Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Μέσα σε λίγες μόλις ημέρες η Ελλάδα δέχθηκε δύο καθοριστικές ειδήσεις που ενισχύουν την αμυντική της βιομηχανία και τη συνολική θωράκιση της χώρας. Από τη μία, οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για γενναίες φορολογικές υπερεκπτώσεις στις επενδυτικές δαπάνες σε στρατηγικούς τομείς της άμυνας και της βιομηχανίας οχημάτων. Από την άλλη, η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το πρόγραμμα “SAFE”, ύψους 150 δισ. ευρώ, που θα ενισχύσει τις αμυντικές δυνατότητες της Ένωσης με κοινές προμήθειες εξοπλισμού και ευνοϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανακοίνωσε τη θέσπιση υπερεκπτώσεων 100% στις επενδυτικές δαπάνες που αφορούν την άμυνα και την κατασκευή οχημάτων. Όπως προκύπτει από την εξειδίκευση των μέτρων, οι επιχειρήσεις που θα δραστηριοποιηθούν σε αυτούς τους στρατηγικούς τομείς θα απολαμβάνουν σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις. Ειδικότερα, προκειμένου να κινητροδοτηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς όπου σήμερα η δραστηριότητα στην ελληνική αγορά είναι εξαιρετικά περιορισμένη, οι επενδυτικές δαπάνες που αφορούν τους τομείς άμυνας και κατασκευής οχημάτων θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους, προσαυξημένες κατά 100%. Επιπλέον στις επενδύσεις αυτές θα δίνεται το κίνητρο της ταχείας αδειοδότησης, όπως γίνεται με τις στρατηγικές επενδύσεις.
Η υπερέκπτωση θα ισχύσει για αρχικές επενδύσεις που θα εκκινήσουν τα έτη 2026, 2027 και 2028 και αφορά τομείς όπως:
– Κατασκευή όπλων και πυρομαχικών
– Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων
– Κατασκευή ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού για μηχανοκίνητα οχήματα
-Κατασκευή άλλων μερών και εξαρτημάτων για μηχανοκίνητα οχήματα
– Κατασκευή αεροσκαφών και συναφών μηχανημάτων
– Κατασκευή στρατιωτικών οχημάτων μάχης.
Η ενίσχυση θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του άρθρου 14 του Κανονισμού 651/14 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τη διαδικασία της ενίσχυσης και τους συναφείς ελέγχους προϋποθέσεων θα αναλάβει το υπουργείο Ανάπτυξης. Οι ενισχύσεις χορηγούνται για αρχική επένδυση ανά περιοχή και αφορούν επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα και άυλα στοιχεία ενεργητικού.
Οι επενδύσεις θα πρέπει να διατηρούνται για πέντε χρόνια στην περιοχή που θα υλοποιούνται, ενώ το συνολικό ύψος των ενισχύσεων που θα δοθούν με τη μορφή φορολογικής έκπτωσης θα ανέρχεται μέχρι τα 150 εκατ. ευρώ.
“Τα έξοδα μετρούν διπλά”
Όπως τόνισε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αρμόδιος για τη Δημοσιονομική Πολιτική, Θάνος Πετραλιάς, “όποια αυτοκινητοβιομηχανία έρθει για να φτιάξει όχι μόνο όχημα και οποιοδήποτε μέρος οχήματος, λάστιχα, οτιδήποτε στη χώρα μας θα έχει υπερέκπτωση”. Και, όπως διευκρίνισε, η έννοια της υπερέκπτωσης σημαίνει ότι “τα έξοδα μετρούν διπλά και δεν επιβάλλεται φόρος εισοδήματος”.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, υπογράμμισε: “Θέλουμε να επενδύσουμε στην αμυντική βιομηχανία ως μια ευκαιρία για την Ελλάδα, ειδικά τώρα που αυτό μπαίνει στη συζήτηση ευρύτερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θωρακίζουμε την ισχύ της χώρας. Τιμάμε τον άνθρωπο που στέκεται στα σύνορα ξηράς και θάλασσας. Διασφαλίζουμε ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, ασφαλή σύνορα, ζωντανούς ακριτικούς τόπους και παραγωγική ανασυγκρότηση με ελληνική υπογραφή”.
Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών για το 2026 έναντι του 2025 ανέρχεται σε 3,6% ή περίπου 3,7 δισ. ευρώ. Από αυτές τις δαπάνες εξαιρείται η αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών κατόπιν της ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Σημειώνεται ότι το 2026 οι φυσικές παραλαβές εξοπλιστικών προγραμμάτων αναμένεται να ανέλθουν σε 2,3 δισ. ευρώ, έναντι 1,7 δισ. ευρώ το 2025.
“Ένεση” 788 εκατ. ευρώ
Την ίδια στιγμή ήρθε η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προσωρινή χορήγηση χρηματοδοτικής βοήθειας ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας σε ολόκληρη την Ένωση, στο πλαίσιο του προγράμματος “SAFE”.
Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα “SAFE” εντάσσεται στο σχέδιο “Επανεξοπλισμός της Ευρώπης / Ετοιμότητα 2030” (ReArm Europe / Readiness 2030), που φιλοδοξεί να “ξεκλειδώσει” συνολικά 800 δισ. ευρώ για τις αμυντικές δαπάνες των κρατών-μελών και να τα βοηθήσει να αντιμετωπίσουν κρίσιμα κενά, αλλά και να αγοράσουν από κοινού αμυντικά προϊόντα. Το πρόγραμμα προβλέπει μακροπρόθεσμα δάνεια χαμηλού κόστους, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να προμηθευτούν επειγόντως αναγκαίο αμυντικό εξοπλισμό. Περιλαμβάνει 10ετή περίοδο χάριτος για την αποπληρωμή δανείων, ανταγωνιστικά επιτόκια και επιλογές για διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες με σκοπό τη διεύρυνση της επιλεξιμότητας.
Η Ελλάδα, αν και αρχικά είχε αποκλείσει τη συμμετοχή της, υπέβαλε τελικά αίτημα ένταξης το καλοκαίρι, αξιοποιώντας τον δημοσιονομικό χώρο ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ που διασφάλισε από το υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με την προσωρινή κατανομή, αναμένεται να λάβει περίπου 788 εκατ. ευρώ.
Μετά την έγκρισή του από το Συμβούλιο τον Μάιο του 2025, το πρόγραμμα SAFE προσέλκυσε έντονο ενδιαφέρον, με 19 κράτη-μέλη να εκφράζουν την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν και να επιδιώξουν στήριξη πέραν του διαθέσιμου προϋπολογισμού.
Τα κράτη-μέλη μπορούν τώρα να εκπονήσουν τα εθνικά επενδυτικά τους σχέδια, στα οποία θα περιγράφεται η χρήση της πιθανής χρηματοδοτικής συνδρομής, και να τα υποβάλουν έως το τέλος Νοεμβρίου 2025. Στη συνέχεια, η Κομισιόν θα αξιολογήσει τα εν λόγω εθνικά σχέδια, με στόχο οι πρώτες εκταμιεύσεις να πραγματοποιηθούν στις αρχές του 2026.
Το πρόγραμμα “SAFE” δίνει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να αυξήσουν άμεσα και μαζικά τις επενδύσεις στον τομέα της άμυνας μέσω κοινής προμήθειας από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, εστιάζοντας σε ικανότητες πρώτης προτεραιότητας. Η Ουκρανία και οι χώρες ΕΖΕΣ/ΕΟΧ (Ελβετία, Ισλανδία, Λίχτενσταϊν, Νορβηγία) θα μπορούν να συμμετέχουν σε κοινές προμήθειες, ενώ το “SAFE” επιτρέπει επίσης στις υποψήφιες χώρες και τις χώρες που έχουν υπογράψει εταιρικές σχέσεις στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας με την ΕΕ να συμμετέχουν σε κοινή προμήθεια και να συμβάλουν στη συνολική ζήτηση.
Πηγή: capital.gr
