Η επαναφορά της συζήτησης περί νομιμότητας και ηθικής μετά τις αποκαλύψεις για τις συζύγους Χατζηδάκη και Τσίπρα βρίσκει πεδίο και στη Θεσσαλία
Οι δημοσιογραφικές αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών επαναφέρουν στο προσκήνιο της δημόσιας σφαίρας την πεποίθηση της ελληνικής κοινωνίας για την – δεκαετίες τώρα έντεχνη αποδέσμευση της πολιτικής από την ηθική.
Του Αρχισυντάκτη της «Π.Θ» Τάσου Κουρκούμπα
Στα απόνερα των φορολογικών μεταρρυθμίσεων που εξήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ,
οι αποκαλύψεις της στήλης «Big Mouth» της ιστοσελίδας powergame, με επίκεντρο τις συζύγους
του νυν αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, και του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη
Τσίπρα, ξεσκονίζουν και πάλι τη συζήτηση περί νομιμότητας και ηθικής στις θέσεις εξουσίας. Και
τέτοιες είναι παντού κι όχι μόνο στην πολιτική.
Το περιβόητο «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό» επανήλθε στη συλλογική μνήμη: από το 2008 και τον τότε υπουργό Ναυτιλίας Κώστα Βουλγαράκη, μέχρι το 2020 και τον τότε ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδημούλη, τα παραδείγματα είναι αρκετά. Προστίθενται πλέον κι αυτά των δύο κυριών, οι οποίες φέρονται να έχουν υπογράψει συμβάσεις έργων αρκετών χιλιάδων ευρώ με το ΕΚΠΑ και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Απολύτως νόμιμα. Ουδεμία συζήτηση περί αυτού.
Στα χρόνια του «brain drain» όμως, της μαζικής μετανάστευσης εξειδικευμένων και ταλαντούχων ατόμων από τη χώρα, της πληγής που άνοιξε την εποχή των μνημονίων κι ακόμη αιμοραγεί, το ερώτημα περί ηθικής είναι αδύνατο να μη τίθεται. Οι ίσες ευκαιρίες είναι συνταγματικό δικαίωμα, μα πάνω απ’ όλα είναι ζήτημα Δημοκρατίας, Κι όσο θέσεις εξουσίας υπάρχουν παντού κι όχι αποκλειστκά και μόνο στην πολιτική- το αίτημα της απόλυτης διαφάνειας και της καθαρότητας προθέσεων όσων έχουν πρόσβαση στη δημόσιο χρήμα, είναι αδιαπραγμάτευτο και χωρίς ημερομηνία λήξης.
Δεν έχει χώρο για αναδρομική απάθεια στην αποκάλυψη, δεν έχει χρόνο για όψιμες ευαισθησίες
περί «acceptable» επιπέδων συγγένειας. Λογικές τύπου «γιατί, αφού πληροί τα κριτήρια;» ή «αν δεν
ήταν αυτός/ή θα ήταν κάποιος άλλος/η» είναι τα δάχτυλα που θα κουνηθούν στην κοινωνία, όταν
θα αντιδράσει απέναντι στη διαφθορά, στην αναξιοκρατία, στη μεροληψία.
Νόμιμο και ηθικό δεν συμβαδίζουν επομένως πάντα και για όλους. Οι θέσεις εξουσίας είναι πρωτίστως θέσεις ευθύνης για όλους, από τους πολιτικούς της κεντρικής σκηνής, τους αυτοδιοικητικούς, τους δικαστικούς λειτουργούς, τους πανεπιστημιακούς..
Το ασυμβίβαστο δεν είναι τύπος, ούτε λεκτικό τερτίπι. Πριν από νόμος, είναι άγραφος κανόνας, που η ισχύς του τον φέρνει πάντοτε στην επιφάνεια, ακόμη κι αν αργήσει.
Ο υπέρμαχος του δημοσίου συμφέροντος
«Την Κυριακή επιλέγουμε ανάμεσα σε δύο πολιτικές αντιλήψεις για την κοινωνία και το δημόσιο συμφέρον», σημείωσε με στόμφο σε δήλωσή του τον Οκτώβριο του 2023 πριν τις αυτοδιοικητικές κάλπες, ο τότε υποψήφιος και νυν Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας. Και συμπλήρωνε μεταξύ άλλων: «Δεν είμαι επαγγελματίας πολιτικός, δεν έχω κρυφή ατζέντα, δεν υπηρετώ ανομολόγητα συμφέροντα, δεν έχω δόλο, συνεπώς σας καλώ να με κρίνετε από το πρόγραμμά μας, τις προθέσεις μου, αλλά και για το έργο και τηνοπροσφορά μου
Από την ανάθεση στη σύζυγό του, ερευνητικού έργου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο οποίο ο ίδιος ήταν επιστημονικά υπεύθυνος στην απευθείας ανάθεση σε υποψήφιο του ψηφοδελτίου του στις εκλογές της Περιφέρειας
κατά την διάρκεια της ακαδημαϊκής μου θητείας. Απορρίπτω a-priori κάθε σχέση με οργανωμένα
συμφέροντα που δεν υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Και σας παρακαλώ πολύ να θυμάστε: Δεν
με φοβίζει σε καμία περίπτωση η ατομική ευθύνη. Σε αυτό το θέμα είμαι άτρωτος».
