Το 1996, ο πατέρας της Κ., όπως πολλοί άλλοι συμπατριώτες του εκείνη την περίοδο, ήρθε από την Αλβανία στην Ελλάδα. Με την τότε Πράσινη Κάρτα, ξεκίνησε να δουλεύει ως οικοδόμος, έπιασε ένα σπίτι στο Γαλάτσι και τρία χρόνια αργότερα, το 1999, ήρθε στη ζωή η κόρη του. Ωστόσο, η παραμονή του στη χώρα και η δουλειά του στην οικοδομή τον κατέστησαν έκθετο στις αναταράξεις που υπέστη η εγχώρια οικονομία και έτσι, το 2014, με την οικοδομική δραστηριότητα στα τάρταρα ελέω της οικονομικής κρίσης, βρέθηκε άνεργος μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες πλήρους απασχόλησης.
Η μεταβολή αυτή την οποία υπέστησαν πιθανώς δεκάδες χιλιάδες οικοδόμοι εκείνη την περίοδο, αποδείχθηκε η αρχή ενός πολυετούς γολγοθά. Μέσα από ένα γραφειοκρατικό μπέρδεμα, κατέληξε το άθροισμα των ενσήμων που χορηγούσε ο ΟΑΕΔ και αυτών που πλήρωνε ο ίδιος στο ΙΚΑ να μην επαρκούν για την ανανέωση της άδειας παραμονής στη χώρα. Μία επιστολή που κατέφθασε στο σπίτι τον ενημέρωνε ότι είχε 30 μέρες να παρουσιαστεί στο δικαστήριο, αλλιώς θα υφίστατο απέλαση.
Εν τω μεταξύ, η κόρη του αδυνατούσε να τον καλύψει εκείνη, καθώς, παρά το γεγονός ότι η ίδια είχε γεννηθεί στην Ελλάδα και πήγαινε σε ελληνικό σχολείο, ούσα ακόμα ανήλικη και χάρη σε μία εξίσου προβληματική διάσταση της μεταναστευτικής πολιτικής, δεν μπορούσε να κάνει αίτηση για υπηκοότητα.
Όσο άμεσο υπήρξε το κάλεσμα για το δικαστήριο, τόσο μακρά αποδείχθηκε η ολιγωρία των πινακίων. Το δικαστήριο καθυστέρησε επτά ολόκληρα χρόνια, στα οποία ο ίδιος αδυνατούσε να εργαστεί -τουλάχιστον νόμιμα- αναμένοντας τη δικαστική κρίση. Επανήλθε μόνο όταν στα τελευταία στάδια της πανδημίας, αιτήθηκε και έλαβε τη λεγόμενη «άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους», μία μορφή προσωρινής άδειας που εισήχθη το 2014 για τους επί μακρόν διαμένοντες στη χώρα, που τους επέτρεπε να αντιμετωπίζουν τα συχνά χρονοβόρα κωλύματα στις νόμιμες διαδικασίες ανανέωσης, εφ’ όσον αποδείκνυαν τους μακροχρόνιους δεσμούς με τη χώρα μέσα από παρελθοντικές άδειες που είχαν λήξει, ασφαλιστική ικανότητα κ.ο.κ.
Μετά από τρεις δεκαετίες διαμονής και εργασίας στη χώρα, το 2025 έφυγε από τη ζωή αναμένοντας την ανανέωση της κανονικής άδειας. Η πρακτική χρησιμότητα της μεταβατικής όμως άδειας για εξαιρετικούς λόγους, που καταργείται βάσει του νέου νομοσχεδίου του υπουργείου Μετανάστευσης που θα συζητηθεί την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου στην Ολομέλεια της Βουλής, κάνει την Κ. να βλέπει στην επερχόμενη νομοθεσία «μεγαλύτερο αποκλεισμό στη νομιμοποίηση» και «φόβο για το μέλλον».
