Κάθε χρόνο, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές η πρώτη μεγάλη πινέζα στον πολιτικό χάρτη είναι η Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης. Εκεί γίνονται μεγάλες κυβερνητικές εξαγγελίες και κατά περίπτωση παράγονται σημαντικές πολιτικές ειδήσεις. Φέτος, η συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει για τις επικείμενες φοροελαφρύνσεις και τα άλλα μέτρα που φαίνεται, ότι θα ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός από τη συμπρωτεύουσα, αλλά και την εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα.
Τη χρονιά που διανύουμε συμπληρώνονται 100 χρόνια από την αφετηρία της ΔΕΘ και 99 από την πρώτη διοργάνωσή της, αποτελώντας τον μακροβιότερο διεθνή εμπορικό θεσμό στην Ελλάδα. Ο άνθρωπος που είχε την ιδέα να δημιουργηθεί μια «διεθνής ετήσια εμποροπανήγυρη», όπως την είχε αναφέρει, ήταν ένας καθηγητής ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και βουλευτής, ο Νικόλαος Γερμανός (1864-1935).
Την ιδέα του υποστήριξαν επιχειρηματίες της Βόρειας Ελλάδας και τοπικοί φορείς σθεναρά, γεγονός που οδήγησε την κυβέρνηση Σοφούλη τον Απρίλιο του 1925 να εισακούσει την πρόταση και να αποφασίσει τη διεξαγωγή της έκθεσης «για πολιτικούς και στρατιωτικούς λόγους εθνικής σημασίας», αφού παρά την απελευθέρωσή της το 1912 η Θεσσαλονίκη ήταν ακόμα κάπως αποκομμένη από την υπόλοιπη Ελλάδα.
Ενώ η έκθεση γίνεται συνήθως Σεπτέμβριο, η πρώτη έγινε τον Οκτώβριο του 1926 στον χώρο του Πεδίου του Αρεως, όπου σήμερα βρίσκεται το Γ’ Σώμα Στρατού. Ηταν πραγματικά ένα μεγάλο γεγονός για τη Βόρεια Ελλάδα και όχι μόνο. Οι επισκέπτες της ξεπέρασαν τους 150.000 με τους μισούς από τους 600 εκθέτες να είναι από το εξωτερικό. Η συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προσδοκία και έτσι ξεκίνησε ένας θεσμός που κρατάει μέχρι σήμερα.
Ο διεθνής χαρακτήρας της ήταν βαρόμετρο για το κύρος και την επισκεψιμότητά της. Ο χώρος πια δεν επαρκούσε κι έτσι από τα μέσα της δεκαετίας του ’30 αποφασίστηκε η αλλαγή της τοποθεσίας διεξαγωγής. Η μεταφορά της στο κέντρο της πόλης ήταν η καλύτερη λύση, ακόμα και αν θα χρειαζόταν να χρησιμοποιηθεί το γήπεδο του Αρη και μέρος μιας έκτασης που προοριζόταν για αστικό πάρκο.
Η πρώτη έκθεση στον νέο, πολύ μεγαλύτερο χώρο (όπου βρίσκεται και σήμερα) έγινε λίγες μέρες πριν από την κήρυξη του πολέμου τον Οκτώβριο του 1940. Οι χώροι της μεγαλειώδους έκθεσης λεηλατήθηκαν, αρχεία καταστράφηκαν και πολλά κτίρια ανατινάχτηκαν κατά την αποχώρηση των ναζιστικών δυνάμεων από την πόλη.
