Την περασμένη εβδομάδα, η Γκρέτα Τούνμπεργκ επέστρεψε θεαματικά στα πρωτοσέλιδα των παγκόσμιων μέσων ενημέρωσης, αυτή τη φορά όχι ως νεαρή εικονική μορφή του κλίματος, αλλά ως ανθρωπιστική ακτιβίστρια και κρατούμενη που μίλησε ανοιχτά κατά του Ισραήλ.
Αφού το ισραηλινό ναυτικό αναχαίτισε το στόλο που κατευθυνόταν προς τη Γάζα και στον οποίο επέβαινε η Τούνμπεργκ, αυτή κρατήθηκε μαζί με περισσότερους από 400 άλλους ακτιβιστές, πριν απελαθεί μαζί με 130 κρατούμενους στις 6 Οκτωβρίου.
Επιστρέφοντας στη Στοκχόλμη, η 22χρονη κατηγόρησε τις ισραηλινές αρχές για «σκληρή και εξευτελιστική» μεταχείριση των κρατουμένων, οι οποίοι, σύμφωνα με την Τούνμπεργκ, ήταν στριμωγμένοι σε μικροσκοπικά κλουβιά και στερούνταν βασικών φαρμάκων.
Ωστόσο, η ίδια δήλωσε: «Δεν θέλω να υπάρχουν πρωτοσέλιδα για την Γκρέτα που βασανίζεται», είπε.
«Γιατί δεν είναι αυτή η ιστορία εδώ».
Από το κλίμα στη Γάζα
Φυσικά, ποτέ δεν ήταν τόσο απλό, ειδικά όταν είσαι η Γκρέτα Τούνμπεργκ. Ήταν 15 ετών όταν άρχισε να διαμαρτύρεται, το 2018, και τώρα που είναι στα είκοσί της, βρίσκεται υπό νέα εξέταση.
Σύμφωνα με τις περισσότερες μαρτυρίες, η ζωή της στη Σουηδία είναι ήσυχη, απομονωμένη και επίμονα μετριοπαθής, όπως αναφέρει το The Independent.
Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση – και μια σειρά 251 εβδομάδων απεργιών για το κλίμα – το 2023 και, από τότε, της έχουν απονεμηθεί τιμητικά διδακτορικά στη θεολογία από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι και στη νομική από το UBC Okanagan, αν και το πανεπιστήμιο δεν είναι στα σχέδιά της.
Ούτε, όπως φαίνεται, η δημοσιότητα: δεν είναι ο τύπος που θα ανακοινώσει μια συμφωνία με το Netflix, δεν έχει γίνει λόγος για πολιτικό αξίωμα. H «μάρκα Γκρέτα» παραμένει χωρίς διαχείριση.
Η Γκρέτα Τούνμπεργκ και άλλα μέλη του πληρώματος κάνουν το σήμα της νίκης από το πλοίο τους, μέρος της Global Sumud Flotilla που έχει ως στόχο να φτάσει στη Γάζα και να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό του Ισραήλ, καθώς αποπλέουν από το νησί της Κρήτης, Ελλάδα, 25 Σεπτεμβρίου 2025. REUTERS/Στέφανος Ραπάνις
Μια ακτιβίστρια που παραμένει σημείο αναφοράς
Ωστόσο, παραμένει ένα παγκόσμιο σημείο αναφοράς. Και, στην ενήλικη ζωή, αυτό σημαίνει ότι έχει αρκετή δύναμη ώστε οι παραμικρές της κινήσεις να μπορούν να επηρεάσουν διπλωματικές δηλώσεις και να τροφοδοτήσουν τα ταμπλόιντ.
Αυτό το καλοκαίρι δεν υπήρξαν τέτοιες μικρές κινήσεις – τον Ιούνιο, επιβιβάστηκε στο πλοίο Madleen, ως μέλος της Freedom Flotilla Coalition.
Ήταν η πρώτη φορά φέτος που συνελήφθη και απελάθηκε – ή, όπως είπε απλά, «απήχθη».
Το Ισραήλ είπε ότι ήταν μια διαφημιστική ενέργεια που πραγματοποιήθηκε σε ένα «γιοτ για selfie».
Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας χαρακτήρισε το ταξίδι «πολύ ηλίθιο». Όπως ήταν αναμενόμενο, το διαδίκτυο το χαρακτήρισε με πολλούς άλλους τρόπους, που συγκρούονταν στο μαύρο χάσμα της οργής και του θαυμασμού.
