Η Λιβύη, μια χώρα που κάθεται πάνω σε έναν αμύθητο ενεργειακό θησαυρό, ζει εδώ και μήνες βυθισμένη στο σκοτάδι. Με αποθέματα πετρελαίου που φτάνουν τα 48 δισ. βαρέλια και τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου, θα περίμενε κανείς ότι η ζωή για τους 7,4 εκατομμύρια κατοίκους της θα κυλούσε με άνεση και ασφάλεια. Κι όμως, η καθημερινότητα θυμίζει κράτος σε κατάρρευση: Πολύωρα μπλακ άουτ, ουρές χιλιομέτρων στα πρατήρια, δεκάδες φούρνοι κλειστοί, ακόμη και προβλήματα με την ύδρευση. Στη Ζλίτεν, κοντά στην Τρίπολη, ο δήμαρχος μιλά για μια πόλη που έχει χάσει τα βασικά: Ρεύμα, ψωμί, καύσιμα.
Η εικόνα μοιάζει παράλογη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Λιβύη παράγει καθημερινά πάνω από 1,1 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, ποσότητα που θα έπρεπε να επαρκεί και για τις ανάγκες της αγοράς και για εξαγωγές. Όμως η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη. Το ενεργειακό δίκτυο είναι κατεστραμμένο από χρόνια εμφύλιες συγκρούσεις και λεηλασίες, οι γεννήτριες μένουν ανενεργές χωρίς ανταλλακτικά, ενώ τα αποθέματα καυσίμων συχνά καταλήγουν στη μαύρη αγορά. Ο ΟΗΕ έχει καταγράψει περιπτώσεις όπου ένοπλες ομάδες εκτρέπουν εκατομμύρια τόνους ντίζελ, χρησιμοποιώντας τις ίδιες εγκαταστάσεις του κρατικού φορέα ηλεκτρισμού.
Οικονομολόγοι και αναλυτές μιλούν για ένα κλασικό παράδειγμα «κατάρας των πόρων»: Μια χώρα γεμάτη πλούτο που αδυνατεί να τον διαχειριστεί. Χρόνια κακοδιαχείρισης, διαφθοράς και πολιτικής διάσπασης έχουν αφήσει το ενεργειακό σύστημα με τεράστια ελλείμματα. Η Λιβύη παράγει κατά μέσο όρο 5.300 μεγαβάτ, όταν η ζήτηση ξεπερνά τα 7.600 τις πιο ζεστές μέρες. Η θεωρητική της ικανότητα είναι πολύ μεγαλύτερη, αλλά οι μονάδες μένουν αχρησιμοποίητες. Έτσι, οι πολίτες έχουν μάθει να ζουν με κεριά, γεννήτριες που δεν δουλεύουν και μια καθημερινότητα που περιστρέφεται γύρω από το πότε θα έχει ρεύμα.
Μέσα σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα, η κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει ένα σχέδιο σωτηρίας: Την ανάπτυξη του κοιτάσματος φυσικού αερίου NC-7 στη δυτική Λιβύη. Με τη συμμετοχή ενεργειακών κολοσσών όπως η Eni και η TotalEnergies, το έργο θα μπορούσε να δώσει ανάσα, αν βέβαια οι εσωτερικές αντιπαλότητες δεν το μπλοκάρουν ξανά, όπως συνέβη στο παρελθόν.
Για την ώρα, όμως, η αντίφαση παραμένει εκκωφαντική: Μια χώρα που «επιπλέει» σε πετρέλαιο και αέριο να μην μπορεί να προσφέρει ούτε ψωμί στους πολίτες της. Οι Λίβυοι έχουν συνηθίσει, όπως λένε οι ίδιοι, «να ζουν στο σκοτάδι». Κι αυτό το σκοτάδι δεν είναι μόνο ενεργειακό, αλλά βαθιά πολιτικό και κοινωνικό. Είναι η απόδειξη ότι οι φυσικοί πόροι, χωρίς σταθερότητα και σωστή διακυβέρνηση, δεν είναι πλούτος αλλά βαρίδι.
Πηγή: tanea.gr