Μόλις το 1951 άνοιξε ξανά τις πύλες της, αφού επούλωσε τις πληγές της. Ο κόσμος την αγκάλιασε αμέσως. 700.000 άνθρωποι πέρασαν από εκεί. Στα μέσα του ’60 στις εγκαταστάσεις της κατασκευάστηκε το μεγαλύτερο τότε κλειστό γήπεδο της χώρας με το όνομα Αλεξάνδρειο Μέλαθρο (Παλέ Ντε Σπορ). Πέρα από το καθαρά εμπορικό κομμάτι, στο πλαίσιο της Εκθεσης οι επισκέπτες έβλεπαν ακροβατικά, φλεγόμενα αερόστατα κ.λπ. Παράλληλα, λειτουργούσε χώρος για θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις.
Το 1958 εμφανίστηκαν σε αυτήν σχεδόν όλοι οι Έλληνες κωμικοί της εποχής. Από τη ΔΕΘ είδε ο κόσμος να εγκαινιάζεται ο περιβόητος Πύργος του ΟΤΕ – σήμα κατατεθέν της Νύμφης του Θερμαϊκού – και παρακολούθησε συναυλίες μεγάλων καλλιτεχνών. Από τις πιο συζητημένες ατραξιόν στη δεκαετία του ’70 ήταν ένα πέτρωμα που συνέλεξε το «Απόλλων 11» από τη Σελήνη…
Ουσιαστικά από τη ΔΕΘ ξεκίνησαν το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού, οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες και ο Διεθνής Διαγωνισμός Μουσικής Δωματίου, ως παράλληλες εκδηλώσεις.
Ο διεθνής χαρακτήρας της έκθεσης ήταν πάντα ισχυρός και η χρονιά-ρεκόρ σε επισκεψιμότητα παραμένει το 1967 με την προσέλευση να υπολογίζεται σε 1,7 εκατομμύρια.
Πολιτικό μπαλκόνι
Με τα χρόνια η ΔΕΘ πέρασε από φουρτούνες και διάφορους άκαρπους σχεδιασμούς για να φτάσει να θεωρείται σήμερα σύμβολο του εμπορίου και της ανάπτυξης. Αυτός είναι και ο λόγος που κυβερνήσεις και αρχηγοί κομμάτων τη χρησιμοποιούν ως πεδίο πολιτικών εξαγγελιών. Εκείνος που πρώτος τη συνέδεσε με κυβερνητικές εξαγγελίες ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής την περίοδο της Μεταπολίτευσης, για να συνεχίσει ακόμα πιο έντονα ο Ανδρέας Παπανδρέου και να ακολουθήσει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Φοροελαφρύνσεις, μεγαλόπνοες πολιτικές, πακέτα και κομβικές παροχές που καθόρισαν τις ζωές μας ακούστηκαν για πρώτη φορά από το βήμα της Εκθεσης.
Η πολιτική σημασία της ΔΕΘ είναι τέτοια που συχνά θεωρείται προοίμιο εκλογών. Οι εξαγγελίες που πραγματοποιούνται εκεί, ιδιαίτερα σε προεκλογικές χρονιές, αποσκοπούν όχι μόνο στην παρουσίαση μέτρων αλλά και στην καλλιέργεια πολιτικού κλίματος. Ετσι, πολλές φορές, οι ομιλίες της ΔΕΘ προκαλούν έντονο πολιτικό διάλογο και μεγάλες κομματικές αντιπαραθέσεις, όπως και φέτος, ενώ το κοινό της έκθεσης συγκεντρώνει επιχειρηματίες, εργαζομένους, δημοσιογράφους και πολίτες όλων των τάξεων.
Από την άλλη, αυτή η παγιωμένη πρακτική της παροχολογίας έχει στιγματίσει την Έκθεση, με τους επικριτές να μιλούν περισσότερο για πολιτικό θέατρο παρά για ουσιαστικό σχεδιασμό πολιτικής. Ωστόσο, η ΔΕΘ λειτουργεί και ως χώρος λογοδοσίας, αφού κάθε χρόνο οι κυβερνήσεις καλούνται να παρουσιάσουν τον απολογισμό τους και να δεχθούν την κριτική των πολιτών και πολιτικών αντιπάλων.
Πηγή: tanea.gr
