Μία συναυλία με ιδιαίτερο συμβολισμό και υψηλή καλλιτεχνική αξία απολαύσαμε στη θρυλική «Χρυσή Αίθουσα» της Musikverein, το βράδυ της Κυριακής 14 Σεπτεμβρίου, καθώς η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης εμφανίστηκε στον εμβληματικό αυτό χώρο, γράφοντας ιστορία στη Βιέννη, την πρωτεύουσα της κλασικής μουσικής.
Η έναρξη του φθινοπώρου βρήκε την ΚΟΘ στην πρώτη ευρωπαϊκή της στάση σε ένα κονσέρτο- γιορτή της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας και της διεθνούς καλλιτεχνικής συνεργασίας. Τη συναυλία διεύθυνε ο διεθνούς φήμης μαέστρος Thomas Sanderling, ενώ για πρώτη φορά στην ιστορία της αίθουσας ακούστηκε η αρχαία ελληνική λύρα, με σολίστ τον Δρ. Νίκο Ξανθούλη.
Από τη σύμπραξη της αρχαίας λύρας με την ορχήστρα στο έργο του Fazil Say, που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα και τη “Δωδεκανησιακή σουίτα αρ.1” του Γιάννη Κωνσταντινίδη μέχρι τις Παραλλαγές σε ένα θέμα ροκοκό του Pyotr Ilyich Tchaikovsky και την Ενάτη Συμφωνία του Dmitri Shostakovich, τιμώντας την επέτειο των 50 χρόνων από το θάνατό του συνθέτη, η ΚΟΘ έδειξε πώς η μουσική μπορεί να ενώσει χώρες και πολιτισμούς.
Στο bis η «Γιορτή στη Βλάστη» το συμφωνικό ποίημα του Αντώνη Σουσάμογλου, βασισμένο σε δημοτικά τραγούδια από τη Βλάστη Κοζάνης, της ιδιαίτερης πατρίδας του Νικόλαου Δούμπα αποτέλεσε ιδανικό κλείσιμο της συγκινητικής βραδιάς και φόρο τιμής στον Έλληνα ευεργέτη και λάτρη της μουσικής, που χρηματοδότησε την ανέγερση της Musikverein τον 19ο αιώνα.
Η εμφάνιση της ορχήστρας στη Βιέννη δεν ήταν μόνο μία κορυφαία στιγμή στη δημιουργική της πορεία, αλλά μία γέφυρα πολιτισμού που έβαλε την ελληνική μουσική στον παγκόσμιο χάρτη. Το κοινό γέμισε από νωρίς την αίθουσα, με την πληρότητα να αγγίζει το 80% και τους Βιεννέζους να δηλώνουν ενθουσιασμένοι από το καλλιτεχνικό επίπεδο των μελών της ορχήστρας. Το παρόν, όπως ήταν αναμενόμενο, έδωσαν με θέρμη και Έλληνες της διασποράς, άνθρωποι κάθε ηλικίας που αγαπούν την κλασική μουσική και γνωρίζουν το έργο της ΚΟΘ.
Οι μουσικοί φορώντας φράκο και επίσημο ένδυμα, όπως άρμοζε στη στιγμή, δεν έκρυψαν τη χαρά και τη συγκίνηση τους για το κοινό που παρακολουθούσε προσηλωμένο, χειροκροτώντας επί πέντε συνεχόμενα λεπτά στο τέλος.
Η «Χρυσή αίθουσα», με τη μοναδική αρχιτεκτονική και ακουστική της, εγκαινιάστηκε το 1870
από τον αυτοκράτορα Franz Joseph. Πρόκειται για μία από τις πιο περιζήτητες αίθουσες συναυλιών του πλανήτη, ενώ η διάσημη Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης που πραγματοποιείται εκεί κάθε χρόνο αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα τηλεοπτικά θεάματα παγκοσμίως.
Επιπλέον θεωρείται μία από τις αίθουσες με την καλύτερη ακουστική στον κόσμο, τίτλο που μοιράζεται με το Μέγαρο Μουσικής του Βερολίνου , το Μέγαρο Μουσικής του Άμστερνταμ και το Boston’s Symphony Hall της Βοστώνης αποτελώντας παράλληλα την έδρα του Συλλόγου Φίλων της Μουσικής της Βιέννης (από τον οποίο έλαβε και το όνομα της) καθώς και την έδρα της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης.
Τους τοίχους της επιβλητικής «Χρυσής αίθουσας» κοσμούν πάνω από 50 λύρες με τον Απόλλωνα στο κέντρο της οροφής και πλέον έγινε ο χώρος που «ένιωσε» την ιστορία και την καρδιά της Ελλάδας, με εμάς συμμέτοχους σε μια αξέχαστη εμπειρία.
