Η πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης αναγνωρίζει πλέον το κράτος της Παλαιστίνης, μετά τις επίσημες ανακοινώσεις που πραγματοποιήθηκαν από τη Γαλλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και τη Μάλτα στον ΟΗΕ, έπειτα από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Παρατίθενται διευκρινίσεις σχετικά με τη διπλωματική αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, το οποίο ανακηρύχθηκε από την εξόριστη παλαιστινιακή ηγεσία το 1988, σε μία περίοδο όπου το Ισραήλ διατηρεί την κατοχή της Δυτικής Όχθης και η Λωρίδα της Γάζας έχει υποστεί εκτεταμένες καταστροφές.
Ποιες χώρες αναγνωρίζουν ή επιδιώκουν να αναγνωρίσουν το κράτος της Παλαιστίνης;
Περίπου το 80% των κρατών μελών του ΟΗΕ έχει ήδη προβεί σε αναγνώριση. Σύμφωνα με στοιχεία του AFP, τουλάχιστον 151 από τις 193 χώρες-μέλη του ΟΗΕ αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος, αν και για τρεις αφρικανικές χώρες δεν υπάρχει πρόσφατη επιβεβαίωση.
Έξι ευρωπαϊκές χώρες – Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ανδόρα και Μονακό – προχώρησαν τη Δευτέρα σε επίσημη αναγνώριση. Την προηγούμενη μέρα, ανακοινώσεις είχαν γίνει και από το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, τις πρώτες χώρες της G7 που υιοθέτησαν αυτή τη στάση, καθώς και από την Αυστραλία και την Πορτογαλία.
Η Ρωσία, οι αραβικές χώρες, σχεδόν όλη η Αφρική και η Λατινική Αμερική, καθώς και η πλειονότητα των ασιατικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας και της Κίνας, συγκαταλέγονται ήδη στις χώρες που αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος.
Η Αλγερία ήταν η πρώτη χώρα που το αναγνώρισε, αμέσως μετά την ανακήρυξή του το 1988 από τον ιστορικό ηγέτη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, Γιάσερ Αραφάτ. Ακολούθησε ένα πρώτο κύμα κρατών και, είκοσι χρόνια αργότερα, ένα δεύτερο.
Μετά την ένοπλη σύρραξη στη Λωρίδα της Γάζας, που ξεκίνησε με τη μεγάλη επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, σημειώθηκε νέο κύμα αναγνωρίσεων από 19 χώρες.
Ποιες χώρες δεν αναγνωρίζουν το κράτος της Παλαιστίνης;
Τουλάχιστον 39 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, δεν αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου απορρίπτει πλήρως την ιδέα δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους, ενώ το 2024 η Κνεσέτ ενέκρινε ψήφισμα κατά της δημιουργίας του.
Αρνητική στάση διατηρούν επίσης η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, το Καμερούν, ο Παναμάς και οι περισσότερες χώρες της Ωκεανίας.
Μέχρι πρόσφατα, η Ευρώπη παρέμενε διχασμένη ως προς το θέμα. Ως τη δεκαετία του 2010, μόνο η Τουρκία και χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ είχαν προβεί σε αναγνώριση, ενώ σήμερα Ουγγαρία και Τσεχία δηλώνουν πως δεν έχουν πραγματοποιήσει διμερή αναγνώριση.
Πριν από τον πόλεμο στη Γάζα, οι περισσότερες χώρες της δυτικής και βόρειας Ευρώπης δεν είχαν αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος, με εξαίρεση τη Σουηδία το 2014. Το 2024, Νορβηγία, Ισπανία, Ιρλανδία και Σλοβενία έκαναν το σχετικό βήμα, ενώ η Ιταλία και η Γερμανία δεν εξετάζουν προς το παρόν αυτή την επιλογή.
Η σημασία της αναγνώρισης μιας χώρας
Η αναγνώριση κράτους είναι ένα περίπλοκο ζήτημα του διεθνούς δικαίου, το οποίο βρίσκεται «κάπως στη μέση μεταξύ πολιτικής και δικαίου», όπως επισημαίνει ο Ρομάν λε Μπεφ, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο πανεπιστήμιο Aix-Marseille. Τα κράτη είναι ελεύθερα να αποφασίσουν τον χρόνο και τη μορφή της αναγνώρισης, με τις διαδικασίες να διαφέρουν σημαντικά. Δεν υπάρχει κάποιος επίσημος οργανισμός καταχώρισης αναγνωρίσεων.
Το διεθνές δίκαιο διευκρινίζει πως «η αναγνώριση δεν δημιουργεί το κράτος, ούτε η απουσία αναγνώρισης εμποδίζει την ύπαρξή του». Βασικά στοιχεία ενός κράτους θεωρούνται η επικράτεια, ο πληθυσμός και η ανεξάρτητη κυβέρνηση. Παρότι η αναγνώριση ενός κράτους έχει κυρίως συμβολικό και πολιτικό χαρακτήρα, στη συγκεκριμένη περίπτωση η πλειοψηφία των χωρών θεωρεί ότι η Παλαιστίνη πληροί τα απαραίτητα κριτήρια για κρατική υπόσταση.
Η αναγνώριση αυτή «αλλάζει με κάποιο τρόπο τα δεδομένα», σημείωσε ο δικηγόρος και καθηγητής Δικαίου Φίλιπ Σαντς, διότι με την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους τίθενται το Ισραήλ και η Παλαιστίνη σε ισότιμη βάση ως προς τη μεταχείρισή τους βάσει του διεθνούς δικαίου.
Πηγή: tanea.gr
