Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ενα δυναμικό πεδίο ανταγωνισμού για τις μεγάλες οικονομικές δυνάμεις. Παράλληλα , οι ΗΠΑ, η Ευρωπαική Ενωση και η Κίνα προσπαθούν να διαμορφώσουν και το κανονιστικό πλαίσιο.
Στη διάρκεια της χρυσής εποχής της παγκοσμιοποίησης, ο Ντέβιντ Βόγκελ, καθηγητής του Berkeley επινόησε τον όρο «το φαινόμενο της Καλιφόρνιας» (“the California effect”), στο βιβλίο του «Trading Up: Consumer and Environmental Regulation in a Global Economy» (Αναβάθμιση: Ρύθμιση των καταναλωτών και του περιβάλλοντος σε μια παγκόσμια οικονομία).
Ουσιαστικά, υποστηριξε ότι όταν οι εταιρείες σε πλούσιες αγορές αντιμετωπίζουν νέο ανταγωνισμό από ξένους αντιπάλους, δεν μειώνουν πάντα τα πρότυπα, όπως θα προέβλεπαν οι απαισιόδοξοι. Αντίθετα, οι αυστηροί κανόνες σε μια ανταγωνιστική αγορά μπορούν να προκαλέσουν έναν αγώνα προς την κορυφή. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα αυστηρά πρότυπα εκπομπών ρύπων κινητήρων που επιβάλλει η πολιτεία της Καλιφόρνια, η σημαντικότερη αγορά αυτοκινήτων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αντί να κατασκευάζουν διαφορετικούς κινητήρες για διαφορετικές πολιτείες, προκειμένου να εκμεταλλευτούν εκείνες με πιο χαλαρούς κανονισμούς, πολλές εταιρείες επέλεξαν να κατασκευάζουν όλα τα αυτοκίνητά τους σύμφωνα με τα πρότυπα της Καλιφόρνια.
«Το φαινόμενο των Βρυξελλών»
Το 2012, η Αν Μπράντφορντ του Πανεπιστημίου Columbia επινόησε αυτό που ονόμασε «το φαινόμενο των Βρυξελλών». Ηταν ένας «φορος τιμής» στις υπερδυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θεσπίζουν κανόνες στις Βρυξέλλες, για μια τεράστια καταναλωτική αγορά. Οι πολυεθνικές εταιρείες μπορεί να ενοχλούνται από τους αυστηρούς κανονισμούς της ΕΕ ή να εξοργίζονται όταν τους επιβάλλονται πρόστιμα από τους «ευρωκράτες». Ωστόσο, επανειλημμένα υιοθέτησαν τα πρότυπα της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σήμερα, η παγκόσμια διακυβέρνηση του εμπορίου δεν διανύει μια χρυσή εποχή, σημειώνει ο Economist. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες οικονομίες – η Αμερική, η Κίνα και η ΕΕ – διατηρούν έντονο ενδιαφέρον για τον καθορισμό παγκόσμιων προτύπων. Και για τους νομοθέτες του 2025, η διαμόρφωση της διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης είναι το μεγαλύτερο έπαθλο από όλα.
Μέχρι φέτος, λίγοι θα στοιχημάτιζαν σε μια κινεζική νίκη σε αυτόν τον διαγωνισμό ή στην εμφάνιση ενός «φαινομένου Πεκίνου».
Για πολλές χώρες, το ιστορικό του Κομμουνιστικού Κόμματος όσον αφορά τη ρύθμιση του διαδικτύου έθεσε ένα απαγορευτικό προηγούμενο. Οι πρώτες ενδείξεις για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης με κινεζικά χαρακτηριστικά δεν ήταν ενθαρρυντικές.
Οι αρχές απαγόρευσαν γρήγορα το ChatGPT, ένα αμερικανικό γενετικό chatbot τεχνητής νοημοσύνης. Το κόμμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε εφαρμογές που προτείνουν περιεχόμενο.
Το 2023, οι αρχές απαίτησαν από τις υπηρεσίες γενετικής τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη να υποβληθούν σε αξιολόγηση ασφάλειας και να καταχωρίσουν τους αλγόριθμούς τους.
DeepSeek
Η φήμη της Κίνας στον τομέα της καινοτομίας ενισχύθηκε τον Ιανουάριο με την κυκλοφορία του DeepSeek-R1, ενός προηγμένου μοντέλου που παράχθηκε με ένα κλάσμα της υπολογιστικής ισχύος και της οικονομικής υποστήριξης που χρειάζονται οι αμερικανοί ανταγωνιστές. Το «DeepSeek moment» έθεσε υπό αμφισβήτηση τις στρατηγικές της αμερικανικής κυβέρνησης για τη διατήρηση του προβαδίσματος στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, αρνούμενη στην Κίνα την πρόσβαση σε προηγμένους ημιαγωγούς.
Ωστόσο, η τεχνική επιτυχία αντιμετωπίζει πολιτικά εμπόδια. Η Ιταλία απαγόρευσε το DeepSeek λόγω ανησυχιών σχετικά με την προστασία των δεδομένων και η Ταϊβάν απέκλεισε το DeepSeek από τα κυβερνητικά συστήματα, επικαλούμενη φόβους για την ασφάλεια.
Παρά όλα αυτά, οι επενδυτές και οι αξιωματούχοι της Κίνας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης είναι αισιόδοξοι. Το κράτος επενδύει πόρους σε μια προσπάθεια να παράγει εφαρμογές που είναι φθηνές, προσβάσιμες και αρκετά καλές. Με τη βοήθεια της φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας και μιας εγχώριας προπαγανδιστικής εκστρατείας για τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης, το κόμμα θέλει η τεχνολογία να χρησιμοποιηθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα και ευρύτερα.
