που θα οδηγήσουν σε άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών. Συγκεκριμένα ο ίδιος ανέφερε: «Η Ελλάδα έχει ταχθεί εξ αρχής υπέρ της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Θα μου επιτρέψετε να πω ότι ήταν μία επιλογή ευθύνης για τη χώρα μας. Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό μία χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία ανέκαθεν τάσσεται με την καθολική εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και κατά οποιασδήποτε μορφής αναθεωρητισμού, να συντάσσεται με τον αμυνόμενο και όχι με τον επιτιθέμενο, έτσι ώστε να διατηρεί το πολιτικό και ηθικό της συμφέρον, έννομο συμφέρον, να μπορεί να βάλει τα θέματα του διεθνούς δικαίου οψέποτε η ίδια γίνεται αντικείμενο επίθεσης.
Άρα για μας ήταν εξαιρετικά σημαντικό και σε επίπεδο αρχής αλλά και σε επίπεδο πολιτικής. Από εκεί και πέρα, η πραγματικότητα είναι ότι μετά την υπογραφή της χθεσινής συμφωνίας νομίζω η διεθνής πολιτική σκηνή θα στρέψει τα βλέμματα της προς την Ουκρανία. Είναι ένας εξαιρετικά μακρύς και αιματηρός πόλεμος. Αποδεικνύεται, δε, ότι είναι ένας εξαιρετικά ανθεκτικός πόλεμος. Αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται ότι υπάρχουν οι συνθήκες εκείνες οι οποίες θα οδηγήσουν σε άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών. Και τούτο διότι προφανώς υπάρχουν ζητούμενα τα οποία θα πρέπει να διαφυλαχθούν όπως είναι η εδαφική ακεραιότητα, η κυριαρχία της Ουκρανίας. Παρά ταύτα, διατηρούμε μια μικρή αισιοδοξία ότι θα μπορέσουν να προχωρήσουν τα πράγματα. Νομίζω έχει υπάρξει πλέον μια γενική κατανόηση ότι οι πόλεμοι δεν είναι η λύση. Μόνον η διπλωματία μπορεί να είναι η λύση. Ειδικά για το ζήτημα της Ουκρανίας, η Ελλάδα επίσης θα είναι παρούσα, όχι με στρατιωτικά μέσα θα είναι όμως παρούσα σε ό,τι αφορά την ανθρωπιστική και την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας. Και βεβαίως όπου απαιτηθεί διπλωματικά ή πολιτικά, εμείς θα σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας».
Για τον βαθμό εμπλοκής της Ελλάδας στο θέμα της Ουκρανίας, ο Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε πως είναι εξαιρετικά πρώιμη μια τέτοια συζήτηση ενώ ξεκαθάρισε πως επί του παρόντος δεν υπάρχει θέμα στρατιωτικής συμμετοχής της χώρας μας σε ειρηνευτικό σχέδιο στην περιοχή. «Προσώρας δεν τίθεται ζήτημα στρατιωτικής συμμετοχής της Ελλάδα, είναι εξαιρετικά πρώιμο, δεν βρισκόμαστε καν στην φάση του ειρηνευτικού σχεδίου πολλώ δε μάλλον στις εγγυήσεις ασφαλείας οι οποίες θα τεθούν στην Ουκρανία οπότε αισθάνομαι ότι είναι αρκετά πρώιμη οποιαδήποτε τέτοια συζήτηση», σημείωσε ο Έλληνας ΥΠΕΞ.
Ο ίδιος, επιπλέον, αναφέρθηκε στις υβριδικές επιθέσεις που δέχονται τελευταία ευρωπαϊκές χώρες, επισημαίνοντας πως το ζητούμενο είναι η ανθεκτικότητα και στρατηγική αμυντική αυτονομία της Ευρώπης. Παράλληλα, ο ίδιος τόνισε πως «ενδεχομένως να έχει φτάσει η στιγμή να σκεφτούμε και νέους τρόπους χρηματοδότησης όπως είναι ο κοινός δανεισμός για την Ευρωπαϊκή Άμυνα».
«Αυτή τη στιγμή η ανθεκτικότητα είναι ζητούμενο και θέλω ιδιαιτέρως να τονίσω το γεγονός ότι όλη αυτή η σημερινή διεθνής αποτύπωση ενισχύει ιδιαιτέρως το αφήγημα και τη στρατηγική της Ευρώπης για μία στρατηγική αμυντική αυτονομία. Είναι εξαιρετικά σημαντικό και κρίσιμο σε τέτοιους δύσκολους καιρούς η Ευρώπη να έχει τη δυνατότητα να αμύνεται αυτοτελώς. Και γι’ αυτόν τον λόγο η πρωτοβουλία την οποία είχε αναλάβει ο Έλληνας πρωθυπουργός με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, ώστε να υπάρξει ένας ενιαίος ευρωπαϊκός αμυντικός σχεδιασμός, προχωρεί και είναι εξαιρετικά κρίσιμη η υλοποίησή του. Ενδεχομένως δε έχει φτάσει η στιγμή να σκεφτούμε και νέους τρόπους χρηματοδότησης όπως είναι ενδεχομένως ο κοινός δανεισμός για την Ευρωπαϊκή Άμυνα. Η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στα γεωγραφικά σύνορα της ΕΕ, είναι προφανές ότι θα ωφεληθεί ιδιαιτέρως από το να υπάρξει μια κοινή Ευρωπαϊκή Άμυνα».
Πηγή: tanea.gr
