Έξι δημοσιογράφοι ήταν μεταξύ των 22 ανθρώπων που σκοτώθηκαν στις 25 Αυγούστου 2025, κατά τη διάρκεια επιθέσεων του Ισραήλ στο νοσοκομείο Νάσερ στη Γάζα.
Μετά από παγκόσμια καταδίκη, το γραφείο του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου εξέδωσε μια δήλωση λέγοντας ότι το Ισραήλ «εκτιμά το έργο των δημοσιογράφων».
Ωστόσο, οι αριθμοί δείχνουν κάτι διαφορετικό.
Με αυτούς τους θανάτους, ο συνολικός αριθμός των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν στη Γάζα σε σχεδόν δύο χρόνια πολέμου ανέρχεται σύμφωνα με κάποιες πηγές σε 197, ενώ βάσει άλλων πηγών ο αριθμός ξεπερνά τους 230.
Η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων, η οποία συγκεντρώνει τα στοιχεία αυτά, κατηγορεί το Ισραήλ ότι «εμπλέκεται στην πιο θανατηφόρα και σκόπιμη προσπάθεια να σκοτώσει και να φιμώσει τους δημοσιογράφους» που έχει δει ποτέ.
Μια συνδυαστική εικόνα δείχνει τους δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν στις ισραηλινές επιθέσεις στο νοσοκομείο Νάσερ στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας στις 25 Αυγούστου 2025.
«Οι Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι απειλούνται, στοχοποιούνται άμεσα και δολοφονούνται από τις ισραηλινές δυνάμεις, ενώ κρατούνται και βασανίζονται αυθαίρετα ως αντίποινα για το έργο τους», πρόσθεσε η επιτροπή.
Σύμφωνα με την Μάχα Νασάρ, μελετήτρια της σύγχρονης παλαιστινιακής ιστορίας, οι τρέχουσες δολοφονίες δημοσιογράφων, φωτογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης στη Γάζα αποτελούν μέρος μιας μακράς ιστορίας προσπαθειών του Ισραήλ να φιμώσει τους Παλαιστίνιους δημοσιογράφους.
Όπως γράφει η Νασάρ σε άρθρο της στο The Conversation, η ιστορία ξεκινά τουλάχιστον από το 1967, όταν το Ισραήλ κατέλαβε στρατιωτικά τα παλαιστινιακά εδάφη της Δυτικής Όχθης, της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Λωρίδας της Γάζας μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών.
Πέρα από το ανθρωπιστικό κόστος, αυτό που κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δραματική τώρα είναι ότι, με τους ισραηλινούς περιορισμούς στην είσοδο ξένων μέσων ενημέρωσης στη Γάζα, οι τοπικοί παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι είναι οι μόνοι που μπορούν να γίνουν μάρτυρες του θανάτου και της καταστροφής που λαμβάνει χώρα – και να το αναφέρουν στον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Παλαιστίνιος δημοσιογράφος Σάμι Σεχάντα έχασε το πόδι του σε επίθεση στη Γάζα.
Μια στρατηγική που διαρκεί δεκαετίες
Από τις πρώτες ημέρες της κατοχής το 1967, το Ισραήλ προσπάθησε να ασκήσει αυστηρό έλεγχο στην κάλυψη των μέσων ενημέρωσης, δημιουργώντας ένα νομικό και στρατιωτικό πλαίσιο με στόχο τον έλεγχο και τη λογοκρισία της παλαιστινιακής δημοσιογραφίας.
Τον Αύγουστο του 1967, ο στρατός εξέδωσε τη Στρατιωτική Διαταγή 101, η οποία ουσιαστικά ποινικοποιούσε τις «πολιτικές» συγκεντρώσεις και τις «προπαγανδιστικές» δημοσιεύσεις στα κατεχόμενα εδάφη.
Ωστόσο, παρά τους περιορισμούς αυτούς, η τοπική δημοσιογραφία συνέχισε να υπάρχει και να αναπτύσσεται.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, οι Παλαιστίνιοι στα κατεχόμενα εδάφη εξέδιδαν τρεις ημερήσιες εφημερίδες, πέντε εβδομαδιαίες εφημερίδες και τέσσερα περιοδικά.
Οι πιο δημοφιλείς εκδόσεις κυκλοφορούσαν σε 15.000 αντίτυπα.
