Η Σερένα Ουίλιαμς, μια από τις πιο εμβληματικές μορφές στην ιστορία του τένις και ίσως η σημαντικότερη αθλήτρια όλων των εποχών στο γυναικείο άθλημα, βρίσκεται για άλλη μια φορά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Αυτή τη φορά, όμως, όχι για τα επιτεύγματά της μέσα στις γραμμές του κορτ, αλλά για την απόφασή της να γίνει πρέσβειρα της εταιρείας τηλεϊατρικής Ro, η οποία προωθεί φάρμακα με βάση το GLP-1 – μια «ορμόνη κορεσμού» που χρησιμοποιείται μαζικά στις Ηνωμένες Πολιτείες για την απώλεια βάρους.
Η εικόνα της Ουίλιαμς σε διαφημιστική καμπάνια, όπου κάνει ένεση στο σώμα της ενώ παράλληλα δηλώνει ότι «αυτό δεν είναι κόλπο, είναι επιστήμη», προκάλεσε τεράστια αίσθηση. Η ίδια αποκάλυψε ότι κατέφυγε σε αυτά τα σκευάσματα προκειμένου να χάσει 14 κιλά μετά τις εγκυμοσύνες της, καθώς –όπως είπε– «το σώμα της δεν αντιδρούσε» στις προπονήσεις και τις δίαιτες. Για εκείνη, η απόφαση δεν ήταν θέμα έλλειψης θέλησης, αλλά βιολογίας.
Η Σερένα υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια πρότυπο body-positivity, υπερασπιζόμενη τη γυναικεία διαφορετικότητα. Σε μια αθλητική κουλτούρα που συχνά προέβαλε το λεπτό και φινετσάτο σώμα, εκείνη επέβαλε το δικό της – μυώδες, δυνατό και διαφορετικό. Είχε μιλήσει ανοιχτά για τα σχόλια που δεχόταν, ακόμα και ρατσιστικού χαρακτήρα, για την εμφάνισή της: «Με έλεγαν ότι μοιάζω με άντρα λόγω των χεριών μου, επειδή ήμουν δυνατή. Ήμουν διαφορετική από την αδελφή μου, τη Βίνους. Εκείνη ήταν ψηλή και λεπτή, εγώ ήμουν μυώδης και όμορφη. Και ήμουν περήφανη γι’ αυτό».
Μετά τη γέννηση της κόρης της το 2017, είχε γράψει μια συγκινητική επιστολή στη μητέρα της, στην οποία τόνιζε πόσο περήφανη είναι που έδειξαν στον κόσμο ότι οι γυναίκες δεν έχουν όλες το ίδιο σώμα. «Έχουμε καμπύλες, είμαστε μυώδεις, μικρές ή μεγάλες, και όλες είμαστε όμορφες».
Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, η τωρινή της στροφή σε φαρμακευτική λύση για την απώλεια βάρους προκάλεσε αντιδράσεις. Πολλοί θαυμαστές της θεώρησαν ότι υποχώρησε απέναντι στις κοινωνικές πιέσεις, ενώ δεν έλειψαν τα σχόλια περί σύγκρουσης συμφερόντων, καθώς είναι ταυτόχρονα χρήστης του φαρμάκου, αμειβόμενη εκπρόσωπος και σύζυγος επενδυτή της εταιρείας Ro.
Η υπόθεση της Ουίλιαμς έφερε ξανά στην επικαιρότητα τον ευρύτερο «πυρετό του GLP-1» στις ΗΠΑ. Το πιο γνωστό φάρμακο της κατηγορίας, το Ozempic, αρχικά εγκρίθηκε για τον διαβήτη τύπου 2, αλλά εξελίχθηκε σε δημοφιλέστατο «μαγικό όπλο» για την απώλεια κιλών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της FAIR Health, περίπου 14 εκατομμύρια Αμερικανοί –το 4% του πληθυσμού– χρησιμοποιούν πλέον τέτοια σκευάσματα, σημειώνοντας αύξηση 600% από το 2019.
