Δύσκολη έως ακατόρθωτη: έτσι περιγράφουν την κινητικότητα στην Αθήνα, τα εμποδιζόμενα άτομα.
Σε πρόσφατη ημερίδα που διοργάνωσε ο δήμος της Αθήνας με τίτλο: «Κινητικότητα για όλους» ακούστηκαν προβλήματα και ανάγκες, τα οποία χρονίζουν χωρίς επίλυση, από φορείς αναπηρίας, συλλόγους πεζών, θεσμικούς φορείς, όπως ο ΟΑΣΑ και η ΣΤΑΣΥ αλλά και από ενεργούς πολίτες.
Συνοψίζοντας τα προβλήματα, η Ελενα Μαντζαβίνου, εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος προσβασιμότητας και αντιπρόεδρος ΚΥΑΔΑ (Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων) λέει στο in τα εξής: «Αντιμετωπίζουμε πολλά και διαφορετικά προβλήματα, από τα στενά και ψηλά πεζοδρόμια, μέχρι τις οδεύσεις τυφλών που καταλήγουν σε σκαλιά, κάδους απορριμμάτων, ή… γυρνάνε γύρω από τον εαυτό τους. Εχουμε ράμπες που έχουν και λίγο σκαλάκι, έχουμε το αντικοινωνικό παρκάρισμα και έχουμε αντικοινωνική κατάληψη του δημόσιου χώρου γενικώς».
Το δέντρο που «ξεφυτρώνει» στη μέση του πεζοδρομίου
Ο Παναγιώτης Μαρκοστάμος, Αντιπρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών και Δημοτικός Σύμβουλος στον Δήμο Λοκρών περιέγραψε με μια δόση χιούμορ την συχνά τραγελαφική κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ όταν κυκλοφορούν στην πρωτεύουσα.
«Ολα τα εμπόδια που συναντούμε έχουν τοποθετεί εκεί… για λίγη ώρα. Κάποιος παρκάρει το αυτοκίνητό του για πέντε λεπτά, κάποιος άλλο παρκάρει το μηχανάκι του για λίγο, κάποιος άλλος ξεφορτώνει και αφήνει τα εμπορεύματά του εκτεθειμένα στο πεζοδρόμιο. Στο τέλος, αναγκαζόμαστε να πηγαίνουμε από τον δρόμο, γιατί νιώθουμε πιο ασφαλείς να κινούμαστε δίπλα από τα αυτοκίνητα. Το αυτοκίνητο τουλάχιστον θα σε δει».
Με το ρόλο του αυτοδιοικητικού, ο κ. Μαρκοστάμος σημείωσε πως το πιο νευραλγικό πρόβλημα εξαιτίας του οποίου δεν αλλάζουν οι πόλεις στο θέμα της βιώσιμης κινητικότητας, είναι η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στις υπηρεσίες των δήμων.
Ο ίδιος έδωσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Ξαφνικά, στη μέση ενός πεζοδρομίου ξεφυτρώνει ένα δέντρο. Ή υπάρχει μια λακκούβα από ένα δέντρο το οποίο ξεράθηκε ή κόπηκε και η λακκούβα μένει ανοιχτή, γιατί έτσι ορίζει ο κανονισμός της υπηρεσίας Πρασίνου.
Γιατί να μην κλείσει η λακκούβα και το δέντρο να μεταφυτευτεί στην άκρη του πεζοδρομίου, έτσι ώστε όταν περνάω εγώ ο τυφλός, να μην χτυπάω το κεφάλι μου; Το λευκό μπαστούνι εντοπίζει μόνο τα χαμηλά εμπόδια, αυτά που βρίσκονται από το χέρι μας και κάτω.
Οσον αφορά το δέντρο, η νομοθεσία είναι τέτοια που δίνει σε έναν πολίτη το δικαίωμα να πάει στα δικαστήρια αν το δέντρο δεν ξαναφυτευτεί στο ίδιο σημείο. Η νομοθεσία, δυστυχώς, δεν είναι στοχευμένη, δεν επιτρέπει στην αυτοδιοίκηση να παίρνει σοβαρές, σταθερές αποφάσεις».
Από τα πιο στενά και δύσκολα πεζοδρόμια της πόλης βρίσκονται στην οδό Πανόρμου, εκεί όπου οι επιχειρήσεις εστίασης αλλά και οι κακοτεχνίες, μειώνουν τρομαχτικά τη δυνατότητα κινητικότητας
Η σπασμένη αλυσίδα της προσβασιμότητας
Καλεσμένη στην ημερίδα ήταν και η Χρυσέλλα Λαγαρία, συνιδρύτρια και διευθύντρια της κοινωνικής, συνεταιριστικής επιχείρησης Black Light και εκ γενετής τυφλή.