Αυτό που πραγματικά έκανε – να μεταφέρει ιατρικά εφόδια, να προσπαθήσει να γίνει μάρτυρας – χάθηκε σχεδόν εντελώς.
«Μπορούν να με απελάσουν, μπορούν να με κρατήσουν, αλλά η σιωπή δεν είναι επιλογή», είπε μετά.
Η ίδια φωνή που, πριν από επτά χρόνια, έκοψε τον θόρυβο της άρνησης της κλιματικής αλλαγής, τώρα κατευθύνθηκε προς μια σύγκρουση πολύ μακριά από αυτό το θέμα.
Οι δημοσιογράφοι της ζήτησαν να δικαιολογήσει το ταξίδι της. «Κοιτάξτε τη Γάζα, όχι εμένα», απάντησε.
Η Σουηδή ακτιβίστρια για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ κρατά μια πινακίδα με τη φράση «Σχολική απεργία για το κλίμα» κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης «Fridays for Future» κατά της κλιματικής αλλαγής στο Βερολίνο, Γερμανία, 29 Μαρτίου 2019. Μαθητές από όλο τον κόσμο συμμετέχουν σε ένα κίνημα απεργίας με το όνομα #FridayForFuture, το οποίο πραγματοποιείται κάθε Παρασκευή. Το κίνημα ξεκίνησε από τη Γκρέτα Τούνμπεργκ από τη Σουηδία, μια δεκαέξιχρονη ακτιβίστρια για το κλίμα, η οποία διαμαρτύρεται για την ανάληψη δράσης για το κλίμα και την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο κάθε Παρασκευή από τον Αύγουστο του 2018.
Η σχέση της με τη Σουηδία και το κοινό
Καθώς μπήκε στην ενηλικίωση, αυτό έχει γίνει πιο συνηθισμένο για αυτήν.
Ενώ σχεδόν ολόκληρη η Σουηδία κάποτε την θαύμαζε – το εντυπωσιακό κατόρθωμά της να μετατρέψει ένα απλό πλακάτ σε παγκόσμιο κίνημα δικαίως επαινέθηκε – έχουν ακουστεί φήμες ότι η σχέση της με τη χώρα της έχει «κρυώσει».
Ίσως, όπως πολλές γυναίκες δημόσιες προσωπικότητες που μπαίνουν στη διεθνή σκηνή σε νεαρή ηλικία, η «αθωότητά» της μετατράπηκε σε βάρος καθώς πλησίαζε η ενηλικίωση.
Ο σεξισμός στον οποίο έχει υποβληθεί συνεχώς έχει μόνο νομιμοποιηθεί περισσότερο.
Οι δεξιοί την αποκαλούν «αχάριστη» για την προνομιούχα ζωή που ζει και την κατηγορούν για «θεατρική αγνότητα» – ακόμη και ορισμένοι περιβαλλοντολόγοι έχουν αρχίσει να αμφισβητούν αν ο ακτιβισμός της παραβλέπει βασικά ζητήματα όπως η αύξηση του πληθυσμού.
Η Γκρέτα ως «σύμβολο»
Νωρίτερα φέτος, όταν το UnHerd δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Πρέπει να ελευθερώσουμε την Γκρέτα Τούνμπεργκ» (επειδή είναι πλέον «πολύ μεγάλη για να εξυπηρετήσει τον σκοπό της»), την παρουσίαζε ως «φυλακισμένη της ίδιας της εικονογραφίας» και συμπέραινε ότι η νεότητά της ήταν πάντα η μεγαλύτερη πηγή της «δύναμης της ως σταρ».
Είναι πραγματικά παγιδευμένη στον ρόλο που κάποτε την απελευθέρωσε; Απίθανο.
Δεν υπάρχει απολύτως κανένα σημάδι ότι θέλει να «απελευθερωθεί» για να ζήσει για λίγο σαν μια «κανονική» 22χρονη.
Στην πραγματικότητα, η φήμη της ως «η πιο διάσημη ακτιβίστρια στον κόσμο που δεν θέλει να μιλάτε πια για αυτήν», όπως την περιέγραψε κάποτε το Politico, φαίνεται αρκετά σταθερή.
Η επικοινωνία της είναι μινιμαλιστική, τα κοινωνικά της μέσα δεν είναι τίποτα περισσότερο από δηλώσεις με φωτογραφίες.