Δέκα μήνες πριν, η ιατρός σύζυγός του, είχε συμβληθεί για επιστημονικό ερευνητικό έργο με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έναντι ποσού 4.100 ευρώ, το οποίο με την τροποποιητική σύμβαση μειώθηκε στις 3.925 ευρώ, ποσό εκταμιευμένο από τον Ειδικό Λαγαριασμό Κονδυλίων Έρευνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Απολύτως νόμιμα. Απολύτως επιστημονικά τεκμηριωμένα για μία εξαίρετη ιατρό όπως αυτή. Αυτό που εγείρει ωστόσο ερωτηματικά είναι η εμπλοκή του κ. Κουρέτα, όταν ο ίδιος ήταν ο επιστημονικά υπεύθυνος του συγκεκριμένου προγράμματος. Εύλογα επομένως τα ερωτήματα; Ως επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος ήταν αυτός που αξιολόγησε τον τελικό ανάδοχο, η οποία τύγχανε να είναι σύζυγός του; Εισηγήθηκε υπέρ της; Υπήρξε άλλος ενδιαφερόμενος επιστήμονας για το ίδιο επιστημονικό έργο;
Στο σήμερα ο Δημήτρης Κουρέτας είναι ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας και το ίδιο πρόσωπο που εξακολουθεί να θεωρεί εαυτόν καλύτερο από τον προκάτοχό του. Δύο χρόνια μετά την εκλογή του η σύγκριση οδηγεί σε ομοιότητες στο πεδίο των απευθείας αναθέσεων, με την περιφερειακή αρχή Κουρέτα να εξελίσσεται σε άξια συνεχιστή της πολιτικής των απευθείας αναθέσεων.
Απολύτως νόμιμα, σε έναν συνδυασμό αναφοράς του θεσμικού πλαισίου και απαξίωσης των υπηρεσιών της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Μόνο που συχνά η νομιμότητα και η ηθική στις θέσεις εξουσίας αποτελούν θεμέλια της δημοκρατικής διακυβέρνησης,
συχνά έρχονται σε σύγκρουση.
Η γενιά που έμεινε, παίρνει το… έργο
Τον περασμένο Φεβρουάριο η Περιφέρεια ανέθεσε το έργο για την καταγραφή των μνημείων της
Θεσσαλίας με σκοπό για την ενεργοποίηση δράσεων ανάδειξης του πολιτιστικού πλούτου της, στον Λαρισαίο πολιτικό μηχανικό έναντι αμοιβής 19.500 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Βάσει των σχετικών εγγράφων η συγκεκριμένη απόφαση πέρα του ότι εξυπηρετεί την εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας, είναι απολύτως δικαιολογημένη, καθότι ο ανάδοχος «διαθέτει την εμπειρία, την υλικοτεχνική υποδομή και το στελεχιακό δυναμικό για την παροχή συναφών υπηρεσιών». Ουδεμία αντίρρηση.
Η οπτική γωνία της υπόθεσης ωστόσο, αλλάζει όταν ο συγκεριμένος ανάδοχος συμπτωματικά ήταν υποψήφιος στις εκλογές με την παράταξη Κουρέτα. Η ειρωνεία; «Η γενιά που έμεινε παλέψει την κρίση, παίρνει τον λόγο» σημείωνε ο ίδιος στο προεκλογικό του φυλλάδιο. Τα ερωτήματα προς τον Δημήτρη Κουρέτα και πάλι εύλογα. Ξεκάθαρα και χωρίς υπονοούμενα.
Είναι κοινή η παραδοχή ότι οι απευθείας αναθέσεις προβλέπονται για λόγους ταχύτητας ή επείγουσας ανάγκης, Ποια ήταν η επείγουσα ανάγκη στη συγκεκριμένη ενέργεια ώστε να υπάρξει απευθείας ανάθεση, μόνο η περιφερειακή αρχή γνωρίζει.
Ποιος χρόνος πίεζε τόσο ώστε να παρακαμφθεί η διαγωνιστική διαδικασία που θα εξασφάλιζε ισότητα ευκαιριών και αποτελεσματική χρήση δημοσίων πόρων, επίσης. Να μη λησμονεί ωστόσο πως οτιδήποτε άλλον πέρα της συνδυασμένης νομιμότητας και ηθικής, οτιδήποτε άλλο δύναται να μετατραπεί σε εργαλείο συγκάλυψης και καταχρηστικής πρακτικής.
ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Διαβάστε σήμερα στην «Πολιτεία Θεσσαλών»
– Όλη η Θεσσαλία σε ένα κλικ – Κάθε Κυριακή – Κάνε τώρα τη ΔΩΡΕΑΝ εγγραφή σου
