Περισσότεροι από 800 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί – και σχεδόν 3.000 έχουν τραυματιστεί – μετά τον σεισμό μεγέθους 6,0 Ρίχτερ που έπληξε την ανατολική περιοχή του Αφγανιστάν λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Κυριακής, σύμφωνα με τον ανθρωπιστικό οργανισμό του ΟΗΕ.
Οι περισσότερες απώλειες σημειώθηκαν στην επαρχία Κουνάρ, όπως αναφέρουν οι αρχές, προειδοποιώντας ότι ο αριθμός των θυμάτων ενδέχεται να αυξηθεί σημαντικά ενώ ολόκληρα χωριά έχουν ισοπεδωθεί. Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε σε μια απομακρυσμένη ορεινή περιοχή, γεγονός που δυσχεραίνει τις επιχειρήσεις διάσωσης. «Η κλίμακα της καταστροφής είναι αδιανόητη», δήλωσε ένας αξιωματούχος των Ταλιμπάν.
Η καταστροφή συνέβη ενώ το Αφγανιστάν αντιμετωπίζει ήδη σοβαρή ξηρασία, περικοπές στη διεθνή βοήθεια και αυτό που το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα περιγράφει ως «άνευ προηγουμένου επισιτιστική κρίση». Ο σεισμός σημειώθηκε στις 23:47 τοπική ώρα την Κυριακή, περίπου 27 χιλιόμετρα ανατολικά της Τζαλαλαμπάντ – της πέμπτης μεγαλύτερης πόλης της χώρας, στην επαρχία Νανγκαρχάρ.
Το φαινόμενο πίσω από τον σεισμό
Ο δρ Μπράιαν Μπάπτι, σεισμολόγος του British Geological Survey, εξήγησε πως πίσω από το φαινόμενο βρίσκεται η ίδια δύναμη που ευθύνεται για τη δημιουργία των Ιμαλαΐων, του Καρακορούμ και του Θιβετιανού Οροπεδίου – η σύγκρουση της ινδικής τεκτονικής πλάκας με την ευρασιατική. «Με την Ινδία να κινείται προς την Ευρασία με περίπου 45 χιλιοστά τον χρόνο, η ζώνη αυτής της σύγκρουσης είναι από τις πιο σεισμικά ενεργές στον κόσμο και ευθύνεται για περίπου το 15% της σεισμικής ενέργειας που απελευθερώνεται παγκοσμίως κάθε χρόνο», σημείωσε.
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι το Αφγανιστάν ανήκει σε περιοχή με υψηλή σεισμική επικινδυνότητα, όπου παρατηρείται συχνή δραστηριότητα, η οποία επηρεάζει πολύπλοκα ρηγματικά συστήματα.
Από το 1900 και έπειτα, μόνο στην περιοχή του Χιντού Κους, στο βορειοανατολικό Αφγανιστάν, έχουν καταγραφεί 12 σεισμοί με μέγεθος άνω των 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Η ένταση αυτών των σεισμών, σε συνδυασμό με τις «πολυ-απειλές» που συνεπάγονται (όπως οι κατολισθήσεις) και με τις δομικές αδυναμίες των κτιρίων, ενδέχεται να προκαλέσουν μεγάλες ανθρώπινες απώλειες.
Ο Μπάπτι υπενθύμισε τον σεισμό των 6 Ρίχτερ που έπληξε το νοτιοανατολικό Αφγανιστάν το 2022, σκοτώνοντας πάνω από 1.000 ανθρώπους και προκαλώντας κατολισθήσεις· αναφέρθηκε επίσης στη σειρά τεσσάρων μεγάλων σεισμικών δονήσεων των 6,3 Ρίχτερ στην επαρχία Χεράτ το 2023, που στοίχισαν τη ζωή σε περίπου 1.500 άτομα· καθώς και στον καταστροφικό σεισμό των 7,6 Ρίχτερ το 2005 κοντά στο Μουζαφαραμπάντ του Κασμίρ, ο οποίος οδήγησε στον θάνατο τουλάχιστον 76.000 ανθρώπων.
Ο σεισμός μέσα από τα λόγια των κατοίκων
Ο Φαριντουλάχ Φαζλί κοιμόταν στο σπίτι του στην Ασάνταμπαντ, στις όχθες του ποταμού Κουνάρ, όταν τον ξύπνησε η δόνηση. «Ήταν ένας πολύ ισχυρός σεισμός, συνοδευόμενος από τρομακτικούς ήχους», είπε στο BBC. «Δεν κοιμηθήκαμε όλη τη νύχτα. Μετά τον κύριο σεισμό, υπήρξαν μετασεισμοί – και συνεχίζουν να υπάρχουν». Ο Φαζλί πήγε στην κλινική της πόλης, βοηθώντας στη μεταφορά νεκρών και τραυματιών με ασθενοφόρα σε νοσοκομείο πιο νότια, στην επαρχία Νανγκαρχάρ. «Η κατάσταση ήταν τρομακτική, επικρατούσε ατμόσφαιρα φόβου και πανικού», δήλωσε.
Κάτοικος του χωριού Μαζάρ Ντάρα, στην περιοχή Νουργκάλ, ανέφερε ότι το 95% του χωριού έχει καταστραφεί – με 5 έως 10 τραυματίες σε κάθε νοικοκυριό. Οι χειρότερες καταστροφές σημειώθηκαν στην επαρχία Κουνάρ – μια τραχιά, ορεινή περιοχή με ελάχιστη καλλιεργήσιμη γη. Οι δρόμοι στην περιοχή είναι κυρίως λασπώδη μονοπάτια που διασχίζουν βουνά, ενώ τα σπίτια είναι κατασκευασμένα από πηλό, πέτρες και λάσπη.