Ο ακτιβισμός της και η σύνδεση με την κλιματική κρίση
Η χρηματοδότησή της φαίνεται να είναι μικρής κλίμακας, προερχόμενη κυρίως από δικαιώματα βιβλίων, βραβεία και δωρεές μέσω του Ιδρύματος Greta Τούνμπεργκ (αν και δεν είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος και δεν λαμβάνει μισθό από αυτό).
Ίσως έχει απομακρυνθεί ελαφρώς από την επικρατούσα τάση στον διάλογο για την κλιματική αλλαγή – αν και η σύλληψή της στο Λονδίνο το 2023 κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας των Fossil Free London και Greenpeace δείχνει το αντίθετο – αλλά η Γάζα, όπως υποστηρίζει, είναι επίσης μια ιστορία που αφορά το κλίμα.
Ο κύκλος των κλιματικών συνόδων έχει αλλάξει πολύ από τότε που πρωτοεμφανίστηκε, αλλά τα σημάδια της επιτυχίας της παραμένουν τα ίδια: είναι ακόμα η ικανότητά της να εξοργίζει με ηρεμία τους ισχυρούς που την ξεχωρίζει.
Η Σουηδή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ, η οποία συμμετείχε στην παγκόσμια νηοπομπή Sumud με σκοπό την παράδοση βοήθειας στη Γάζα και συνελήφθη από το Ισραήλ, κάνει χειρονομία καθώς διαβάζει δήλωση κατά την άφιξή της στο Διεθνές Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος της Αθήνας, στην Ελλάδα, στις 6 Οκτωβρίου 2025.
Μία (δικαιολογηένα) θυμωμένη γυναίκα
Η αλλαγή της δεν ενοχελέι μόνο στης χώρα της.
Η Γκρέτα Τούνμπεργκ απάντησε στον Ντόναλντ Τραμπ, αφού αυτός υπαινίχθηκε ότι η ίδια έχει προβλήματα με τον θυμό της, λέγοντας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι αυτός που χρειάζεται βοήθεια για να ελέγξει τον θυμό του.
«Άκουσα ότι ο Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε για άλλη μια φορά τις κολακευτικές του απόψεις για τον χαρακτήρα μου και εκτιμώ το ενδιαφέρον του για την ψυχική μου υγεία», έγραψε η 22χρονη Σουηδή ακτιβίστρια σε μια ανάρτηση στο Instagram.
«Θα δεχόμουν ευγενικά οποιεσδήποτε συστάσεις έχετε για την αντιμετώπιση αυτών των λεγόμενων ‘προβλημάτων διαχείρισης θυμού’, καθώς — κρίνοντας από το εντυπωσιακό ιστορικό σας — φαίνεται ότι και εσείς πάσχετε από αυτά», πρόσθεσε.
Ο Τραμπ είχε χαρακτηρίσει την Τούνμπεργκ «θυμωμένη» και «ταραχοποιό» μετά τη σύλληψή της και την επακόλουθη απέλασή της από το Ισραήλ, όταν η Global Sumud Flotilla, μια νηοπομπή 42 σκαφών, προσπάθησε να παραδώσει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, αλλά παρεμποδίστηκε από τις ισραηλινές δυνάμεις.
«Είναι απλά μια ταραχοποιός. … Δεν ενδιαφέρεται πλέον για το περιβάλλον. Έχει πρόβλημα διαχείρισης θυμού. Νομίζω ότι πρέπει να δει έναν γιατρό», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους.
«Την έχετε δει ποτέ; Είναι μια νεαρή κοπέλα. Είναι τόσο θυμωμένη, είναι τόσο τρελή».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο δύο φορές πρόεδρος των ΗΠΑ και η ακτιβίστρια για το κλίμα έρχονται σε σύγκρουση.
Σε μια προηγούμενη διαμάχη τον Ιούνιο, ο Τραμπ χαρακτήρισε την Τούνμπεργκ «παράξενη» και «θυμωμένη» για την πρώτη της αποστολή να παραδώσει βοήθεια στη Γάζα.
Εκείνη απάντησε ότι ο κόσμος χρειάζεται «περισσότερες θυμωμένες γυναίκες».
Και ο κόσμος, αντί να τις κρίνει, ίσως θα πρέπει να μάθει να εκτιμά την δύναμή τους.
Πηγή: in.gr
