Συναισθηματική κυριαρχία σημαίνει να γνωρίζεις πού τελειώνει το «εσύ» και πού αρχίζει το «εμείς».
Ρωτήστε οποιοδήποτε ζευγάρι τι κάνει μια σχέση να λειτουργεί και πιθανότατα θα ακούσετε τους συνήθεις υπόπτους: καλή επικοινωνία, κοινές αξίες, σωματική οικειότητα, ίσως ακόμη και γέλιο. Υπάρχει όμως μια συναισθηματική δεξιότητα που σπάνια μπαίνει στη λίστα, και όμως, καθορίζει σιωπηλά αν μια σχέση ευδοκιμεί ή απλώς επιβιώνει, όπως εξηγεί ο Αμερικανός ψυχολόγος Mark Travers σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο Psychology Today.
Αυτή η δεξιότητα είναι η «συναισθηματική κυριαρχία».
Δεν είναι καθόλου φανταχτερή. Αλλά μόλις ένα ζευγάρι αρχίσει να την εξασκεί, όλα αλλάζουν. Από το πώς μαλώνουν, μέχρι το πώς επανασυνδέονται, μέχρι το πόσο ασφαλείς αισθάνονται ο ένας στην παρουσία του άλλου.
Τι ακριβώς είναι η Συναισθηματική Κυριαρχία;
Σύμφωνα με την ψυχολόγο και ερευνήτρια συναισθηματικής νοημοσύνης Emma Seppälä, τα άτομα με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη τείνουν να κατέχουν μια κρίσιμη δεξιότητα που αποκαλεί «συναισθηματική κυριαρχία». Αυτό σημαίνει ότι έχουν μάθει να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους με σαφήνεια και σταθερότητα, αντί να αποφεύγουν, να καταπιέζουν, να μουδιάζουν ή να κολλάνε σε αυτά.
Στις σχέσεις, η συναισθηματική κυριαρχία εκδηλώνεται ως η ικανότητα να διατηρείς το συναισθηματικό σου κέντρο, χωρίς να αναθέτεις τη διάθεσή σου, τα ερεθίσματά σου ή την αίσθηση αξίας σου στον σύντροφό σου. Είναι μια ήσυχη εσωτερική αυτοπεποίθηση που λέει:
«Μπορώ να κρατήσω χώρο για τα συναισθήματά μου χωρίς να σε κατηγορώ».
«Μπορώ να νιώθω δυσφορία χωρίς να χρειάζομαι να τη διορθώσεις».
«Μπορώ να σε αγαπώ βαθιά χωρίς να χάνω τον εαυτό μου».
Η συναισθηματική κυριαρχία, εν ολίγοις, είναι η ικανότητά σου να αναλαμβάνεις την ευθύνη για τη δική σου συναισθηματική κατάσταση.
Γιατί παραβλέπεται τόσο πολύ;
Επειδή είναι αόρατη.
Σε αντίθεση με τις επικοινωνιακές δεξιότητες, οι οποίες εμφανίζονται σε συζητήσεις ή πράξεις προσφοράς, οι οποίες εμφανίζονται στην πράξη, η συναισθηματική κυριαρχία είναι εσωτερική. Είναι η παύση πριν από την αντίδραση. Η απόφαση να αυτοαναλογιστείς πριν ξεσπάσεις. Η πειθαρχία να ελέγχεις τα συναισθηματικά σου κύματα αντί να πνίγεις τον σύντροφό σου σε αυτά.
Ακόμα και τα ζευγάρια που είναι έξυπνα, φροντιστικά και αφοσιωμένα συχνά επαναλαμβάνουν τους ίδιους καβγάδες. Γιατί; Επειδή κάτω από τη σύγκρουση κρύβεται μια άρρητη υπόθεση: «Είσαι υπεύθυνος για το πώς νιώθω».
Και αυτή η πεποίθηση είναι εκεί που η συναισθηματική κυριαρχία θα έκανε όλη τη διαφορά.
Τι αλλάζει όταν τα ζευγάρια ασκούν συναισθηματική κυριαρχία;
1. Η σύγκρουση γίνεται λιγότερο εκρηκτική. Αντί για «Με έκανες να νιώθω εγκαταλελειμμένος», γίνεται «Όταν συνέβη αυτό, ένιωσα εγκαταλελειμμένος και θέλω να το καταλάβω καλύτερα». Αυτή η μικρή μετατόπιση στη γλώσσα (γλώσσα «εσύ» έναντι «εγώ») αντανακλά μια τεράστια μετατόπιση στην ανάληψη ευθυνών: Η κατηγορία διαλύεται. Η περιέργεια παίρνει τη θέση της.
Αλλά ο αντίκτυπος υπερβαίνει τη συνήθη συμβουλή αποφυγής της ευθύνης. Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει ότι η δύναμη των «δηλώσεων Εγώ» έγκειται λιγότερο στο να κάνεις τον σύντροφό σου να νιώθει καλύτερα και περισσότερο στο πώς σε βοηθούν να φανείς διαφορετικά.
