Η Γαλλία διέρχεται πολιτική και κοινωνική κρίση. Παρά την ανθεκτικότητα της οικονομίας μας, το πρόβλημα του δημόσιου χρέους είναι σοβαρό και αποκαλύπτει μια βαθύτερη αμφιβολία: η κοινωνία μας είναι κατακερματισμένη, το εθνικό αφήγημα αμφισβητείται, η πολιτική τάξη απαξιώνεται και η ελπίδα των Γάλλων για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους έχει σβήσει.
Μία από τις αιτίες έχει να κάνει με την εργασία. Γεγονός πρωτοφανές από το 1945, η εργασία δεν επιτρέπει πλέον στην πλειονότητα να βελτιώσει το βιοτικό της επίπεδο, κι αυτό για τρεις λόγους: το υψηλό επίπεδο των κοινωνικών εισφορών (46%) δεν επιτρέπει πλέον αύξηση των μισθών, το βιοτικό επίπεδο εξαρτάται περισσότερο από τα περιουσιακά στοιχεία παρά από την εργασία, και το επίπεδο της εκπαίδευσης έχει πέσει κατακόρυφα. Ο κοινωνικός ανελκυστήρας έχει χαλάσει.
Αραγε οι επερχόμενοι μετασχηματισμοί θα επιδεινώσουν αυτή την κρίση ή θα ανοίξουν νέους ορίζοντες; Θα έχω τη μεγάλη χαρά να συζητήσω για το θέμα αυτό στην Αθήνα, κατόπιν πρόσκλησης των Εφηρμοσμένων Ελληνογαλλικών Διαλόγων, και συγκεκριμένα στις 17 Σεπτεμβρίου στην Ελληνοαμερικανική Ενωση, όπου θα δώσω διάλεξη με θέμα «Το Μέλλον της Εργασίας» και θα παρουσιάσω τη φωτογραφική μου έκθεση «Το Μητρώο του Κόσμου».
Η κλίμακα και η ταχύτητα των επερχόμενων αναταραχών είναι άνευ προηγουμένου, λόγω τεσσάρων ταυτόχρονων παγκόσμιων κυμάτων: τεχνητή νοημοσύνη, οικολογία, δημογραφία και αλλαγή της σχέσης με την εργασία.
Η μγάλη αλλαγή στις θέσεις εργασίας
Εως το 2035 1 δισεκατομμύριο θέσεις εργασίας θα έχουν δημιουργηθεί, καταργηθεί ή μετασχηματιστεί. Στις ανεπτυγμένες χώρες θα επηρεαστεί το 50% έως 80% των θέσεων εργασίας, κυρίως οι υπάλληλοι γραφείου, οι εργαζόμενοι και τα στελέχη.
Με την τεχνητή νοημοσύνη οι αναλυτικές και επαναλαμβανόμενες εργασίες μπορούν να αυτοματοποιηθούν. Αυτό σημαίνει μείωση των ωρών εργασίας κατά 30%. Θα αυξήσουμε τα κέρδη ή θα επανεπενδύσουμε αυτές τις εξοικονομήσεις στη δημιουργικότητα και την αξία των ανθρώπινων σχέσεων (υγεία, πολιτισμός κ.λπ.);
Η οικολογική μετάβαση μεταμορφώνει τις θέσεις εργασίας σε πολλούς τομείς. Η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες και δεξιότητες που είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον.
Στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική η μείωση των γεννήσεων οδηγεί σε γήρανση του πληθυσμού και έλλειψη εργατικού δυναμικού. Αντίθετα, στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία ο πληθυσμός είναι νέος και αυξάνεται ραγδαία. Η επαγγελματική μετανάστευση θα αυξηθεί λοιπόν ανάλογα με τις διακυμάνσεις των πολιτικών ρυθμίσεων.
Η αλλαγή στη σχέση με την εργασία είναι βαθιά: αναζήτηση νοήματος, αυτονομία και αναγνώριση, επιλογή ευελιξίας, διαφορετική ιεραρχική σχέση… η επιχείρηση πρέπει να αλλάξει για να προσελκύσει, να κρατήσει και να κινητοποιήσει τους νέους. Για να είναι κανείς ελεύθερος να επιλέξει τη ζωή του, η πρώτη πρόκληση θα είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, μια επαγγελματική δεξιότητα που αποκτήθηκε στη δεκαετία του ’90 παρέμενε χρήσιμη για 30 χρόνια. Σήμερα η ισχύς της είναι… δύο χρόνια.
Το 65% των παιδιών μας θα ασκήσουν ένα επάγγελμα που δεν υπάρχει σήμερα. Ας επενδύσουμε λοιπόν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, ας χτίσουμε μια κοινωνία δεξιοτήτων!
Η Μιριέλ Πενικό είναι πρώην υπουργός Εργασίας και πρεσβευτής της Γαλλίας
Πηγή: tanea.gr