Ένα από τα πιο μυστικά και αθέατα σημεία του Κολοσσαίου ήρθε στο φως έπειτα από σχεδόν δύο χιλιετίες: Ο λεγόμενος «Διάδρομος του Κομμόδου», ένα υπόγειο πέρασμα που επέτρεπε στους Ρωμαίους αυτοκράτορες να εισέρχονται διακριτικά στο αμφιθέατρο, μακριά από τα βλέμματα των χιλιάδων θεατών που κατέκλυζαν τις αρένες. Το πέρασμα αποκαλύφθηκε και αποκαταστάθηκε ύστερα από πολυετή έρευνα και συντήρηση από το Αρχαιολογικό Πάρκο του Κολοσσαίου, προσφέροντας για πρώτη φορά στο κοινό την εμπειρία μιας «μυστικής» περιήγησης στα άδυτα του πιο εμβληματικού μνημείου της Ρώμης.
Ο διάδρομος, με θολωτή οροφή και στενούς φωταγωγούς για αερισμό και φυσικό φως, συνέδεε τον εξωτερικό χώρο του Κολοσσαίου με το pulvinar, το αυτοκρατορικό θεωρείο των Ρωμαίων υψηλών αξιωματούχων. Δεν ανήκε στην αρχική κατασκευή του Φλαβιανού Αμφιθεάτρου, αλλά προστέθηκε αργότερα, στα τέλη του 1ου ή στις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ., κόβοντας μέρος από τα θεμέλια του μνημείου.
Η ονομασία «Πέρασμα του Κομμόδου» συνδέεται με τον διαβόητο αυτοκράτορα Κόμμοδο (180–192 μ.Χ.), ο οποίος, σύμφωνα με τον ιστορικό Κάσσιο Δίων, φέρεται να δέχθηκε επίθεση σε κάποιο απομονωμένο τμήμα του Κολοσσαίου. Οι μελετητές υποψιάζονται ότι η μυστική αυτή περιοχή μπορεί να σχετίζεται με τον διάδρομο, που πιθανότατα πρόσφερε στον αυτοκράτορα την ευκαιρία να κινείται αθέατος από το πλήθος.
Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, ο διάδρομος αποτελούσε ένα αποκλειστικό πέρασμα για τον αυτοκράτορα και τη συνοδεία του, επιτρέποντάς τους να εισέρχονται στο αμφιθέατρο μακριά από τη μάζα των θεατών. Σήμερα, οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να περπατήσουν στο ίδιο μονοπάτι, ζώντας από κοντά την εμπειρία της αρχαίας ρωμαϊκής ισχύος και πολυτέλειας.
Η αποκατάσταση έφερε στο φως εντυπωσιακά διακοσμητικά στοιχεία, με τμήματα μαρμάρινων επενδύσεων, εναπομείναντες μεταλλικούς συνδέσμους και απομεινάρια ζωγραφιστών τοπίων που αντικατέστησαν κάποτε τα μάρμαρα. Οι θόλοι του περάσματος κοσμούνται με στιλπνά ανάγλυφα από το μύθο του Διονύσου και της Αριάδνης, ενώ μικρές εσοχές στις εισόδους απεικονίζουν σκηνές θηραμάτων, μονομαχιών και ακροβατικών επιδείξεων – εικόνες που αναβιώνουν τη ζωντάνια των ρωμαϊκών θεαμάτων.
Η νέα εγκατάσταση φωτισμού, σχεδιασμένη από τη Francesca Storaro, αναπαριστά το φυσικό φως που κάποτε διείσδυε μέσα από μικρές οπές στη θολωτή οροφή, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα παρόμοια με εκείνη της ρωμαϊκής αρχαιότητας.
Το έργο, που διήρκεσε από τον Οκτώβριο 2024 έως τον φετινό Σεπτέμβριο, πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση της αρχαιολόγου Δρ. Federica Rinaldi και της αρχιτέκτονος Barbara Nazzaro. Περιλάμβανε την αποκατάσταση τοιχογραφιών και στόκων, την ανακατασκευή κατεστραμμένων τμημάτων θόλων και τη δημιουργία σύγχρονου διαδρόμου για τους επισκέπτες.
Η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Πάρκου, Alfonsina Russo, χαρακτήρισε την επανέκθεση του διαδρόμου ως «ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση της κρυφής αρχιτεκτονικής του Κολοσσαίου». Το τμήμα που είναι ήδη προσβάσιμο έχει μήκος περίπου 40 μέτρα, ενώ αναμένεται να επεκταθεί στα 55 μέτρα στο μέλλον. Η είσοδος θα επιτρέπεται σε μικρές ομάδες έως οκτώ ατόμων για λόγους ασφαλείας και διατήρησης του μνημείου.
Ο «Διάδρομος του Κομμόδου» θα είναι επισκέψιμος για το κοινό μέσω του εισιτηρίου «Full Experience» από τα τέλη Οκτωβρίου 2025. Η πρωτοβουλία αυτή δεν αποτελεί απλώς μια νέα τουριστική εμπειρία, αλλά και ένα μήνυμα για την προσήλωση της Ιταλίας στη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής της κληρονομιάς, συνδυάζοντας την τεχνολογική καινοτομία με τον σεβασμό προς την ιστορική αυθεντικότητα.
Το υπόγειο πέρασμα, που επί αιώνες βυθιζόταν στο σκοτάδι, αναδύεται ξανά στο φως, αποκαλύπτοντας μια ιστορία εξουσίας, φόβου και μεγαλείου που συνεχίζει να συναρπάζει τον σύγχρονο επισκέπτη.
Πηγή: tanea.gr