Η κ. Λαγαρία αναφέρθηκε καταρχάς στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα εμποδιζόμενα άτομα όταν χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ στην Αθήνα. «Η διαδικτυακή εφαρμογή της Τηλεματικής του ΟΑΣΑ δεν λειτουργεί ικανοποιητικά. Δεν βρίσκουμε εύκολα τη στάση. Επίσης, οι ανακοινώσεις για την επόμενη στάση, δεν λειτουργούν σε όλα τα οχήματα. Σε πολλές περιπτώσεις, βασιζόμαστε τελικά στο κινητό μας για να ολοκληρώσουμε μια διαδρομή».
Μέσα από ένα καθημερινό παράδειγμα η κ. Λαγαρία εξήγησε στη συνέχεια και τι είναι η αλυσίδα προσβασιμότητας.
«Σήμερα βρισκόμαστε στο Σεράφειο. Ας φτιάξουμε λοιπόν ένα σενάριο όπου ένας τυφλός θέλει να έρθει από τον Νέο Κόσμο στο Σεράφειο. Παίρνει το μετρό. Κατεβαίνει στον σταθμό του Κεραμεικού. Από εκεί, ξεκινάει να έρθει στο Σεράφειο με τα πόδια.
O κ. Μαρκοστάμος με την κ. Μαντζαβίνου
Περνάει από πεζοδρόμια που σε σημεία έχουν σπασμένες πλάκες. Διασχίζει τέσσερα στενά. Περνάει από ένα πολύ κακό φανάρι, το οποίο δεν έχει ηχητική σήμανση. Ας υποθέσουμε ότι βρίσκει έναν άνθρωπο και με τη βοήθεια του, διασχίζει τον δρόμο. Σε αυτό το σημείο έχει ήδη σπάσει το πρώτο κομμάτι της αλυσίδας προσβασιμότητας.
Φτάνει στο Σεράφειο. Πώς γνωρίζει ότι η πόρτα εισόδου είναι η σωστή; Το φαντάζεται: αλλάζει λίγο ο ήχος, ακούει φωνές συγκεντρωμένου πλήθους.
Χρυσέλλα Λαγαρία
Υπάρχει οδηγός όδευσης που να ξεκινάει από την Πειραιώς και να καταλήγει στην είσοδο του Σεράφειου; Δεν υπάρχει.
Αυτό που συμβαίνει τελικά είναι πως έχουμε έναν χώρο με ράμπες, χειλόφωνα, πολλές προδιαγραφές και νομίζουμε πως είμαστε καλυμμένοι στο θέμα της προσβασιμότητας. Ομως, δεν είμαστε».
Η ενημέρωση των πολιτών για τις προδιαγραφές που πληροί ένας χώρος, ένα απαραίτητο κομμάτι της βιώσιμης κινητικότητας, συχνά απουσιάζει από την αλυσίδα της προσβασιμότητας.
Η κ. Λαγαρία έδωσε άλλο ένα παράδειγμα: «Προσωπικά, το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου της Αθήνας το ξέρω ως ένα μέρος γεμάτο σκαλιά. Υπάρχει και η είσοδος χωρίς σκαλιά. Ποιός δεν γνωρίζει την ύπαρξη της; Ο τυφλός. Γιατί; Γιατί κανείς δεν τον ενημέρωσε για αυτήν».
Κινητικότητα με πολλά εμπόδια για τα νευροδιαφορετικά άτομα
Αυτό που ίσως αγνοούν οι περισσότεροι, είναι ο τρόπος που βιώνουν τη δύσκολη κινητικότητα μέσα στην πόλη τα νευροδιαφορετικά άτομα.
Η Μαρία Ηλιοπούλου, Ψυχολόγος, Πρόεδρος του Σωματείου “Ελληνικός Σύλλογος για το σύνδρομο Asperger” περιέγραψε με τη σειρά της πως βιώνει την κινητικότητα στην πόλη αυτή η κοινωνική ομάδα.