Λίνα Μενδώνη: Η παρουσία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης στη Βιέννη κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός- Μας έκανε όλους περήφανους
«Η παρουσία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης εδώ αποτελεί ένα κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός και ταυτόχρονα μια στιγμή ιδιαίτερης υπερηφάνειας για τη χώρα μας», σημείωσε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, που τίμησε με την παρουσία της τη συναυλία.
«Το γεγονός ότι η Ορχήστρα μας βρέθηκε ενώπιον ενός ακροατηρίου, απαιτητικού και πεπαιδευμένου, κερδίζοντας την αποδοχή και τον ενθουσιασμό του, επιβεβαιώνει την ποιοτική της εμφάνιση. Για την Ελλάδα που είναι διεθνώς αναγνωρισμένη για την πολιτιστική της κληρονομιά, έχει φτάσει πλέον ο καιρός να ενταχθεί στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη και για τους πολιτιστικούς θεσμούς της, για τις παραγωγές τους, για τους καλλιτέχνες, για τους ανθρώπους που πραγματικά εργάζονται με απόλυτη αφοσίωση για την εξωστρέφεια του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.
Η επένδυση στην αναβίωση της ελληνικότητας κάθε μορφής τέχνης, αποτελεί πρακτική που συμβάλλει στην περαιτέρω αναγνωρισιμότητα της μεγάλης διαχρονίας της ελληνικής τέχνης αλλά και στην αναγνωρισιμότητα των ίδιων των Ελλήνων καλλιτεχνών. Η εμφάνιση της Κ.Ο.Θ. συνιστά μια ισχυρή απόδειξη αυτού του οράματος εξωστρέφειας και διεθνοποίησης που υπηρετούμε με συνέπεια τα τελευταία χρόνια με στόχο να φέρουμε τον ελληνικό πολιτισμό στο προσκήνιο των μεγάλων παγκόσμιων σκηνών. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές για αυτή την ιστορική στιγμή» ανέφερε η Υπουργός Πολιτισμού.
Σίμος Παπάνας: Ο ρόλος της μουσικής ως παγκόσμιας γλώσσας και μέσου γεφύρωσης των πολιτισμών
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας, Σίμος Παπάνας, μιλώντας στους δημοσιογράφους, τόνισε ότι η συγκεκριμένη εμφάνιση, όπως και οι άλλες συναυλίες της ΚΟΘ στο εξωτερικό εντάσσονται στο τριετές πρόγραμμα διεθνούς εξωστρέφειας και προβολής του ελληνικού πολιτισμού, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
«Είχαμε ως στόχο να κάνουμε κάποιες συναυλίες στη γειτονιά μας για να εδραιώσουμε την ορχήστρα ως σημαντικό καλλιτεχνικό παράγοντα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και στο πλαίσιο αυτό κάναμε όλες τις συναυλίες που προηγήθηκαν σε βαλκανικές χώρες, στην Κύπρο κλπ και συγχρόνως θέλαμε να κάνουμε και ανοίγματα που θα βοηθήσουν στο επόμενο βήμα της ορχήστρας σε κάποιες από τις σημαντικότερες αίθουσες. Αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική συναυλία σε μια θρυλική αίθουσα, ίσως την κορυφαία του πλανήτη με μαέστρο τον ζωντανό θρύλο της τέχνης της διεύθυνσης ορχήστρας Τhomas Sanderling, που ερμήνευσε αυτήν την συμφωνία με πραγματικά μοναδικό τρόπο με την ορχήστρα μας» σημείωσε ο κ. Παπάνας.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΘ αναφέρθηκε με θερμά λόγια στον 82χρονο Τhomas Sanderling, ο οποίος υπήρξε μεταξύ άλλων στενός φίλος και συνεργάτης του Dmitri Shostakovich, που τον είχε ξεχωρίσει από την πρώτη στιγμή που τον είδε νεαρό τότε και του εμπιστεύτηκε τις πρεμιέρες της 13ης και 14ης συμφωνίας του.
