Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας εισέρχεται σε μια κρίσιμη φάση με τα πρώτα στοιχεία να δείχνουν ότι το φετινό χειμώνα δεν θα βιώσουμε τις ακραίες διακυμάνσεις που χαρακτήρισαν την περίοδο 2022–2023. Οι αποθήκες φυσικού αερίου της ΕΕ βρίσκονται πλέον στο 81,6% της χωρητικότητάς τους, δηλαδή σχεδόν 90 δισ. κυβικά μέτρα, και οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι ο στόχος του 90% έως την 1η Οκτωβρίου θα επιτευχθεί.
Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ, τα κράτη-μέλη πρέπει να διατηρούν επίπεδα πλήρωσης τουλάχιστον 90% από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο, με ένα περιθώριο ευελιξίας 10%. Παρά το γεγονός ότι η φετινή πρόοδος ήταν πιο αργή σε σχέση με πέρυσι, όπου οι αποθήκες ξεπέρασαν το 93%, οι ροές εισαγωγών παραμένουν ικανοποιητικές και διασφαλίζουν την απαιτούμενη επάρκεια. Την ίδια ώρα, η αγορά παρακολουθεί με προσοχή τις καιρικές συνθήκες που θα κρίνουν το ύψος της κατανάλωσης.
Καθοριστικό ρόλο στη σταθεροποίηση των τιμών διαδραματίζουν οι εισαγωγές LNG. Την περσινή χειμερινή περίοδο, η Ευρώπη εισήγαγε περίπου 63 δισ. κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου – την τρίτη υψηλότερη επίδοση όλων των εποχών. Μάλιστα, τον Ιούνιο καταγράφηκε ιστορικό ρεκόρ με 12,2 δισ. κ.μ., ενώ από τον Σεπτέμβριο οι ρυθμοί επανέρχονται ανοδικά με τα τερματικά επαναεριοποίησης να λειτουργούν στο 47% της δυναμικότητάς τους.
Η αυξημένη διαθεσιμότητα LNG και η σχετική αποκλιμάκωση της ασιατικής ζήτησης έχουν συγκρατήσει την τιμή του καυσίμου σταθερά γύρω στα 394 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο, επίπεδο σαφώς χαμηλότερο από τις κορυφώσεις των προηγούμενων ετών.
Ο ρόλος των ΑΠΕ και οι καιρικές συνθήκες
Η ηλεκτροπαραγωγή από τον άνεμο αποτέλεσε επίσης ανάχωμα στην κατανάλωση φυσικού αερίου. Το μερίδιο της αιολικής παραγωγής στο ενεργειακό μείγμα της Ευρώπης διαμορφώθηκε στο 14% τον Αύγουστο και ανέβηκε στο 19% τον Σεπτέμβριο, μειώνοντας την ανάγκη για θερμικές μονάδες. Ωστόσο, η πτώση της θερμοκρασίας που ξεκινά αυτές τις μέρες αναμένεται να οδηγήσει σε άνοδο της ζήτησης για θέρμανση, κάτι που μπορεί να αυξήσει προσωρινά τις τιμές.
Επιπτώσεις στις τιμές ρεύματος
Για την Ελλάδα και συνολικά την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού, η πορεία των τιμών του φυσικού αερίου είναι καθοριστική. Αν το σενάριο της συγκράτησης επαληθευτεί, τότε φέτος δεν θα δούμε τις εκρηκτικές διακυμάνσεις στη χονδρική αγορά ρεύματος που βίωσαν καταναλωτές και επιχειρήσεις τα προηγούμενα χρόνια. Αντίθετα, οι τιμές αναμένεται να κινηθούν σε πιο ομαλά επίπεδα, με πιθανές μόνο περιορισμένες αυξομειώσεις ανάλογα με τον καιρό και τη διαθεσιμότητα των ΑΠΕ.
Η σταθερότητα στις τιμές του αερίου δημιουργεί αισιοδοξία για τη συγκράτηση του κόστους ενέργειας στη βιομηχανία, όπου η ανταγωνιστικότητα δοκιμάζεται από το υψηλό ενεργειακό κόστος. Για τα νοικοκυριά, σημαίνει ότι οι λογαριασμοί ρεύματος δύσκολα θα βρεθούν και πάλι στο “κόκκινο”, όπως συνέβη το 2022, όταν η εκτόξευση των τιμών αερίου μεταφέρθηκε με καταιγιστικό τρόπο στην καθημερινότητα εκατομμυρίων καταναλωτών.
Σε κάθε περίπτωση η εικόνα που διαμορφώνεται στην αγορά φυσικού αερίου στέλνει μηνύματα σταθερότητας. Η πλήρωση των αποθηκών κοντά στο 90%, η επάρκεια LNG και η αυξημένη παραγωγή ΑΠΕ δημιουργούν συνθήκες ασφάλειας εφοδιασμού. Εφόσον δεν προκύψουν ακραία καιρικά φαινόμενα ή γεωπολιτικές αναταράξεις, η Ευρώπη μπορεί να περάσει τον χειμώνα χωρίς ακραίες διακυμάνσεις στις τιμές αερίου και κατά συνέπεια με πιο ήπιες διακυμάνσεις και στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Πηγή: capital.gr