Η περιοχή έχει επίσης πληγεί πρόσφατα από έντονες πλημμύρες και κατολισθήσεις, που έχουν αποκλείσει την πρόσβαση σε πολλά μέρη. Με τους δρόμους κλειστούς, οι διασώσεις μπορούν να γίνουν μόνο αεροπορικώς, και οι ομάδες διάσωσης δεν κατάφεραν να φτάσουν στην περιοχή μέχρι το πρωί, καθώς τα ελικόπτερα δεν μπορούσαν να προσγειωθούν τη νύχτα στα βουνά. Ωστόσο, από τότε έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 100 πτήσεις, χάρη στον καθαρό καιρό.
«Ολόκληρα χωριά έχουν ισοπεδωθεί, οι δρόμοι προς τις απομακρυσμένες ορεινές περιοχές παραμένουν κλειστοί. Οπότε, τώρα, προτεραιότητα για εμάς δεν είναι να βρούμε νεκρούς κάτω από τα ερείπια, αλλά να φτάσουμε σε όσους είναι τραυματισμένοι», δήλωσε αξιωματούχος των Ταλιμπάν από την Κουνάρ. «Οι περισσότεροι νεκροί βρίσκονται κάτω από τα συντρίμμια. Κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά δεν φαίνεται να είναι εφικτό να τους προσεγγίσουμε άμεσα», πρόσθεσε.
Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που παγιδεύτηκαν για ώρες κάτω από τα ερείπια και φέρονται να πέθαναν περιμένοντας βοήθεια. Ο Σαγιέντ Ραχίμ – που συμμετέχει στις επιχειρήσεις διάσωσης – δήλωσε ότι, αν και πολλοί διασώθηκαν, υπάρχουν φόβοι ότι αρκετοί ακόμη παραμένουν παγιδευμένοι. «Μας έστειλαν μηνύματα ότι κάποια σπίτια έχουν καταρρεύσει και κάποιοι άνθρωποι είναι ακόμη κάτω από τα χαλάσματα», είπε στο BBC.
Το κεντρικό νοσοκομείο της Τζαλαλαμπάντ ήταν ήδη υπερφορτωμένο, καθώς βρίσκεται στο σημείο διέλευσης δεκάδων χιλιάδων Αφγανών που απελαύνονται από το Πακιστάν. Τη Δευτέρα, επικρατούσε χάος – τραυματίες, απελπισμένοι συγγενείς που αναζητούσαν δικούς τους, εθελοντές και ομάδες διάσωσης έτρεχαν παντού. Μια απαρηγόρητη γυναίκα είπε ότι έχασε μέλη της οικογένειάς της στον σεισμό, ενώ ένας ηλικιωμένος άνδρας φαινόταν αποπροσανατολισμένος και αδυνατούσε να μιλήσει.
Ένας γιατρός ανέφερε ότι περίπου 460 τραυματίες έχουν μεταφερθεί στο νοσοκομείο από τον σεισμό – 250 από αυτούς εισήχθησαν, οι υπόλοιποι έλαβαν θεραπεία και αποχώρησαν. Η σύνδεση στο διαδίκτυο στις πληγείσες περιοχές είναι πολύ περιορισμένη, κάτι που δυσκολεύει την επικοινωνία και τον συντονισμό. Από τον Αύγουστο του 2021, το Αφγανιστάν βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν, των οποίων η κυβέρνηση αναγνωρίζεται επισήμως μόνο από τη Ρωσία. Πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις και ΜΚΟ ανέστειλαν τη δράση τους στη χώρα όταν οι Ταλιμπάν επανήλθαν στην εξουσία.
Η πλειονότητα των ξένων χρηματοδοτήσεων έχει διακοπεί, ενώ οι διεθνείς κυρώσεις – που χρονολογούνται από την πρώτη διακυβέρνηση των Ταλιμπάν τη δεκαετία του 1990 – εξακολουθούν να ισχύουν, παρότι έχουν δοθεί εξαιρέσεις για ανθρωπιστική βοήθεια. Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν έχει απευθύνει έκκληση για βοήθεια μετά τον σεισμό της Κυριακής. Το Αφγανιστάν δεν είναι ξένο προς τους σεισμούς, καθώς βρίσκεται πάνω σε αρκετά ρήγματα. Το 2023, μια σειρά σεισμών στην επαρχία Χεράτ στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.000 ανθρώπους, ενώ το 2022 περίπου 2.000 σκοτώθηκαν στην επαρχία Πακτίκα.
Ο τελευταίος σεισμός ήταν τόσο φονικός επειδή ήταν ρηχός – με εστιακό βάθος μόλις 8 χιλιομέτρων – και έγινε αισθητός μέχρι την Καμπούλ, 140 χιλιόμετρα μακριά, καθώς και στο γειτονικό Πακιστάν. Ένας σεισμός θεωρείται ρηχός όταν συμβαίνει σε βάθος μικρότερο των 70 χιλιομέτρων. Οι ρηχοί σεισμοί είναι συχνοί στο Αφγανιστάν, ειδικά στους πρόποδες των Ιμαλαΐων, όπου οι τεκτονικές πλάκες κινούνται η μία δίπλα στην άλλη.
Πηγή: tanea.gr
