Της Βίκυς Κουρλιμπίνη
Ένα από τα πιο παλιά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του ελληνικού τουρισμού είναι η έντονη εποχικότητα, με τη συντριπτική πλειονότητα των αφίξεων και των εσόδων να συγκεντρώνεται τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Όμως τα τελευταία δύο χρόνια το “κλίμα” φαίνεται να αλλάζει –μαζί του και οι ταξιδιωτικές συνήθειες των ξένων επισκεπτών– και τόσο ο Σεπτέμβριος όσο και ο Μάιος γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Η επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν αναδεικνύεται πλέον σε στρατηγική προτεραιότητα, τόσο για τη βιωσιμότητα του τουριστικού κλάδου όσο και για την ενίσχυση της οικονομίας.
Ειδικά η Αθήνα έχει πλέον τουρισμό όλο τον χρόνο. Και ενώ το καλοκαίρι δεν πήγε όσο καλά αναμενόταν, όπως αναφέρουν στο “Κ” επιχειρηματίες της αγοράς, βλέποντας την κατανάλωση, οι προσδοκίες ανεβαίνουν κατακόρυφα τους δύο επόμενους μήνες.
Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό πως, όπως όλα δείχνουν, και η φετινή σεζόν θα κρατήσει μέχρι και το τέλος του Νοεμβρίου στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, αλλά και όλο τον χειμώνα σε πρωτεύουσα και Θεσσαλονίκη, με ανοδική κίνηση από τις σημαντικές αγορές του εξωτερικού.
Οι επιχειρηματίες, παρά την αισθητή μείωση των δαπανών των ξένων τουριστών σε εστιατόρια, οργανωμένες παραλίες και αγορές, είναι αισιόδοξοι για την πορεία της τουριστικής περιόδου, και κατ’ επέκταση και των τουριστικών εισπράξεων, και πιστεύουν πως θα ξεπεραστούν τα περσινά επίπεδα των 20,5 δισ. ευρώ ταξιδιωτικών εισπράξεων και των 36 εκατομμυρίων αφίξεων από το εξωτερικό.
Η κίνηση τον Σεπτέμβριο
Όπως λένε οι πληροφορίες, η άνοδος των κρατήσεων αυτόν τον μήνα αγγίζει περίπου το 10% σε σύγκριση με τους δύο προηγούμενους μήνες, αν και μεγάλο μέρος αφορούν late booking. Όμως για τους επιχειρηματίες το μεγάλο στοίχημα είναι η άνοδος των τουριστικών δαπανών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Airdata tracker του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ο προγραμματισμός των αεροπορικών θέσεων σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις για τον Σεπτέμβριο ξεπερνά τα 4,5 εκατομμύρια, καταγράφοντας άνοδο κατά 5% σε σύγκριση με πέρσι. Το μερίδιο του Σεπτεμβρίου στην κατανομή αεροπορικών θέσεων ανέρχεται σε 16%.
Θετική εικόνα παρουσιάζουν τα στοιχεία για τη ζήτηση στις αεροπορικές θέσεις προς την Ελλάδα, καταγράφοντας αύξηση σε βασικούς προορισμούς. Η Αθήνα σημειώνει άνοδο 8,6%, το Ηράκλειο ενισχύεται κατά 4%, η Κέρκυρα έχει αύξηση 6,1%, ενώ η Θεσσαλονίκη εμφανίζει εντυπωσιακή δυναμική με +12%. Στον αντίποδα, η Σαντορίνη, ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους προορισμούς της χώρας, καταγράφει πτώση στις προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις από το εξωτερικό, με μείωση που αγγίζει το 15%.
Εκτός υψηλής περιόδου
Αλλαγές παρατηρούνται στις ταξιδιωτικές συνήθειες των επισκεπτών προς τη νότια Μεσόγειο, με ολοένα και περισσότερους να αποφεύγουν τους παραδοσιακούς μήνες αιχμής, Ιούλιο και Αύγουστο. Όπως επιβεβαιώνουν τόσο οι έρευνες αγοράς όσο και οι ίδιοι οι tour operators, οι ταξιδιώτες στρέφονται πλέον σε περιόδους χαμηλότερης ζήτησης, προτιμώντας τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.
Η μετατόπιση αυτή οφείλεται σε δύο βασικούς παράγοντες: αφενός, στις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφονται στους μεσογειακούς προορισμούς στην καρδιά του καλοκαιριού και, αφετέρου, στον συνωστισμό και στις υψηλότερες τιμές πακέτων.