Όμως, όλες οι παλαιστινιακές εκδόσεις υπόκειντο σε ισραηλινή στρατιωτική λογοκρισία.
Κάθε βράδυ, οι εκδότες αναγκάζονταν να υποβάλλουν δύο αντίτυπα όλων των κειμένων που σχεδίαζαν να εκτυπώσουν στους ισραηλινούς ελεγκτές.
Αυτό περιλάμβανε άρθρα, φωτογραφίες, διαφημίσεις, δελτία καιρού και ακόμη και σταυρόλεξα.
Οτιδήποτε ο ισραηλινός λογοκριτής θεωρούσε «πολιτικής σημασίας» έπρεπε να αφαιρεθεί πριν από τη δημοσίευση.
Οι εκδότες που παραβίαζαν αυτούς τους όρους κατηγορούνταν ότι ανήκαν σε παλαιστινιακές πολιτικές ομάδες, μπορούσαν να συλληφθούν ή να απελαθούν.
Αυτές οι πρακτικές έχουν αντίκτυπο και σήμερα, με το Ισραήλ να κατηγορεί συχνά τους δημοσιογράφους που σκοτώνει ότι είναι μέλη της Χαμάς.
Καθεστώτα λογοκρισίας
Αντιδρώντας σε αυτούς και σε πολλούς άλλους περιορισμούς, οι Παλαιστίνιοι ξεκίνησαν την πρώτη Ιντιφάντα, ή εξέγερση, κατά της ισραηλινής κατοχής τον Δεκέμβριο του 1987.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της εξέγερσης, οι ισραηλινές δυνάμεις φέρεται να φυλάκισαν 47 Παλαιστίνιους δημοσιογράφους, να απαγόρευσαν προσωρινά οκτώ τοπικές και περιφερειακές εφημερίδες, να ανακάλεσαν μόνιμα τις άδειες δύο περιοδικών και να έκλεισαν τέσσερα γραφεία τύπου.
Αν και προορίζονταν να είναι επίδειξη δύναμης, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι είδαν τους περιορισμούς ως απόδειξη ότι το Ισραήλ φοβόταν τους δημοσιογράφους που αποκάλυπταν τις συνθήκες διαβίωσής του λαού τους.
Πολλοί άνθρωποι ήλπιζαν ότι οι Συμφωνίες του Όσλο – μια σειρά διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Απελευθερωτικής Οργάνωσης που ξεκίνησαν επίσημα το 1993 – θα οδηγούσαν σε μεγαλύτερη ελευθερία του Τύπου. Αλλά αυτό δεν συνέβη.
Οι ισραηλινές αρχές συνέχισαν να επιβάλλουν στρατιωτική λογοκρισία σε ό,τι θεωρούσαν «θέματα ασφάλειας».
Επίσης, αφαίρεσαν τις δημοσιογραφικές κάρτες των ρεπόρτερ που δεν συμμορφώνονταν και επιτίθεντο και παρενοχλούσαν δημοσιογράφους που έκαναν ρεπορτάζ πεδίου.
Εν τω μεταξύ, η νεοσύστατη Παλαιστινιακή Αρχή, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της διαδικασίας του Όσλο για να κυβερνά εν μέρει τα παλαιστινιακά εδάφη σε προσωρινή βάση, δημιούργησε το δικό της καθεστώς λογοκρισίας.
Και ακόμη και αυτή συνέλαβε, ανέστειλε και έκλεισε μέσα ενημέρωσης που θεωρούσε υπερβολικά επικριτικά απέναντι στις ενέργειές της.
Πυροβολισμοί και ατιμωρησία
Μέχρι τη δεκαετία του 2000, οι επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον δημοσιογράφων στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας έγιναν πιο θανατηφόρες.
Οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τον Παλαιστίνιο φωτογράφο Ιμάντ Αμπού Ζαχρά στη Τζενίν της Δυτικής Όχθης το 2002, τον Βρετανό κινηματογραφιστή Τζέιμς Μίλερ Ράφα το 2003 και τον κάμεραμαν του Reuters Φαντέλ Σάνα στη Γάζα το 2008.
Από το 2008, καθώς οι μάχες μεταξύ των ισραηλινών δυνάμεων και των παλαιστινιακών μαχητικών ομάδων έχουν γίνει πιο έντονες, οι δημοσιογράφοι εργάζονται υπό ολοένα και πιο επικύνδυνες συνθήκες.