Όλοι οι φορείς κατά
Πολλαπλά είναι, ωστόσο, τα κύματα κριτικής που έχει δεχθεί μέχρι στιγμής το νομοσχέδιο, με χαρακτηριστικό το αντιπολιτευτικό σφυροκόπημα των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης την περασμένη Παρασκευή, το οποίο ακολούθησε τις πρότερες ενστάσεις και των δεκατριών εξωκοινοβουλευτικών φορέων που τοποθετήθηκαν, μεταξύ των οποίων ο Συνήγορος του Πολίτη, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομικών Υπαλλήλων (ΠΟΑΣΥ) και η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος.
Ενδεικτικά, «εξαιρετικά προβληματικό» χαρακτήρισε το άρθρο για την κατάργηση της άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους η Πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών Bανέσσα Παναγιώτα Ντέγκα, καθώς «στερεί από χιλιάδες ανθρώπους που ζουν, εργάζονται και πληρώνουν εισφορές εδώ και χρόνια στην Ελλάδα τη δυνατότητα να τακτοποιήσουν τη νόμιμη παραμονή τους (…) Η κατάργηση της δυνατότητας νομιμοποίησης των ανθρώπων αυτών που έχουν δημιουργήσει βιοτικούς δεσμούς, που προστατεύονται από το άρθρο 8 της ευρωπαϊκής σύμβασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, δεν θα περιορίσει τη μετανάστευση, απλά θα ενισχύσει την περιθωριοποίηση και την επισφάλεια των ανθρώπων αυτών».
«Ναι μεν τα κράτη έχουν δικαίωμα ελέγχου και παραμονής αλλοδαπών στην επικράτειά τους, πλην όμως η κατάργηση της άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους στους ανθρώπους αυτούς έρχεται σε αντίθεση και με το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου περί προστασίας της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, αλλά και με την συνταγματική αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου», είπε χαρακτηριστικά ο Ηλίας Κλάππας εκπροσωπώντας την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων. Είπε επίσης ότι η ρύθμιση του ν/σ Πλεύρη, δεν λαμβάνει υπόψη ούτε τη δυσκολία απομάκρυνσης πολίτη τρίτης χώρας στη χώρα καταγωγής του, μετά από τόσα χρόνια στην Ελλάδα, αλλά ούτε και τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και της οικονομικής ζωής της χώρας. Ειδικά γι’αυτό, αναφέρθηκε σε πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας που τόνιζε την ανάγκη ένταξης και προσέλκυσης μεταναστών για να καλυφθούν οι ελλείψεις στο εργατικό δυναμικό της χώρας.
«Πώς εκπίπτει κάποιος της νομιμότητας άραγε;» ρώτησε η συνάδελφος του κ. Κλάππα, Χρυσούλα Μαρινάκη, εξουσιοδοτημένη σε ζητήματα Μετανάστευσης, Ασύλου και Ιθαγένειας από την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων. «Από την κακή λειτουργία των διευθύνσεων αλλοδαπών και μετανάστευσης. Δηλαδή, εκδίδονται ληγμένες άδειες παραμονής που δεν επιδίδονται εμπρόθεσμα, δεν λαμβάνουν οι πολίτες γνώση. Συνεπώς, δεν μπορούν να προβούν εγκαίρως στην ανανέωση των αδειών παραμονής».
«Ένα άλλο σκέλος που κάποιος υπήκοος τρίτης χώρας μπορεί να εκπέσει της νομιμότητας είναι η μαύρη εργασία, που οδηγεί στην έλλειψη ασφαλιστικής ικανότητας», συμπλήρωσε η κ. Μαρινάκη.