Σύμφωνα με την έκθεση “Monitoring Sentiment for Intra-European Travel” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων (ETC), οι μήνες Ιούλιος και Αύγουστος εξακολουθούν να αποτελούν την πρώτη επιλογή των Ευρωπαίων για καλοκαιρινές διακοπές, με το 25% να τους προτιμά. Παράλληλα, ο Σεπτέμβριος κερδίζει σταθερά έδαφος, προσελκύοντας το 22% των ταξιδιωτών. Η αυξανόμενη δημοφιλία του φθινοπώρου φανερώνει ότι ένα σημαντικό κομμάτι του κοινού αναζητά ταξίδια πέρα από την περίοδο αιχμής, εκτιμώντας τις πιο ήπιες καιρικές συνθήκες, τον μειωμένο συνωστισμό και τις πιο συμφέρουσες τιμές.
Η περιοχή της Μεσογείου παραμένει ο κορυφαίος προορισμός για το φετινό καλοκαίρι. Η Ισπανία βρίσκεται στην πρώτη θέση με 13% (σημειώνοντας αύξηση 5% σε σχέση με πέρυσι), ενώ ακολουθούν η Ιταλία με 10%, η Γαλλία με 8% και η Ελλάδα με 6%.
Παλιότερη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας ανέφερε, παράλληλα, πως οι “μακρινές” αγορές θα αποτελέσουν σημαντικό τμήμα της μεσοπρόθεσμης δυναμικής του κλάδου, συνεισφέροντας το 1/2 της ανόδου του παγκόσμιου τουρισμού την επόμενη 10ετία. Σε αυτό το πλαίσιο, η προσέλκυση long-haul τουριστών θα επιτρέψει στην Ελλάδα τη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο τουρισμού με μικρότερη εποχικότητα και υψηλότερη μέση δαπάνη. Όπως τόνιζε, θετικά στην προοπτική των μακρινών αγορών λειτουργεί η ενίσχυση των απευθείας αεροπορικών συνδέσεων με τις αγορές των ΗΠΑ (φθάνοντας τις περίπου 100 πτήσεις/εβδομάδα το καλοκαίρι του 2025, σχεδόν διπλάσιες έναντι προ πανδημίας) και της Κίνας (φθάνοντας τις περίπου 12 πτήσεις/εβδομάδα το καλοκαίρι 2025, σχεδόν τριπλάσιες έναντι προ πανδημίας).
Χλιαρό καλοκαίρι
Όπως τονίζουν επιχειρηματίες από τον χώρο των ξενοδοχείων, οι πληρότητες δεν στάθηκαν στο ύψος των προσδοκιών, με μοναδική εξαίρεση τις ημέρες γύρω από τον Δεκαπενταύγουστο, όπου παρατηρήθηκε το “κύμα” του εσωτερικού τουρισμού.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα ποσοστά πληροτήτων διαμορφώνονται περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Οι επιχειρηματίες του κλάδου αποδίδουν την εικόνα αυτή κυρίως σε δύο λόγους: πρώτον, στην ενισχυμένη στροφή μεγάλου αριθμού επισκεπτών προς τη βραχυχρόνια μίσθωση και, δεύτερον, στη σχετικά περιορισμένη ζήτηση κατά τους θερινούς μήνες, σε αντίθεση με τον Σεπτέμβριο και την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, όπου οι κρατήσεις εμφανίζουν ανοδική τάση.
Σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς –Κρήτη, Ρόδο, Κω και Κέρκυρα– οι πληρότητες τον Ιούλιο κυμάνθηκαν κοντά στο 80%, ενώ τον Αύγουστο κινήθηκαν ελαφρώς υψηλότερα, χωρίς όμως να φτάσουν σε επίπεδα-ρεκόρ. Οι ξενοδόχοι περίμεναν καλύτερες επιδόσεις, δεδομένου ότι πρόκειται για μήνες αιχμής και η χρονιά είχε ξεκινήσει με αυξημένο ρυθμό προκρατήσεων.
Για τον Ιούνιο τα στοιχεία του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) δείχνουν μέση πληρότητα 78,5%, έναντι 75,7% τον ίδιο μήνα του 2024. Η μέση τιμή διάθεσης δίκλινου δωματίου διαμορφώθηκε στα 147 ευρώ, από 142 ευρώ πέρυσι.
Παράλληλα, καταγράφηκαν μεγάλες εκπτώσεις προκειμένου να ενισχυθούν οι πληρότητες. Οι προσφορές, είτε σε πακέτα all inclusive είτε σε μεμονωμένες κρατήσεις, ξεκίνησαν ήδη από τον Ιούνιο και παρέμεναν διαθέσιμες ακόμα και στις αρχές Αυγούστου, με μειώσεις τιμών σε σχέση με τις αρχικές χρεώσεις διανυκτέρευσης.
