Για να κατανοήσει κανείς τις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα, ίσως θα ήταν καλύτερο να τις πάρει από την αρχή – από το μεσημέρι της Πέμπτης, 29 Ιουνίου του 2023, όταν φορτισμένος συναισθηματικά έκλεινε τον κύκλο του στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας για «μια διαδικασία βαθιάς ανανέωσης και επανίδρυσης» του κόμματος. Σχεδόν έναν χρόνο ύστερα από αυτή τη δήλωση (αφότου πια είχε διαρρεύσει η περίφημη φωτογραφία στο αεροπλάνο όπου ο πρώην πρωθυπουργός διαβάζει ένα memo από τη γαλλική διαφημιστική εταιρεία Publicis Communications με τον τίτλο «Rebranding-Alexis Tsipras»), ο Τσίπρας παίρνει τον λόγο στην πρώτη διάσκεψη του ινστιτούτου που φέρει το όνομά του, ζητώντας από τα κόμματα της Κεντροαριστεράς «να μάθουνε πρόσθεση και πολλαπλασιασμό και να αφήσουν την αφαίρεση και τη διαίρεση». Μόλις το περασμένο καλοκαίρι, στο Μέγαρο Μουσικής, το διακύβευμα πια ήταν αυτό ενός «νέου πατριωτισμού», μιας «ηθικής, κοινωνικής και πολιτικής πρωτοβουλίας που θα διατρέχει όλα τα προοδευτικά κόμματα, θα αγγίζει όσους έχουν γυρίσει την πλάτη στο πολιτικό σύστημα». Η Αριστερά ή η Κεντροαριστερά ως έννοιες δεν αναφέρονται πια – στη δήλωση για την παραίτησή του από το βουλευτικό αξίωμα, ο Τσίπρας μιλάει για τη «δημοκρατική αντιπολίτευση», έννοια που περιλαμβάνει ένα πιο ευρύ ακροατήριο.
Νέα ατζέντα
Το rebranding είναι πρώτα απ’ όλα πολιτικό: η γαλλική επιμέλεια στη διαμόρφωση μιας νέας ατζέντας «κουμπώνει» με τη φερόμενη προτροπή των ειδικών να ακολουθήσει το παράδειγμα του Εμανουέλ Μακρόν, «ανοίγοντας» τον χώρο στον οποίο απευθύνεται, ξεπερνώντας τα ιδεολογικά στεγανά που ενδεχομένως τον περιόριζαν το προηγούμενο διάστημα, ώστε να μιλήσει σε όλους τους πολίτες που αφενός είναι δυσαρεστημένοι από την κυβέρνηση, αφετέρου δεν έχουν βρει ούτε πρόσωπο ούτε σχέδιο ούτε ρεύμα που να θεωρούν πως μπορεί να την αντιμετωπίσει επιτυχημένα. Ο ορισμός του «νέου πατριωτισμού» ή η υπενθύμιση της «δημοκρατικής» φύσης της αντιπολίτευσης, που στην ελληνική πραγματικότητα έχει ιστορικό συμβολισμό, «κοιτάει», ανεξαρτήτως προσανατολισμού, σε κάθε απογοητευμένο ψηφοφόρο. Στο ίδιο μακρονικό παράδειγμα, που όταν δοκιμάστηκε πέτυχε, το νέο κίνημα βασίστηκε στην απαξίωση που είχαν περιέλθει τα βασικά συστημικά κόμματα, τα οποία απομύζησε, θέτοντας ως στόχο να κερδίσει την Ακροδεξιά. Όπως ακριβώς στην τελευταία διάσκεψη του ΙΑΤ, ο Τσίπρας έθεσε ως αντίπαλο την «ακροδεξιά δημαγωγία».
Το βασικό βαρίδι
Στην εξέλιξη αυτών των δύο χρόνων, ο Τσίπρας σταμάτησε σταδιακά να μιλάει για το πιο προσωπικό του επίτευγμα: το κόμμα του. Στο πλαίσιο του rebranding, αναλυτές περιγράφουν τη σχέση του Τσίπρα με τον ΣΥΡΙΖΑ ίσως ως το βασικό βαρίδι για την επόμενη ημέρα. Όχι μόνο μετέφερε στο πρόσωπο του πρώην πρωθυπουργού τα τραύματα που άφησε η περίοδος της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, όταν και διαμορφώθηκε το περίφημο «αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο», αλλά κυρίως την περίοδο που, ως αξιωματική αντιπολίτευση με τον ίδιο ηγέτη, το κόμμα όχι απλώς δεν κατάφερε να κερδίσει τη ΝΔ, αλλά άρχισε να αποσυντίθεται. Άν το πρώτο βήμα για την απαγκίστρωση ήταν η παραίτηση μετά το αποτέλεσμα των δεύτερων εκλογών, το επόμενο ήταν η παραίτηση του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα. Η σύνδεση ανάμεσα στις δύο πλευρές, ωστόσο, δεν έχει ακόμα κοπεί: μετά την έκδοση του βιβλίου του, ο Τσίπρας θα πραγματοποιήσει σχετικές περιοδείες για να το παρουσιάσει – και, μαζί, να «αφουγκραστεί» καλύτερα την κοινωνία. Πώς θα μπορεί να μιλάει για το μέλλον, όταν οι πιο επίμονες ερωτήσεις θα αφορούν τα επεισόδια που οδήγησαν ή ακολούθησαν την παραίτησή του; Πώς θα μπορέσει να ενώσει αυτούς που η «δημοκρατική αντιπολίτευση» δεν μπορεί λόγω «ιδιοτέλειας», όταν, όπως λέγεται, θα περιγράφει σχετικά τολμηρά όχι μόνο τα δικά του πεπραγμένα, αλλά και αυτά των τότε συνεργατών του; Αυτός είναι ίσως ο μεγαλύτερος γρίφος του επόμενου διαστήματος.
Η κληρονομιά
«Δεν θα είμαστε αντίπαλοι. Και ίσως σύντομα να ταξιδέψουμε πάλι μαζί σε πιο όμορφες θάλασσες», είπε σε όσους ενδεχομένως ακούν ή ανησυχούν πως η επόμενη φράση δεν τους περιλαμβάνει – παραπέμποντας στα όσα είπε όταν παραιτήθηκε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, εκείνο το μεσημέρι του Ιουνίου, δύο χρόνια πριν: «Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που ακόμα δεν έχουμε ταξιδέψει». Ο Ναζίμ Χικμέτ, βέβαια, κοντράρεται με τον Κ.Π. Καβάφη: «Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θά βρεις άλλες θάλασσες / (…) Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ / στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες». Η Ιστορία – και το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών του 2027 – θα γράψει αν τελικά ο Τσίπρας μπορεί να ξεφύγει από την κληρονομιά και το αποτύπωμα του κόμματος που ο ίδιος μεγάλωσε, ο ίδιος διαμόρφωσε και ο ίδιος παρέδωσε στο μέλλον του, όταν το αποχαιρέτησε. Αυτή θα κρίνει αν και κατά πόσο το rebranding πέτυχε.
Πηγή: tanea.gr