Το να αρκείται κανείς στη δεύτερη θέση μετά την Αμερική θεωρείται έξυπνη εμπορική επιλογή. Είναι επίσης μια προσέγγιση που πιθανόν θα βρει απήχηση σε πολλές χώρες. Η αντίθεση με την Αμερική είναι έντονη, όπου ορισμένοι στο Κογκρέσο συγκρίνουν τον αγώνα για την υπεροχή στην τεχνητή νοημοσύνη με την προσπάθεια για τη διάσπαση του ατόμου. Τον Φεβρουάριο, ο Αντιπρόεδρος Τζέι ντι Βάνς επέπληξε τους Ευρωπαίους για την υπερβολικά προσεκτική ρύθμιση, δηλώνοντας: «Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα κερδηθεί με το να σφίγγουμε τα χέρια για την ασφάλεια».
Η προσέγγιση της Κίνας
Άλλοι φαίνεται να μοιράζονται την προφανή διαίσθηση της Κίνας ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια τεχνολογία γενικής χρήσης με τεράστια, αλλά όχι αποκαλυπτική σημασία: κάτι που μοιάζει περισσότερο με την ηλεκτρική ενέργεια ή τους υπολογιστές παρά με την ατομική βόμβα. Τον Ιούλιο, ο πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης, Λόρενς Γουόνγκ, υπενθύμισε σε ένα ακροατήριο επιχειρηματιών ότι μετά την εφεύρεση του ηλεκτροδυναμό, χρειάστηκαν δεκαετίες για να βρεθούν βιομηχανικές χρήσεις για αυτόν. «Είμαστε πολύ γοητευμένοι από τις χώρες που είναι ηγέτες στην πρωτοποριακή, αιχμή της τεχνολογίας», είπε ο κ. Γουόνγκ. «Αλλά στην πραγματικότητα, το μεγάλο πλεονέκτημα της τεχνολογίας είναι όταν υπάρχει ευρεία υιοθέτηση».
Επιπλέον, η ρύθμιση της Κίνας είναι πιο ρεαλιστική και φιλική προς τη βιομηχανία από ό,τι υποθέτουν οι εξωτερικοί παρατηρητές, υποστηρίζει σε άρθρο της η Αντζελα Ζανγκ , καθηγήτρια νομικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Το άρθρο «The Promise and Perils of China’s Regulation of Artificial Intelligence» (Η υπόσχεση και οι κίνδυνοι της ρύθμισης της τεχνητής νοημοσύνης στην Κίνα), που δημοσιεύθηκε πέρυσι, καταγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι αυστηροί έλεγχοι των πληροφοριών συνυπάρχουν με την χαλαρή εφαρμογή των κανόνων περί απορρήτου, πνευματικών δικαιωμάτων ή προστασίας δεδομένων.
Έτσι, τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου με τεχνητή νοημοσύνη της Κίνας είναι παγκοσμίου κλάσης, επειδή οι αξιωματούχοι μοιράζονται τεράστιες ποσότητες κυβερνητικών δεδομένων με ιδιωτικές εταιρείες.
Οι δικαστές καυχιούνται δημοσίως ότι εκδίδουν αποφάσεις με σκοπό την επιτάχυνση της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης
Κοινωνικός έλεγχος
Εάν το «φαινόμενο Πεκίνου» γίνει ποτέ δημοφιλές, είναι απίθανο να προκαλέσει έναν αγώνα για την κορυφή. Η προσέγγιση της Κίνας θέτει την κερδοφορία, την ευκολία και την κοινωνική τάξη πάνω από τα ατομικά δικαιώματα.
Μια λευκή βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη από το 2020 εκφράζει ανησυχία για τους κινδύνους διακρίσεων από αλγόριθμους. Αναφέρει συστήματα αναγνώρισης προσώπου που είναι λιγότερο ακριβή κατά τη σάρωση σκούρου δέρματος και αλγόριθμους που προδίδουν φυλετικές προκαταλήψεις, για παράδειγμα όταν προβλέπουν εάν ένας γνωστός παραβάτης θα διαπράξει άλλο έγκλημα.
Στην Κίνα, η φυλετική διάκριση αποτελεί επιχειρηματικό μοντέλο. Εταιρείες έχουν συλληφθεί να καταχωρούν διπλώματα ευρεσιτεχνίας για συστήματα εντοπισμού Ουιγούρων και άλλων εθνοτικών μειονοτήτων που υποβάλλονται από καιρό σε παρεμβατική, ανθρώπινη επιτήρηση από την κινεζική αστυνομία. Η λευκή βίβλος της ΕΕ εκφράζει ανησυχία για τους εργοδότες που χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να παρακολουθούν τη συμπεριφορά των εργαζομένων. Στην Κίνα, αυτή είναι μια ακμάζουσα βιομηχανία.
Η κινεζική εκδοχή της διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης αντιμετωπίζει εμπόδια στις φιλελεύθερες δημοκρατίες. Ωστόσο, πολλές άλλες χώρες αναζητούν φθηνές τεχνολογίες που κρίνονται με βάση την απόδοσή τους.
Η Κίνα έχει ένα ακόμη πλεονέκτημα. Ανταγωνίζεται την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία επιδιώκει ανοιχτά την κυριαρχία στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και τη χρήση αυτής της μονοπωλιακής δύναμης για να επιβάλει τις ιδεολογικές της προτιμήσεις. Ο κ. Τραμπ απείλησε πρόσφατα με τιμωρητικούς δασμούς τις ξένες χώρες που επιδιώκουν να ρυθμίσουν τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας με τρόπους που δεν του αρέσουν.
Για άλλη μια φορά, η Αμερική προσφέρει ενα πολιτικο δώρο στην Κίνα. Ας το ονομάσουμε «φαινόμενο Τραμπ».
Πηγή: ot.gr