Ελπίδες για ακόμα ένα ρεκόρ
Η πορεία των εσόδων μέχρι στιγμής δείχνει πως τελικά θα είναι υψηλότερα από πέρσι. Είναι ενδεικτικό πως σημαντική άνοδο καταγράφει η μέση δαπάνη ανά ταξίδι των ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου η μέση δαπάνη ανά ταξίδι ανήλθε στα 622,7 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 10,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 (565,4 ευρώ). Αντίστοιχα, μόνο για τον μήνα Ιούνιο, η δαπάνη των ξένων ταξιδιωτών ανήλθε στα 682,3 ευρώ, ενισχυμένη κατά 10,2% σε ετήσια βάση. Βέβαια, δεν μπορεί να παραβλεφθεί ότι, όπως οι υπηρεσίες, και οι τιμές είναι ακριβότερες σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, κάτι που εξηγεί το μεγαλύτερο πορτοφόλι των τουριστών.
Το 2024, σύμφωνα με το απολογιστικό στατιστικό δελτίο του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, οι διεθνείς αφίξεις τουριστών (εξαιρουμένων των επιβατών κρουαζιέρας) ανήλθαν σε 36 εκατ., αυξημένες κατά 9,8% σε σχέση με το 2023 και κατά +6% σε σύγκριση με το 2019. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις (χωρίς κρουαζιέρα) αυξήθηκαν κατά +4,3% και ανήλθαν σε 20,6 δισ. ευρώ. Τα έσοδα από κρουαζιέρα σημείωσαν πολύ μεγάλη αύξηση, +31,2%, και ανήλθαν σε 1,1 δισ. ευρώ. Έτσι, το σύνολο των εσόδων, συνυπολογιζομένων αυτών από την κρουαζιέρα, αυξήθηκαν κατά 5,4% και ανήλθαν σε 21,7 δισ. ευρώ.
Όμως η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη (εξαιρούμενης της κρουαζιέρας) άγγιξε τα 573 ευρώ, έναντι 603 ευρώ το 2023, σημειώνοντας μείωση κατά -30 ευρώ / -5,1% το 2024. Με βάση τα διοικητικά στοιχεία, στα οποία περιλαμβάνονται τόσο οι κάτοικοι Ελλάδος όσο και οι κάτοικοι εξωτερικού, την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2024 καταγράφηκαν:
– 26 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις (+8,1% ή +2 εκατ. σε σχέση με το 2023), με ισχυρή άνοδο στην Αθήνα (+12,0%).
– 11,9 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 10,4 εκατ. το 2023 (+14,4% ή +1,5 εκατ.).
– Σε 51 λιμάνια, οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων ανήλθαν σε 5.490 (+5%) και οι αφίξεις επιβατών σε 7,9 εκατ. (+13%).
Η πορεία των ξενοδοχείων της Αθήνας – Πώς διαμορφώθηκαν τιμές και πληρότητες
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών, η μέση πληρότητα τον Ιούλιο διαμορφώθηκε στο 83,3%, έναντι 86,4% τον Ιούλιο του 2024, καταγράφοντας μείωση -3,6%. Η πτώση αυτή ακολούθησε την κάμψη που είχε σημειωθεί και τον Ιούνιο (-2%). Σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023, η υποχώρηση είναι ακόμα εντονότερη, φτάνοντας το -5,7%.
Η Μέση Τιμή Δωματίου (ADR) τον Ιούλιο ανήλθε στα 207 ευρώ, από 205 ευρώ έναν χρόνο πριν, σημειώνοντας μικρή αύξηση +1,1%. Αντίθετα, το Έσοδο ανά Διαθέσιμο Δωμάτιο (RevPar) υποχώρησε στα 173,19 ευρώ, έναντι 177,64 ευρώ τον Ιούλιο του 2024, παρουσιάζοντας μείωση -2,5%.
Σε επίπεδο επταμήνου, η συνολική εικόνα εμφανίζεται πιο σταθερή, κυρίως χάρη στις ισχυρές επιδόσεις του πρώτου τριμήνου. Η μέση πληρότητα στα αθηναϊκά ξενοδοχεία ανήλθε στο 75,8%, με οριακή άνοδο +0,4% σε σύγκριση με πέρυσι. Η Μέση Τιμή Δωματίου διαμορφώθηκε στα 176,18 ευρώ (+1,6%), ενώ το RevPar έφτασε τα 133,49 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση +2% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Πηγή: capital.gr