Αντιπολιτευτικό σφυροκόπημα
Με έντονες ενστάσεις και ρητές αναφορές στις απόψεις των φορέων τοποθετήθηκαν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Μάλιστα, απευθυνόμενη στον υπουργό Μετανάστευσης Θάνο Πλεύρη, η βουλεύτρια του ΠΑΣΟΚ, Νάντια Γιαννακοπούλου, σημείωσε σκωπτικά ότι αυτό που ουσιαστικά αναθεωρεί το νομοσχέδιο Πλεύρη είναι ο ν. 3907 του 2011, τον οποίον χαρακτήρισε «συλλογική δουλειά, την οποία είχε συντονίσει τότε ο κ. Χρυσοχοΐδης ως υπουργός του ΠΑΣΟΚ και το γραφείο του με διευθυντή τότε τον κ. Σκέρτσο». «Τραμπικής έμπνευσης» χαρακτήρισε το σύνθημα «επιστροφή ή φυλακή» με το οποίο προώθησε το νομοσχέδιο ο υπουργός Μετανάστευσης, καταγγέλλοντας ότι ο σχεδιασμός του νομοσχεδίου έγινε χωρίς μελέτη για τις συνέπειές του.
Ειδικότερα όμως ως προς την κατάργηση της άδειας για εξαιρετικούς λόγους, η κ. Γιαννακοπούλου τόνισε ότι υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και 2007 ανήλικοι στις αρχές της φετινής χρονιάς, που έχουν αιτηθεί ή κάνουν χρήση της συγκεκριμένης άδειας. Ως παράδειγμα, έφερε την οικογένεια «που έχει σήμερα 3 μέλη της την Εθνική Ομάδα Μπάσκετ: την οικογένεια του Γιάννη Αντετοκούνμπο».
Σε αντίστοιχα υψηλούς και δριμείς τόνους κινήθηκε και η τοποθέτηση των υπόλοιπων εκπροσώπων της αντιπολίτευσης. «Όταν δεν είσαι νόμιμος, τότε υπάρχει πρόβλημα και οδηγείσαι σε άλλες καταστάσεις και σε άλλες οδούς» σημείωσε ο ειδικός αγορητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Ψυχογιός, επαναλαμβάνοντας τις ενστάσεις των φορέων στη συνεδρίαση, ενώ ο Δημήτρης Τζανακόπουλος της Νέας Αριστεράς κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «φτιάχνει ένα θεσμικό πλαίσιο όπου λίγο ή πολύ οδηγεί σε διοικητική κράτηση για 24 μήνες, στη συνέχεια ποινικό δικαστήριο, άλλα 5 έτη φυλάκισης οπότε όσοι βρίσκονται εδώ παράτυπα θα φυλακίζονται για επτά έτη. Μετά θα δούμε τι θα κάνουμε».
«Το νομοσχέδιο σας εκφράζει την «άγρια» πολιτική σας σε βάρος των ξεριζωμένων μεταναστών και προσφύγων, αλλά και της απύθμενης υποκρισίας Ε.Ε. και αστικών κυβερνήσεων στο προσφυγικό μεταναστευτικό ζήτημα» κατήγγειλε η Διαμαντώ Μανωλάκου του ΚΚΕ, ενώ η Ελένη Καραγεωργοπούλου της Πλεύσης Ελευθερίας τόνισε ότι το νομοσχέδιο «συνιστά ευθεία απόκλιση από την Οδηγία 2008/115 της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και «έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη νομολογία του δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».
Μύδροι όμως εκτοξεύθηκαν και εκ δεξιών, με τον αγορητή της Νίκης, Νικόλαο Βρεττό, να μιλάει για ένα νομοσχέδιο που δεν πρόκειται να εφαρμοστεί, ζητώντας ποσόστωση στους μετανάστες που μπορεί να δεχθεί η χώρα για να μην αλλοιωθεί πληθυσμιακά.
Φίλια πυρά
Από την πλευρά του, ο υπουργός Μετανάστευσης στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής το μεσημέρι της Δευτέρας, δεσμεύτηκε για την προσθήκη μεταβατικής διάταξης που θα προστατεύει τις υφιστάμενες και εκκρεμείς άδειες για εξαιρετικούς λόγους (23.402 και 13.793 αντίστοιχα σύμφωνα με την Eurostat), με τους βουλευτές της αντιπολίτευσης να επισημαίνουν εκ νέου το κενό που αφήνει η κατάργηση της πρόβλεψης.