«Παρουσιάσαμε ένα πρόγραμμα το οποίο έχει σχέση με την ελληνική ιστορία αυτής της αίθουσας, η οποία δεν είναι τόσο γνωστή. Φέραμε για πρώτη φορά την ελληνική λύρα σε αυτήν την αίθουσα. Παράλληλα είναι ένα πρόγραμμα στοχευμένο γιατί έχουμε την οργανική μουσική σουίτα, που είναι ένα καθαρά ελληνικό έργο της Εθνικής Σχολής, ένα πραγματικό αριστούργημα της ελληνικής μουσικής. Ήταν μαζί μας ο Jeremias Fliedl, κορυφαίος Αυστριακός σολίστ της νέας γενιάς, άρα υπάρχει σύνδεση με τον εδώ τόπο. Το έργο του Τούρκου, Fazil Say “Ballade von Ephesos”ενός παγκοσμίου φήμης πιανίστα και συνθέτη, ο οποίος είναι πολύ γνωστός και πολύ αγαπητός και στην Αυστρία είναι παραγγελία της ΚΟΘ και έκανε παγκόσμια πρεμιέρα εδώ στη Βιέννη. Υπάρχει, δημιουργήθηκε δηλαδή, επειδή το παραγγείλαμε και είναι σημαντικός ο συμβολισμός για τον ρόλο της μουσικής ως παγκόσμιας γλώσσας και ως μέσου γεφύρωσης των πολιτισμών και μέσο να ανοίξουμε καινούριους δρόμους στη φιλία ανάμεσα στους λαούς».
«Η έκπληξη της βραδιάς είχε έντονο ελληνικό χρώμα και ήταν αφιερωμένη στον ελληνικής καταγωγής Νικόλαο Δούμπα, που εκτός από ευεργέτης υπήρξε και λάτρης της μουσικής», σημείωσε.
«Τα οφέλη όπως και οι προκλήσεις σε μια τέτοια εμφάνιση είναι τεράστια. Μόνο αν δείτε στις αφίσες ποιοι έπαιξαν μαζί με εμάς σε αυτή την αίθουσα, από όπου περνούν τακτικά οι μεγαλύτερες ορχήστρες του πλανήτη θα πρέπει να δώσουμε έναν σοβαρό λόγο γιατί να έρθει κάποιος να ακούσει μία ελληνική ορχήστρα και θεωρώ ότι αυτό το καταφέραμε!» ανέφερε ο κ. Παπάνας για την παρουσία της ΚΟΘ στη Βιέννη.
Νίκος Ξανθούλης: «Η λύρα ήχησε μετά από 1.600 χρόνια»
Μεγάλη συγκίνηση ένιωσε ο σολίστ Dr Νίκος Ξανθούλης, καθώς για πρώτη φορά μετά από 1.600 χρόνια η αρχαία ελληνική λύρα αντήχησε σε μια από τις σημαντικότερες αίθουσες συναυλιών στον κόσμο. Ο ίδιος πριν παίξει μίλησε στους θεατές για τις ρίζες του οργάνου, δείχνοντας τη λύρα που υπήρξε το «εθνικό όργανο» στην αρχαιότητα και κατασκευάζονταν από καύκαλο χελώνας και δέρμα. «Η διαφορά από τη λύρα που κρατώ είναι ότι οι λύρες γύρω μας στην αίθουσα είναι σιωπηλές, ενώ η δική μου είναι ζωντανή» είπε εξηγώντας πώς παίζεται.
«Η πρώτη επαφή μου με την ορχήστρα ως σολίστ ήταν γεμάτη άγχος, αλλά μόλις πάτησα το ξύλινο πάτωμα της σκηνής, όλα άλλαξαν. Ένιωσα ότι αυτό το σανίδι κουβαλά τη μνήμη όλων των μεγάλων μουσικών που πέρασαν από εδώ. Η συγκίνηση δεν ήταν προσωπική· ήταν για το ίδιο το όργανο. H Musikverein είναι γεμάτη απεικονίσεις λύρας, κι όμως ήταν η πρώτη φορά που ακούστηκε ζωντανά η πραγματική της φωνή», δήλωσε ο ίδιος.
Ο κ. Ξανθούλης μίλησε με θερμά λόγια για την ΚΟΘ, υπογραμμίζοντας την αφοσίωση και το πάθος των μουσικών της: «Είναι μια ορχήστρα που εξελίσσεται συνεχώς, δε θα μπορούσε να είναι καλύτερη απόψε. Αυτό που την κάνει ξεχωριστή είναι το βλέμμα των ανθρώπων της και η συμμετοχή τους».
Jeremias Fliedl: Παίζοντας στα σύννεφα
Ο πολυτάλαντος και ιδιαίτερα επικοινωνιακός, Αυστριακός τσελίστας Jeremias Fliedl μίλησε με ενθουσιασμό για τη συνεργασία του με την ΚΟΘ και τον μαέστρο. «Είναι μεγάλη τιμή να εμφανίζομαι στη Musikverein, αλλά η χαρά μου είναι διπλή επειδή παίζω με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης. Από την πρώτη στιγμή που ήρθα στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη ένιωσα ευπρόσδεκτος και βρήκαμε γρήγορα έναν τρόπο να κάνουμε μουσική μαζί. Το πρόγραμμα είναι πολυδιάστατο, με διαφορετικά κομμάτια και κουλτούρες που ενώνονται».