«Αν περπατήσουμε με τα παπούτσια ενός ανθρώπου που είναι στο φάσμα του αυτισμού, θα νιώσουμε αισθητηριακή υπερφόρτωση. Οτιδήποτε μπορεί να τραβήξει την προσοχή, ακόμα και μια μικρή λεπτομέρεια που δεν παρατηρείται από τους υπόλοιπους, δημιουργεί σε αυτά τα άτομα άγχος, φυγή ή απόσυρση. Ακόμα και απλά ερεθίσματα μπορεί να βιώνονται υπερβολικά ή αποδιοργανωτικά».
Μια ξεχωριστή μαρτυρία
Η 29χρονη Γιουμιέ Χριστίνα Κοσκινά, απόφοιτη Σχολής Βιολογίας, ιδιωτική υπάλληλος και μέλος του Ελληνικού Συλλόγου Asperger, περιέγραψε πώς κινείται στην πόλη ως ένα άτομο διαγνωσμένο με σύνδρομο Asperger.
«Χρησιμοποιώ τα μέσα μεταφοράς για να πάω στη δουλειά μου αλλά και για να συναντήσω τις φίλες μου. Πιο πολύ μετακινούμαι με μετρό και λεωφορείο. Επίσης, περπατάω. Όταν μετακινούμαι στην Αθήνα, με ταλαιπωρούν οι έντονοι θόρυβοι, κυρίως σε δρόμους που περνούν γρήγορα μοτοσυκλέτες και αυτοκίνητα.
Οι ήχοι ακούγονται πάρα πολύ δυνατά και με πονάνε τα αυτιά μου. Με ενοχλούν οι φωνές μέσα στο μετρό.
Η Γιουμιέ Χριστίνα Κοσκινά
Με ταλαιπωρεί επίσης το ότι υπάρχει αναρχία στα δρομολόγια. Κοιτάω συνέχεια το κινητό για να δω σε πόσα λεπτά έρχεται το λεωφορείο. Μετά τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς χρειάζομαι αρκετή ώρα ξεκούρασης.
Ομως υπάρχουν έξυπνες λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν: στο Δουβλίνο, ένα μέρος του βαγονιού του τρένου απομονώνεται από τους ήχους, έτσι ώστε να είναι κατάλληλο για τα νευροδιαφορετικά άτομα. Θα βοηθούσε επίσης η προβολή μηνυμάτων σε οθόνες στους χώρους των ΜΜΜ, μηνύματα τα οποία θα εξηγούν την κατάσταση που βιώνουν τα νευροδιαφορετικά άτομα».
Η Γιουμιέ Χριστίνα Κοσκινά έχει πάντα μαζί της μια κάρτα έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση που βρεθεί σε μια πάρα πολύ δύσκολη στιγμή και λόγω μεγάλης έντασης δεν μπορεί να επικοινωνήσει την κατάσταση την οποία αντιμετωπίζει. «Η κάρτα εξηγεί πολύ σύντομα ποιες είναι οι δυσκολίες, ελπίζοντας πως αυτό θα γίνει κατανοητό και αποδεκτό» εξηγεί για αυτή τη μέθοδο η κ. Ψαροπούλου. Oπως προσθέτει: «Αυτό που χρειαζόμαστε με τον αυτισμό είναι η εξοικείωση και η ενημέρωση των πολιτών, όχι η ευαισθητοποίηση»
Κτίρια δωρεάν στάθμευσης και Δημοτική Συγκοινωνία
Ο Κωνσταντίνος Κουρέτας, συγκοινωνιολόγος και σύμβουλος μεταφορών στον Δήμο της Αθήνας, μίλησε για αυτά τα σχέδια του δήμου που ως στόχο έχουν τη βελτίωση της κινητικότητας των κατοίκων, κάνοντας παράλληλα και ένα σχόλιο για την αντικοινωνική συμπεριφορά μερίδας πολιτών: «Η κοινωνική υποκρισία δεν είναι απούσα. Πολλοί λένε “θέλουμε να μπορούμε να περπατάμε ελεύθερα”, όμως, κακά τα ψέματα, οι πραγματικές….επαναστάσεις στην Ελλάδα γίνονται για το αυτοκίνητο. Υπάρχουν κάτοικοι που διαμαρτύρονται για τις πεζοδιαβάσεις που δημιουργούνται μπροστά από τα σχολεία, επειδή αφαιρούνται θέσεις στάθμευσης».
Κίνηση μετά πολλών εμποδίων στην οδό Πανόρμου
Δεδομένου πως στην Αθήνα, το 50% της κίνησης των οχημάτων προέρχεται από τους κατοίκους της πόλης και το υπόλοιπο 50% είναι διαμπερής κίνηση (αφορά οδηγούς που διασχίζουν την πρωτεύουσα μέσα από τους δρόμους της), ο στόχος είναι να δημιουργηθεί περισσότερος χώρος για τους κατοίκους του δήμου.