Η απήχηση είναι τεράστια: σταρ του Χόλιγουντ, αθλητές και εταιρικά στελέχη καταφεύγουν στη λύση αυτή, ενώ γυμναστήρια όπως το «Equinox» έχουν ήδη δημιουργήσει ειδικά προγράμματα για μέλη που χρησιμοποιούν τα σκευάσματα. Ακόμα και στον χώρο του αθλητισμού, έχουν ακουστεί φήμες ότι παίκτες όπως ο Λούκα Ντόντσιτς επωφελήθηκαν από το GLP-1 για εντυπωσιακή απώλεια βάρους.
Ωστόσο, το κόστος μπορεί να ξεπεράσει τα 1.000 δολάρια τον μήνα, ενώ οι παρενέργειες είναι υπαρκτές: ναυτία, διάρροια, προβλήματα στο πρόσωπο, στα δόντια ή ακόμη και σε αναπαραγωγικά όργανα. Επιπλέον, επειδή τα σκευάσματα εγκρίθηκαν μόλις το 2017, δεν υπάρχει ακόμη πλήρης εικόνα για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Η Σερένα Ουίλιαμς δήλωσε ότι η απώλεια βάρους «δεν αλλάζει την εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου» και ότι «οι γυναίκες κρίνoνται για το σώμα τους, όποιο κι αν είναι αυτό». Όμως η επιλογή της ανοίγει εκ νέου το ζήτημα της κοινωνικής πίεσης για το ιδανικό σώμα. Η ίδια υπήρξε σύμβολο αντίστασης απέναντι σε αυτά τα στερεότυπα και τώρα, με τη δημόσια χρήση ενός φαρμάκου αδυνατίσματος, πολλοί θεωρούν ότι αποδυναμώνει το μήνυμά της.
Από την άλλη, διατροφολόγοι σημειώνουν ότι η μαρτυρία της μπορεί να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι η παχυσαρκία δεν είναι πάντα αποτέλεσμα έλλειψης θέλησης, αλλά συχνά έχει βιολογικά αίτια.
Η Σερένα έδειξε πως είναι ευάλωτη, αλλά και ειλικρινής, κάτι που μπορεί να εμπνεύσει όσους δίνουν μάχη με το σώμα τους.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι διπλό: Είναι τα φάρμακα αυτά «δώρο Θεού», όπως τα χαρακτηρίζουν αρκετοί γιατροί, σε μια χώρα όπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού είναι υπέρβαροι; Από την άλλη μήπως δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι η απώλεια βάρους μπορεί να γίνει χωρίς αλλαγές στον τρόπο ζωής, με αποτέλεσμα νέους κινδύνους υγείας;
Η Παγκόσμια Οργανισμός Αντι-Ντόπινγκ (WADA) έχει ήδη θέσει τα σκευάσματα στη λίστα παρακολούθησης, υπό τον φόβο χρήσης τους από αθλητές που επιδιώκουν μείωση βάρους για βελτίωση επιδόσεων. Για τη Σερένα, που έχει αποσυρθεί από το 2022, δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Όμως το συμβολικό βάρος της απόφασης της παραμένει τεράστιο.
Η ίδια, που κάποτε είχε δηλώσει «δεν έχω χρόνο να ακούω τους άλλους να με υποτιμούν, έχω Grand Slam να κερδίσω και ανθρώπους να εμπνεύσω», καλείται τώρα να αποδείξει αν η νέα της επιλογή μπορεί να αποτελέσει κι αυτή μορφή έμπνευσης – όχι πια ως αθλήτρια-πρωταθλήτρια, αλλά ως γυναίκα που μοιράζεται δημόσια την προσωπική της μάχη με το σώμα και τις κοινωνικές πιέσεις.
Η ιστορία της Σερένα Ουίλιαμς είναι ίσως η αντανάκλαση ενός μεγαλύτερου διλήμματος της σύγχρονης κοινωνίας: ανάμεσα στη δύναμη της αυτοαποδοχής και στην υπόσχεση της φαρμακευτικής τεχνολογίας για γρήγορες λύσεις. Το αν η επιλογή της θα καταγραφεί ως μια πράξη ειλικρίνειας ή ως υποχώρηση απέναντι στο στερεότυπο της «τέλειας εικόνας», θα το δείξει ο χρόνος.
Πηγή: in.gr