Ο 25χρονος μουσικός αναφέρθηκε στις Παραλλαγές Ροκοκό, έργο που γνώρισε για πρώτη φορά ως μαθητής, όταν ο δάσκαλός του του έδωσε την πρώτη παραλλαγή ως άσκηση. «Παρόλο που το έργο έχει στοιχεία που απαιτούν βιρτουοζιτέ, θεωρώ ότι τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι η χαρά, η ευαισθησία και η αρχοντιά», σημείωσε. Ο ίδιος πριν αποχαιρετήσει το κοινό που τον καταχειροκρότησε, χάρισε στους θεατές ένα bis με Bach.
«Η ακουστική της Musikverein είναι άμεσα αναγνωρίσιμη. Αυτό μπορεί να είναι υπέροχο, αλλά και μια πρόκληση καθώς για τους σολίστ, η ακουστική δεν είναι η “πιο βοηθητική”, αλλά είναι πολύ όμορφη, σου δημιουργεί την αίσθηση ότι “παίζεις πάνω σε σύννεφα”. Οι υψηλές συχνότητες αναδεικνύονται πολύ όμορφα, αλλά αυτό μπορεί να είναι δίκοπο μαχαίρι, καθώς οι χαμηλές συχνότητες αποτελούν πάντα μια πρόκληση με την ορχήστρα. Και αυτή η πρόκληση είναι που με ώθησε να παίξω διαφορετικά», κατέληξε χαμογελώντας.
Αντώνης Σουσάμογλου: Όνειρο των μουσικών να εμφανιστούν στην «Χρυσή αίθουσα»
«Είναι όνειρο των ανθρώπων που ασχολούνται με την κλασική μουσική να εμφανιστούν εδώ και το ότι εμφανιζόμαστε με την ορχήστρα μας και σε ένα τόσο όμορφο πρόγραμμα, διπλασιάζει τη χαρά μας. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το τι παρουσιάζουμε, το ρεπερτόριο που έχει πάρα πολύ έντονο το ελληνικό στοιχείο», τόνισε ο Αντώνης Σουσάμογλου, εξάρχων βιολιστής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης
«Η “Γιορτή στη Βλάστη” είναι μια παραγγελία της ΚΟΘ, ειδικά για αυτή την περίπτωση και είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Νικολάου Δούμα, ο οποίος ήταν ο μεγάλος δωρητής για το χτίσιμο αυτής της αίθουσας και ήταν μια πάρα πολύ σημαντική προσωπικότητα της Βιέννης, των Τεχνών και προσωπικός φίλος του Strauss, του Brahms κ.α.. Ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος επηρέασε πάρα πολύ τα πράγματα και είναι δικός μας, με καταγωγή από τη Βλάστη Κοζάνης και εμείς είμαστε η κρατική ορχήστρα με τη μεγαλύτερη εγγύτητα στην περιοχή από την οποία κατάγεται. Θέλαμε να του αφιερώσουμε κάτι και έτσι λοιπόν κάναμε μια έρευνα στα δημοτικά τραγούδια της περιοχής, που έχουν ένα πολύ μεγάλο πλούτο και αρμονικό και ρυθμικό. Έκανα μια σύνθεση που περιγράφει μια γιορτή από την αρχή όπου αυτοσχεδιάζουν, μαζεύονται σιγά σιγά και στο τέλος τελειώνει με τη δύση του ήλιου, με το ηλιοβασίλεμα», επισήμανε για το συμφωνικό ποίημα, που αποτέλεσε το bis της συναυλίας.
Την εκδήλωση τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο Έλληνας Πρέσβυς στην Αυστρία κ. Γιώργος Ηλιόπουλος, ο Κύπριος Πρέσβυς στην Αυστρία κ. Ανδρέας Ιγνατίου, εκπρόσωποι του Υπουργείου Εξωτερικών της Αυστρίας, εκπρόσωπος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Αυστρίας, Υπερτίμου και Εξάρχου Ουγγαρίας και Μεσευρώπης κκ Αρσενίου, εκπρόσωποι φορέων, Ελληνικών Κοινοτήτων και εκπαιδευτικοί της Ελληνικής Εθνικής Σχολής Βιέννης.
- Τις φωτογραφίες της συναυλίας παραχώρησε η Κ.Ο.Θ. / Φωτ: Γιάννης Γκούτμαν
www.ertnews.gr
Πηγή: ertnews.gr
