Παρά το κλίμα αισιοδοξίας που φέρνει η συμφωνία για μια «πρώτη φάση» του σχεδίου του Τραμπ για τη Γάζα, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά εμπόδια για τον τερματισμό του πολέμου. Έχοντας το Ισραήλ παραβιάσει ήδη τη συμφωνία του Ιανουαρίου, υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα σε Χαμάς και Ισραηλινούς.
Ο Τραμπ είπε ότι θα κατευθυνθεί στην περιοχή την Κυριακή, ενδεχομένως για να παραστεί σε τελετή υπογραφής στην Αίγυπτο.
Βάσει της συμφωνίας λοιπόν θα αφεθούν ελεύθεροι όλοι οι εναπομείναντες όμηροι στον παράκτιο θύλακα με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους, καθώς και θα υπάρξει μερική απόσυρση ισραηλινών στρατευμάτων.
Μπορεί η ειρήνη στη Μέση Ανατολή να παρέμενε άπιαστο όνειρο στη Μέση Ανατολή για Αμερικανούς προέδρους από τον Τζίμι Κάρτερ έως τον Μπάιντεν, αναλυτές βλέπουν με μεγάλο σκεπτικισμό τις εξελίξεις.
Όπως αναφέρει το Al Monitor παρά τον εν δυνάμει ιστορικό πλην βιαστικό χαρακτήρα της συμφωνίας, αυτή αφήνει μια σειρά από άλυτα ζητήματα που θα μπορούσαν ακόμη να εκτροχιάσουν την εφαρμογή της αρχικής φάσης και να παρεμποδίσουν την πρόοδο προς την επόμενη, λένε αναλυτές.
«Φαίνεται να υπάρχει δυναμική πίσω από αυτό», δήλωσε ο Τζόναθαν Άλτερμαν από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) στην Ουάσινγκτον. «Αλλά είναι λάθος να νομίζουμε ότι όλα έχουν λυθεί. Θα υπάρξουν στιγμές μεγάλης αγωνίας τις επόμενες εβδομάδες».
Επιπλέον, περαιτέρω βήματα στο σχέδιο των 20 σημείων του Τραμπ δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί. Σε αυτά περιλαμβάνεται το πώς θα διοικηθεί η κατεστραμμένη Λωρίδα της Γάζας όταν λήξουν οι μάχες, καθώς και η τελική τύχη της Χαμάς, η οποία έχει απορρίψει τις ισραηλινές απαιτήσεις να αφοπλιστεί.
Ειδικότερα, τέσσερα είναι τα αγκάθια που έχουν μπροστά τους οι δύο πλευρές και κυρίως η Χαμάς, η οποία έχει δείξει ότι τηρεί συμφωνίες.
Ο κατάλογος των αιχμαλώτων
Ορισμένες λεπτομέρειες της πρώτης φάσης του σχεδίου του Τραμπ παραμένουν αδιευκρίνιστες.
Η Σος Μπεντροσιάν, εκπρόσωπος του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι μετά την έναρξη της εκεχειρίας η Χαμάς θα έχει 72 ώρες για να επιστρέψει όλους τους ομήρους.
Οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη δημοσιεύσει τον κατάλογο των Παλαιστινίων κρατουμένων που θα αποφυλακιστούν με αντάλλαγμα την απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων.
Η Χαμάς επιδιώκει την αποφυλάκιση ορισμένων από τους πιο επιφανείς Παλαιστίνιους καταδικασμένους που κρατούνται στις ισραηλινές φυλακές με αντάλλαγμα τους 20 ζωντανούς ομήρους και τους εκτιμώμενους 28 νεκρούς του Ισραήλ.
Αποστρατικοποίηση Χαμάς
Δεύτερον, η Χαμάς δεν έχει ακόμη συμφωνήσει να καταθέσει τα όπλα στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, κάτι που συγκαταλέγεται στις απαιτήσεις του σχεδίου 20 σημείων που παρουσίασε ο Τραμπ τη Δευτέρα.
Αν και θεωρείται ευρέως αδύνατη η πλήρης εξάλειψη της οργάνωσης και της ιδεολογίας της, ο αφοπλισμός θα προσέφερε το είδος των εγγυήσεων ασφαλείας που το Ισραήλ θα θελήσει ως μέρος οποιασδήποτε τελικής συμφωνίας. Το Ισραήλ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα εγκρίνει καμία συμφωνία που δεν απαιτεί τον αφοπλισμό της Χαμάς.
Παρότι η πρόταση του Τραμπ προσφέρει στα μέλη της Χαμάς αμνηστία με αντάλλαγμα τον αφοπλισμό και τη δέσμευση στην ειρήνη, η οργάνωση θα είναι επιφυλακτική, καθώς επί δεκαετίες αντλεί νομιμοποίηση από τον ένοπλο αγώνα και την απειλή προς το Ισραήλ.
Ορισμένες αναφορές υποδεικνύουν ότι η Χαμάς θα μπορούσε να δεχτεί μερικό αφοπλισμό, αλλά οτιδήποτε λιγότερο από πλήρη αφοπλισμό είναι εξαιρετικά απίθανο να γίνει αποδεκτό από την ισραηλινή κυβέρνηση.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Γκιντεόν Σαάρ είπε στο Fox News ότι το Ισραήλ δεσμεύεται στο σχέδιο Τραμπ και δεν σκοπεύει να ανανεώσει τον πόλεμο. Αν όμως η Χαμάς δεν παραδώσει τα όπλα, θα μπορούσε ενδεχομένως να δώσει στο Ισραήλ δικαιολογία για να συνεχίσει την επίθεση στη Γάζα.
