Σε κλίμα έντονης ανησυχίας και αναζήτησης σύγχρονων λύσεων, πραγματοποιήθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ανοιχτή συζήτηση για το μέλλον των ειρηνευτικών επιχειρήσεων. Η συνεδρίαση, η οποία τελούσε υπό την προεδρία της Νότιας Κορέας, με τη συνεργασία της Δανίας και του Πακιστάν, επικεντρώθηκε στις αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αποστολές του ΟΗΕ παγκοσμίως.
Κεντρικός εισηγητής ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας για τις Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις, Ζαν Πιερ Λακρουά, τόνισε με έμφαση πως «η ειρηνευτική δράση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά σωτηρία για εκατομμύρια ανθρώπους που στηρίζονται σε αυτή για ένα μέλλον χωρίς φόβο». Σημείωσε τη συνεισφορά περίπου 60.000 κυανόκρανων από 115 χώρες σε 11 αποστολές, ενώ επισήμανε τον κίνδυνο ενίσχυσης των συγκρούσεων, αναφέροντας με χαρακτηριστικό τρόπο ότι το 2024 καταγράφηκαν 61 ενεργές συγκρούσεις, αριθμός ρεκόρ από το 1946.
Ο κ. Λακρουά υπογράμμισε την ανάγκη οι αποστολές να διαθέτουν σαφείς, ιεραρχημένες εντολές και κατάλληλους πόρους, βασισμένους σε αξιολόγηση πραγματικών αναγκών και στη συμμετοχή των κρατών υποδοχής στη διαμόρφωση των όρων εντολής. Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στη χρήση νέας τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης για τη βελτιστοποίηση της ανάλυσης δεδομένων, καθώς και στην προστασία αμάχων, υπογραμμίζοντας πως αυτή αποτελεί «κριτήριο με το οποίο κρίνεται ο ΟΗΕ». Παράλληλα, επεσήμανε την ανάγκη για ευελιξία στις εντολές ώστε να προσαρμόζονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες των συγκρούσεων.
Ένα ακόμη σημείο που τόνισε ήταν η σημασία της πλήρους και έγκαιρης καταβολής εισφορών από τα κράτη-μέλη, αλλά και της συλλογικής στήριξης του Συμβουλίου Ασφαλείας για την επιτυχία των επιχειρήσεων.
Τα κρίσιμα ζητήματα αποτελεσματικότητας
Η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας για Πολιτικές Υποθέσεις και Οικοδόμηση Ειρήνης, Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, επεσήμανε ότι οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις αποτελούν «ουσιώδες εργαλείο πολυμερούς δράσης για την ειρήνη επί οκτώ δεκαετίες». Τόνισε ότι οι δράσεις τους ποικίλουν από ειδικούς απεσταλμένους μέχρι σύνθετες αποστολές με στρατιωτικό, αστυνομικό και πολιτικό χαρακτήρα. Συγκεκριμένα επισήμανε:
- Τις δυσκολίες ανάπτυξης αποστολών χωρίς συνολικές ειρηνευτικές συμφωνίες.
- Την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό μεταξύ των αποστολών και άλλων υπηρεσιών του ΟΗΕ για πιο αποτελεσματική πολιτική, αναπτυξιακή και ανθρωπιστική δράση.
- Την προσπάθεια αποφυγής της λογικής «μια συνταγή για όλες τις περιπτώσεις» στις εντολές, προτάσσοντας τη ρεαλιστική προσαρμογή στο κάθε πλαίσιο.
Παράλληλα, προειδοποίησε ότι η αποτυχία ή η αδύναμη εφαρμογή των εντολών συχνά οφείλεται στην έλλειψη πολιτικής στήριξης από τις χώρες υποδοχής, τις περιφέρειες και το ίδιο το ΣΑΗΕ.
Η ελληνική τοποθέτηση και ο ρόλος της Κύπρου
Η Ελλάδα στην παρέμβασή της ανέδειξε τη σημασία των ειρηνευτικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ ως βασικό εργαλείο διατήρησης της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, Ιωάννης Σταματέκος, σημείωσε πως η επιτυχία των αποστολών απαιτεί προσαρμογή στις νέες προκλήσεις, χωρίς να παραμελείται ο βασικός τους ρόλος στη διαφύλαξη των εκεχειριών.