Ο κ. Κουρέτας μίλησε για τις μελέτες που έχει αναθέσει ο δήμος στο θέμα της στάθμευσης.
Η μία μελέτη, εξετάζει τη δημιουργία θέσεων ελεγχόμενης στάθμευσης, κυρίως για τους κατοίκους της Αθήνας- τις γνωστές μπλε και λευκές θέσεις- αλλά σε όλα τα διαμερίσματα και τις γειτονιές της Αθήνας και όχι μόνο το κέντρο, έτσι ώστε: «να μην σπρώχνουμε τα αυτοκίνητα από τη μια γειτονιά στην άλλη. Συνήθως αυτό που συμβαίνει είναι πως όταν φτιάχνουμε θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης, τα αυτοκίνητα πηγαίνουν τελικά στη διπλανή συνοικία».
Ενα ακόμα εγχείρημα που εξετάζεται και δεν έχει δοκιμαστεί ξανά στην Ελλάδα είναι τα «κτίρια στάθμευσης». «Η ιδέα είναι να βρούμε κτίρια που αυτή τη στιγμή δεν χρησιμοποιούνται ή έχουν εγκαταλειφθεί και να δημιουργήσουμε δωρεάν θέσεις στάθμευσης για τους Αθηναίους» σημειώνει ο κ. Κουρέτας.
Το έτερο μεγάλο σχέδιο του δήμου στο θέμα της βιώσιμης κινητικότητας είναι η Αστική Δημοτική Συγκοινωνία. Οπως ανέφερε στην ημερίδα ο κ. Κουρέτας: «Η μελέτη για τη δημόσια συγκοινωνία έχει ολοκληρωθεί. Είμαστε σε συζήτηση για τα τεχνικά ζητήματα με τον ΟΑΣΑ. Το έργο είναι μεγάλο, ακριβό και δεν είναι εύκολο στην εφαρμογή του.
Μέχρι τον Δεκέμβριο θέλουμε να έχουμε τις απαιτούμενες εγκρίσεις για το κομμάτι που θα υλοποιηθεί σε Α’ φάση, έτσι ώστε από το 2026 να αρχίζουμε να βλέπουμε αυτά τα λεωφορεία στους δρόμους».
Τα λεωφορεία της Δημοτικής Συγκοινωνίας της Αθήνας θα είναι mini και midi buses (τα midi έχουν μήκος εννιά μέτρα), τα οποία θα διασυνδέουν μεταξύ τους διαφορετικές γειτονιές της Αθήνας, μέσα από διαδρομές που δεν εξυπηρετούνται από τον ΟΑΣΑ (βλ. για παράδειγμα τα δρομολόγια που επεξεργάζεται η ομάδα του δήμου: Ακαδημία Πλάτωνος- Πατήσια- Κυψέλη ή Πανόρμου- Πολύγωνο).
Η Δημοτική Αστική Συγκοινωνία θα περιλαμβάνει 9 δρομολόγια.
Τα λεωφορεία του δήμου θα καλύψουν επίσης διαδρομές προς τους λόφους της πόλης- Λυκαβηττός, Πολύγωνο κ.α, περιοχές που αυτή τη στιγμή έχουν ανεπαρκή ή ανύπαρκτη συγκοινωνιακή κάλυψη.
Η κ. Μαντζαβίνου προσθέτει και τα εξής σε όσα κάνει ο δήμος για να διευκολύνει την κινητικότητα των κατοίκων: «μέσα στο καλοκαίρι έγιναν επισκευές σε 85 σχολεία, ξεκινούν άμεσα εργολαβίες για πεζοδρόμια και ράμπες, για νέες διαβάσεις. Παράλληλα, οι έλεγχοι για τα τραπεζοκαθίσματα είναι εντατικοί, με αποτέλεσμα να σφραγίζονται καταστήματα, που καταχρώνται τον δημόσιο χώρο. καταπατούν οδεύσεις τυφλών κ.α».
Κεντρική φωτογραφία: Το ήδη δύσκολα προσπελάσιμο και στενό πεζοδρόμιο της οδού Στάθη Γεροδήμου στην περιοχή των Αμπελοκήπων, «κοσμούν» και βαρέλια απο γλάστρες, μόνιμα παρκαρισμένα στο σημείο, εδώ και χρόνια
Πηγή: in.gr