Σε χαμηλότερους τόνους αλλά με εξίσου κριτική διάθεση με τους βουλευτές της αντιπολίτευσης κινήθηκε και η τοποθέτηση του πρώην υπουργού Μετανάστευσης και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της Νέας Δημοκρατίας, Δημήτρη Καιρίδη, που ζήτησε από τον διάδοχό του να επανεξετάσει το ζήτημα της κατάργησης της άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους.
Όπως τόνισε ο κ. Καιρίδης, το συγκεκριμένο μέτρο αφορά έναν πληθυσμό που είναι «απολύτως ενταγμένος στην ελληνική κοινωνία, νόμιμος και ο οποίος θα πρέπει να έχει μια ασφαλιστική δικλείδα και για τη δικιά του ηρεμία. Διότι περιπίπτει σε καθεστώς παρατυπίας, πολλές φορές χωρίς δική του ευθύνη. Και αυτό, είτε γιατί δεν λειτουργεί ο διοικητικός μηχανισμός της πατρίδας μας -ξέρουμε τις καθυστερήσεις, είτε διότι δεν τους έχουν κοινοποιηθεί τα χαρτιά στην ώρα τους, είτε γιατί ήταν στις Φιλιππίνες και δεν πήραν είδηση ότι έληξε η άδεια και έπρεπε αμέσως να την ανανεώσουν και έχουν περιπέσει σε αυτό το καθεστώς, είτε, είτε, είτε. Είναι πάρα πολλοί οι λόγοι, αναρίθμητοι».
Ο υπουργός Μετανάστευσης δήλωσε στη συνεδρίαση πως θα υπάρξει νέα πρόβλεψη για όσους έχουν δεσμούς με τη χώρα στο επόμενο νομοσχέδιο για τη μετανάστευση, το οποίο όμως –όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος– αναμένεται προς το τέλος του χρόνου. Ωστόσο,- όπως ανέφερε και ο κ. Καιρίδης- από την επομένη της ψήφισης (από τις 3 Σεπτεμβρίου), με την εφαρμογή του νέου νόμου, όσοι άνθρωποι εκπέσουν της νομιμότητας λόγω παραλείψεων που συχνά δεν οφείλονται στους ίδιους θα μείνουν εντελώς ακάλυπτοι.
«Ιδιαίτερα ανησυχητική» χαρακτηρίζει μιλώντας στο in η διευθύντρια του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών Άντλα Σασάτη την προτεινόμενη κατάργηση της άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους, η οποία λειτουργούσε “ως τελικό δίχτυ ασφαλείας για ανθρώπους με ισχυρούς δεσμούς στη χώρα”.
«Εξαιτίας της διαγραφής της δυνατότητας νομιμοποίησης μετά από πολυετή παραμονή (συνήθως πάνω από 7 χρόνια), δημιουργείται ένα τεράστιο κενό», λέει η κ. Σασάτη. «Όσοι για οποιοδήποτε λόγο βρεθούν εκτός συστήματος θα βρεθούν ξαφνικά χωρίς χαρτιά και χωρίς δικαιώματα παρόλο που αποδεδειγμένα έχουν ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα. Πρόκειται για μια κατάσταση που θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την ήδη επιβαρυμένη διοίκηση η οποία έχει ακόμα σε αναμονή σχεδόν 300.000 αιτήσεις για ανανέωση ή έκδοση άδειας διαμονής. Το μέτρο αυτό ακυρώνει τη μόνη πραγματική διέξοδο ένταξης που είχε απομείνει — όχι μόνο νομικά, αλλά και κοινωνικά για όσους είχαν άδεια διαμονής και για λόγους υγείας, γραφειοκρατίας ή μη επαρκούς ενημέρωσης την έχασαν.»
Υπενθυμίζεται ότι μία σειρά συλλογικοτήτων και φορέων έχουν καλέσει σε διαδήλωση ενάντια στο νομοσχέδιο την Τρίτη 2 Σεπεμβρίου στις 19:00, την ημέρα και ώρα ψήφισής του στην Ολομέλεια της Βουλής.
Πηγή: in.gr