Επανέλαβε τη συνεισφορά της Ελλάδας με εξειδικευμένο προσωπικό και με έμφαση στην ισορροπημένη εκπροσώπηση των φύλων. Υπογράμμισε ότι η καινοτομία είναι καθοριστική για τη μεγαλύτερη ευελιξία και αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων, εκφράζοντας ταυτόχρονα ανησυχία για την απειλή της παραπληροφόρησης.
Ο κ. Σταματέκος αναφέρθηκε ειδικότερα στην ειρηνευτική αποστολή στην Κύπρο (ΟΥΝΦΙΚΥΠ), τονίζοντας ότι «η Ελλάδα χαιρέτισε θερμά την ομόφωνη ανανέωση της εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ από το Συμβούλιο νωρίτερα φέτος». Επεσήμανε τον ανεκτίμητο ρόλο της αποστολής για τη διατήρηση της σταθερότητας στο νησί, την αποκλιμάκωση εντάσεων στην Νεκρή Ζώνη και την υποστήριξη των προσπαθειών επανέναρξης των διαπραγματεύσεων υπό το πλαίσιο του ΟΗΕ.
Έκανε επίσης αναφορά στη UNIFIL στον Λίβανο, όπου η Ελλάδα στηρίζει την αποστολή, χαρακτηρίζοντάς την ως αξιόπιστο και κρίσιμο εταίρο για την κυβέρνηση του Λιβάνου και για την ευρύτερη σταθερότητα στην περιοχή. Τόνισε την ανάγκη η διαδικασία μετάβασης της αποστολής να γίνεται με ασφάλεια, τάξη και στενά συντονισμένη με τη χώρα υποδοχής.
Η πρέσβης της Κύπρου στον ΟΗΕ, Μαρία Μιχαήλ, ανέδειξε την προστιθέμενη αξία της πολυμερούς δράσης των ειρηνευτικών επιχειρήσεων και την αυξανόμενη σημασία της αποτελεσματικότητας και προσαρμοστικότητάς τους. Υπογράμμισε τη σημασία διατήρησης του Συμβουλίου Ασφαλείας στο επίκεντρο του συστήματος διεθνούς ασφάλειας, με τήρηση των αρχών του Χάρτη του ΟΗΕ, του διεθνούς δικαίου, της προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη συμμετοχή γυναικών και νέων σε όλες τις φάσεις των ειρηνευτικών πρωτοβουλιών.
Η Κύπρος, ως χώρα υποδοχής μίας από τις μακροβιότερες αποστολές διεθνώς, γνωρίζει, όπως σημείωσε, τη ζωτική ανάγκη διατήρησης της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ για την αποτροπή εχθροπραξιών και την αντιμετώπιση εξελισσόμενων απειλών. Τόνισε χαρακτηριστικά πως «η εντολή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όπως έχει συμφωνηθεί με την Κυπριακή Δημοκρατία, στοχεύει στην τήρηση του Χάρτη, την εφαρμογή των ψηφισμάτων και την αποτροπή μόνιμων συνεπειών επιθετικών ενεργειών», συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της έννομης τάξης.
Έμφαση στη συναίνεση και την αμεροληψία
Από τουρκικής πλευράς, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας στον ΟΗΕ, Αχμέντ Γιλντίζ, υπενθύμισε ότι, όπως αναφέρει και η Έκθεση Μπραχίμι, η συναίνεση των τοπικών μερών και η αμεροληψία πρέπει να παραμένουν θεμέλιοι λίθοι της διατήρησης της ειρήνης. «Όπως ορίζεται στις Αρχές και Κατευθυντήριες Γραμμές των Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων του ΟΗΕ, ελλείψει τέτοιας συγκατάθεσης, μια ειρηνευτική επιχείρηση κινδυνεύει να καταστεί μέρος της σύγκρουσης», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Τόνισε την ανάγκη ο ΟΗΕ να διασφαλίζει τη συγκατάθεση όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, επισημαίνοντας πως αυτό αποτελεί προϋπόθεση για την αμεροληψία και την αποτροπή περιθωριοποίησης του ρόλου των ειρηνευτικών αποστολών.
Πηγή: tanea.gr