Άραγε πόσο πιθανό είναι να εγκαταλήψει η απελευθερωτική οργάνωση τα όπλα και την τεχνογνωσία που ταπείνωσαν τον κατοχικό ισραλινό στρατό όσο κανένας στην ιστορία;
Απόσυρση Ισραηλινού στρατού
Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει σταδιακή απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα. Ο Λευκός Οίκος δημοσιοποίησε πρόσφατα έναν χάρτη που δείχνει τη γραμμή στην οποία θα αποσυρθούν οι ισραηλινές δυνάμεις στο πλαίσιο της αρχικής φάσης. Ωστόσο, τα ακριβή όρια της απόσυρσης και το χρονοδιάγραμμα παραμένουν ασαφή.
Ακόμη και μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας από τον Τραμπ, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις φέρονται να συνέχισαν τα πλήγματα στη Γάζα, ένδειξη της ετοιμότητας του Ισραήλ να συνεχίσει τον πόλεμο κατά της Χαμάς.
Η Μπεντροσιάν είπε επίσης ότι το Ισραήλ θα αποσυρθεί σε μια γραμμή μέσα στη Γάζα που θα το αφήσει να ελέγχει περίπου το 53% της επικράτειας.
Το υπουργείο Εσωτερικών που ελέγχεται από τη Χαμάς δήλωσε ότι θα αναπτύξει δυνάμεις ασφαλείας σε περιοχές απ’ όπου αποσύρθηκε ο ισραηλινός στρατός. Δεν ήταν σαφές αν ένοπλοι μαχητές θα επέστρεφαν στους δρόμους σε σημαντικούς αριθμούς, κίνηση που το Ισραήλ θα έβλεπε ως πρόκληση.
Επιπλέον, παρότι η Χαμάς επιμένει ότι το Ισραήλ πρέπει να αποχωρήσει πλήρως από τη Γάζα ώστε να μην μπορεί να ξαναρχίσει ο πόλεμος, ο Νετανιάχου έχει επίσης δώσει πρόσφατα σήμα ότι μια πλήρης αποχώρηση δεν βρίσκεται στο τραπέζι. Το ζήτημα αναμένεται να αποτελέσει σημείο τριβής στις επερχόμενες συνομιλίες.
Διακυβέρνηση της Γάζας μετά τον πόλεμο
Τέταρτον, το σχέδιο Τραμπ προβλέπει μια τεχνοκρατική επιτροπή Παλαιστινίων που θα αναλάβει προσωρινά την καθημερινή διακυβέρνηση στη Γάζα. Ένα διεθνές μεταβατικό όργανο, με πρόεδρο τον ίδιο τον Τραμπ, θα εποπτεύει το όργανο αυτό και την ανασυγκρότηση της Γάζας.
Σύμφωνα με το σχέδιο, οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν με αραβικούς και διεθνείς εταίρους για την άμεση ανάπτυξη μιας προσωρινής διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης, η οποία θα εκπαιδεύει και θα υποστηρίζει ελεγμένες παλαιστινιακές αστυνομικές δυνάμεις στην περιοχή.
Η Χαμάς, που κυβερνά τη Γάζα από το 2007, έχει δείξει ότι είναι διατεθειμένη να παραδώσει τη διοίκηση της επικράτειας σε ένα τεχνοκρατικό όργανο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχει συμφωνήσει να απεμπολήσει κάθε ισχύ και να μην έχει κανέναν ρόλο στη μεταπολεμική διακυβέρνηση. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ έχουν διακηρύξει ότι η Χαμάς δεν μπορεί να διατηρήσει καμία μορφή εξουσίας μετά τον πόλεμο.
Παρότι η Χαμάς έχει αποδυναμωθεί έπειτα από δύο χρόνια πολέμου, εκτιμάται ότι διαθέτει ακόμη περίπου 15.000 μαχητές. Ακόμη κι αν τυπικά δεχθεί να παραδώσει την εξουσία, δύσκολα θα εξαφανιστεί πλήρως.
Για όλους αυτούς τους λόγους, το ζήτημα της μελλοντικής διακυβέρνησης της Γάζας θα είναι αγκάθι στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις — ιδίως καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις πιέζουν για εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής και για λύση δύο κρατών, προοπτικές στις οποίες ο Νετανιάχου αντιτίθεται.
«Υπάρχει τεράστιος αριθμός πιθανών σημείων τριβής που θα καθορίσουν πραγματικά αν αυτή η κατάπαυση του πυρός θα αποτελέσει την απαρχή της ειρήνης ή απλώς άλλη μία στροφή στον κύκλο της βίας», δήλωσε ο Τζόναθαν Πανικόφ, πρώην αναπληρωτής ανώτερος αξιωματούχος των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών για τη Μέση Ανατολή.
Με πληροφορίες από Reuters, Foreign Policy, Al Monitor
Πηγή: in.gr
