Οι πηγές του υπερπλεονάσματος στον προϋπολογισμό

Του Τάσου Δασόπουλου 

Θετικά σημάδια συνεχίζει να στέλνει η εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού για το 8μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου σε ό,τι αφορά την υπεραπόδοση της οικονομίας τόσο στο πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο υπερβαίνει τον στόχο του προϋπολογισμού κατά 3,7 δισ. ευρώ (834 εκατ. ευρώ σε καθαρούς δημοσιονομικούς όρους) όσο και στα φορολογικά έσοδα, τα οποία εμφανίζονται αυξημένα κατά 2,1 δισ. ευρώ.

Παρά την αλλαγή που είχε να κάνει με τη γρηγορότερη εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων για φέτος και οδήγησε στην είσπραξη των άμεσων φόρων νωρίτερα από άλλες χρονιές, από το ΥΠΕΘΟ παρατηρούν ότι η διαδικασία πληρωμών είναι αντίστοιχη με αυτή του 2024. Πιο συγκεκριμένα, πέρσι στο τέλος του 8μήνου Ιανουαρίου-Αυγούστου, από τα 62,9 δισ. ευρώ που είχε ως ετήσιο στόχο ο προϋπολογισμός είχαν εισπραχθεί 41,5 δισ. ευρώ, ποσό που ήταν υψηλότερο κατά 1,95 δισ., από τον στόχο των φορολογικών εσόδων για το 8ηνο.

Φέτος, με ετήσιο στόχο για τα φορολογικά έσοδα 69,4 δισ. ευρώ έχουν εισπραχθεί για το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 44,5 δισ. ευρώ, ποσό που ήταν μεγαλύτερο κατά 2,11 δισ. ευρώ από τον επιμέρους στόχο του προϋπολογισμού των φορολογικών εσόδων για το 8μηνο. Συνεπώς, στο σύνολό τους τόσο οι άμεσοι όσο και οι έμμεσοι φόροι υπερβαίνουν σημαντικά τους στόχους του προϋπολογισμού, προμηνύοντας πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από το 3,2% του ΑΕΠ, που είναι ο επίσημος στόχος του αναθεωρημένου μεσοπρόθεσμου. 

Τα έσοδα από τη φοροδιαφυγή

Το μέγεθος που έπεισε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει το “πράσινο φως” για το πακέτο της ΔΕΘ ήταν η πορεία των εσόδων από τη φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα έσοδα από τη διασύνδεση των POS με τις ταμειακές, η μείωση των συναλλαγών με μετρητά και η ένταση των ηλεκτρονικών ελέγχων απέδωσαν 2 δισ. ευρώ περισσότερα έσοδα το 2024. Για το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου του 2025 είχαν βεβαιωθεί από την ίδια πηγή έσοδα ύψους 1,9 δισ. ευρώ. Με δεδομένο ότι το δημοσιονομικό έτος έχει άλλους 5,,5 μήνες, είναι πολύ πιθανό για φέτος να έχουμε υπέρβαση του ορίου των 2 δισ. ευρώ ίσως και πριν το τέλος του χρόνου. Η υπέρβαση των εσόδων από τη φοροδιαφυγή θα ωθήσει προς τα πάνω, εκτός από τα φορολογικά έσοδα, και το πρωτογενές πλεόνασμα, διορθώνοντας παράλληλα και ένα πάγιο διαρθρωτικό πρόβλημα της οικονομίας.

Η ανάπτυξη της οικονομίας

Εκτός από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, η ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ θα φτάσει το 2,3%, εγγυάται την καλύτερη του αναμενομένου πορεία των φορολογικών εσόδων, τα οποία θα έχουν αύξηση η οποία θα κυμαίνεται από 2,3% έως και 3,3%, στο τέλος του χρόνου. Βελτιωμένη εμφανίζουν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ τη συμμόρφωση στην πληρωμή των τακτικών οφειλών από τα νομικά πρόσωπα, η οποία ξεπερνάει το 90%, ενώ ανεβαίνει σταδιακά και η συνέπεια στις πληρωμές ΦΠΑ. 

Τέλος, σημαντικό κεφάλαιο για τα φορολογικά έσοδα αποτελεί και ο τομέας του τουρισμού, ο οποίος συνεχίζει και φέτος την ανοδική του πορεία, έστω και με ρυθμό βραδύτερο από τα προηγούμενα χρόνια. Οι επαγγελματίες του χώρου παραπονέθηκαν τον Ιούνιο και το Ιούλιο για χαμηλή κατά κεφαλή δαπάνη, παρά τις αυξημένες αφίξεις. Ωστόσο, από τις αρχές του Σεπτεμβρίου μέχρι και τις αρχές Νοεμβρίου, οπότε θα λήξει και η φετινή περίοδος αναμένουν τον λεγόμενο τουρισμό “υψηλού εισοδήματος”, ο οποίος κατά τα φαινόμενα θα διορθώσει τα πράγματα.