Η χρήση της «γλώσσας Εγώ» υποστηρίζει τη συναισθηματική ρύθμιση, μειώνει τη δική σου αμυντική στάση και σηματοδοτεί μια προθυμία να εμπλακείς παρά να επιτεθείς. Αυτή η εσωτερική μετατόπιση μπορεί να κάνει τη σύγκρουση να φαίνεται λιγότερο εκρηκτική και πιο εποικοδομητική.
2. Υπάρχει περισσότερος χώρος για ειλικρίνεια. Όταν δεν φοβόμαστε τη συναισθηματική αστάθεια του συντρόφου μας ή τη δική μας, είναι πιο πιθανό να μιλήσουμε ειλικρινά. Μπορούμε να λέμε δύσκολα πράγματα απαλά και μπορούμε να ακούμε δύσκολα πράγματα χωρίς υπεράσπιση.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Personality and Social Psychology Bulletin, όταν τα άτομα αισθάνονται ότι υποστηρίζονται στην αυτονομία τους – δηλαδή, όταν οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι επιλογές τους γίνονται σεβαστές, βιώνουν μεγαλύτερη συναισθηματική ασφάλεια, ισχυρότερο δεσμό και βαθύτερη ικανοποίηση από τη σχέση. Αυτές είναι ακριβώς οι συνθήκες που καθιστούν δυνατή την ειλικρίνεια.
Όταν ο σύντροφός σας δημιουργεί χώρο για να είστε πλήρως ο εαυτός σας, χωρίς να προσπαθεί να διορθώσει, να ελέγξει ή να απορρίψει την εμπειρία σας, αισθάνεστε πιο ελεύθεροι να πείτε την αλήθεια σας. Και ενδιαφέρον είναι ότι η μελέτη δείχνει επίσης ότι η προσφορά αυτού του είδους υποστήριξης (όχι απλώς η λήψη της) ενισχύει επίσης την αίσθηση εγγύτητας και ευεξίας του δότη.
3. Η υποστήριξη μοιάζει με επιλογή, όχι με βάρος. Όταν κάθε άτομο μπορεί να αυτορρυθμιστεί, η προσφορά υποστήριξης γίνεται γενναιόδωρη παρά υποχρεωτική. Βοηθάτε επειδή το θέλετε, όχι επειδή φοβάστε τις συναισθηματικές επιπτώσεις αν δεν το κάνετε.
Μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Family Therapy δείχνει ότι τα άτομα που είναι πιο συναισθηματικά διαφοροποιημένα -αυτά που μπορούν να παραμείνουν συνδεδεμένα με τους άλλους χωρίς να χάσουν τη δική τους συναισθηματική διαύγεια- είναι καλύτερα στη ρύθμιση των συναισθημάτων τους και βιώνουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους.
Αυτή η συναισθηματική σταθερότητα σημαίνει ότι είναι λιγότερο πιθανό να εξαρτώνται από τον σύντροφό τους για να «διορθώσει» τα συναισθήματά τους ή να αντιδράσουν από φόβο ή ενοχή.
Σε μια σχέση όπου και οι δύο άνθρωποι είναι καλά διαφοροποιημένοι, η υποστήριξη δεν καθοδηγείται από πίεση ή συναισθηματική σύντηξη. Αντίθετα, προσφέρεται ελεύθερα, από ένα σημείο συναισθηματικής ισορροπίας. Αυτό είναι που μετατρέπει την υποστήριξη από μια στρατηγική επιβίωσης σε μια γνήσια, φροντιστική επιλογή.
Στην ουσία, όταν και οι δύο σύντροφοι ασκούν συναισθηματική κυριαρχία, η σχέση γίνεται ένας ασφαλέστερος χώρος για ανάπτυξη. Όσο περισσότερο αναλαμβάνουμε Όσο μεγαλύτερη είναι η ευθύνη για τον δικό μας συναισθηματικό κόσμο, τόσο πιο ασφαλής γίνεται ο δεσμός. Ο σύντροφός σας δεν χρειάζεται πλέον να περπατάει πάνω σε θρυμματισμένο γυαλί, να φοβάται τις συναισθηματικές επιπτώσεις ή να κουβαλάει το βάρος της αυτορρύθμισής σας. Και εσείς δεν χρειάζεται πλέον να φοβάστε το δικό του.
Αυτή η σταθερότητα προσκαλεί την ευαλωτότητα και δημιουργεί χώρο για βαθύτερες συζητήσεις. Αγκυρώνει τους συντρόφους, επιτρέποντας σε κάθε άτομο να είναι πλήρως ο εαυτός του, ενώ παράλληλα παραμένει βαθιά συνδεδεμένο. Και αυτό είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζεται η πραγματική οικειότητα.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει
Διαβάστε ακόμα
6 συμβουλές για να κρατήσετε το περιττό δράμα έξω από τη σχέση σας
Πηγή: allyou.gr