Prominent British filmmaker James Miller was shot in the neck and killed by Israeli forces on May 2, 2003 while filming a documentary called “Death in Gaza”.
The Israeli soldier who shot him was later promoted from First Lieutenant to Captain. pic.twitter.com/xfqmHuRWjz
— Press TV 🔻 (@PressTV) May 3, 2021
Ακόμη και κατά τη διάρκεια άοπλων διαδηλώσεων, οι δημοσιογράφοι έχουν αντιμετωπίσει θανατηφόρα ισραηλινή βία.
Το 2018, κατά τη διάρκεια των μαζικών άοπλων διαδηλώσεων στη Γάζα, γνωστών ως η Μεγάλη Πορεία της Επιστροφής, οι ισραηλινές δυνάμεις πυροβόλησαν και σκότωσαν δυο Παλαιστίνιους δημοσιογράφους.
Και οι δύο φορούσαν γιλέκα με την ένδειξη «PRESS» όταν πυροβολήθηκαν.
Επιπλέον, τουλάχιστον 115 δημοσιογράφοι τραυματίστηκαν κατά την κάλυψη των διαδηλώσεων, οι οποίες διήρκεσαν έξι μήνες.
Πορτρέτο της δολοφονημένης δημοσιογράφου του Al-Jazeera, Σιρίν Αμπού Ακλέχ, κατά τη διάρκεια διαδήλωσης υποστήριξης των Παλαιστινίων μπροστά από την ισραηλινή πρεσβεία στην Αθήνα, Ελλάδα, στις 16 Μαΐου. Louisa Gouliamaki/AFP μέσω Getty Images
Η θανατηφόρα βία δεν περιορίστηκε στους Παλαιστινίους στη Γάζα.
Τον Μάιο του 2022, η Παλαιστίνια-Αμερικανίδα δημοσιογράφος Σιρίν Αμπού Ακλέχ σκοτώθηκε στο προσφυγικό στρατόπεδο της Τζενίν.
Ο θάνατος της Ακλέχ, μία από τις πιο διάσημες παλαιστινιακές δημοσιογράφους της εποχής, προκάλεσε την θλίψη εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, ενώ η ισραηλινή αστυνομία χτύπησε τους φέροντες το φέρετρο στην κηδεία της.
Νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι;
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο καθιστά σαφές ότι οι δημοσιογράφοι είναι άμαχοι και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να αποτελούν στόχο κατά τη διάρκεια των μαχών. Αυτό περιλαμβάνει και τους πολεμικούς ανταποκριτές που καλύπτουν τον πόλεμο υπό την προστασία μιας ένοπλης ομάδας.
Από την πλευρά τους, οι ισραηλινοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι δεν στοχεύουν δημοσιογράφους.
Επαναλαμβάνουν ότι οι επιθέσεις τους κατευθύνονται σε νόμιμους στρατιωτικούς στόχους.
Ωστόσο, τέτοιοι ισχυρισμοί γίνονται συχνά χωρίς ανεξάρτητα επαληθεύσιμα στοιχεία.
Ο διευθυντής του γραφείου του Al Jazeera στη Γάζα, Γουάελ Νταχντού, κρατά το χέρι του γιου του Χαμζά, ο οποίος επίσης εργαζόταν για το Al Jazeera και σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Ράφα, στο νότιο τμήμα της Γάζας. Χατέμ Αλί / AP
Μία κουλτούρα ατιμωρησίας
Ακόμη και πριν από τις θανατηφόρες επιθέσεις της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η εικόνα που προέκυπτε ήταν αυτή της ατιμωρησίας των ισραηλινών δυνάμεων που σκότωσαν δημοσιογράφους – τυχαία ή σκόπιμα.
Μια έκθεση της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων από τον Μάιο του 2023 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ εμπλέκεται σε ένα «θανατηφόρο μοτίβο» χρήσης θανάσιμης βίας εναντίον δημοσιογράφων και φέρει τους δράστες προ των ευθυνών τους.
Από τον Οκτώβριο του 2023, οι δημοσιογράφοι στη Γάζα αντιμετωπίζουν ακόμη πιο απελπιστικές συνθήκες.
Το Ισραήλ συνεχίζει να απαγορεύει στα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων να κάνουν ρεπορτάζ μέσα στη Λωρίδα της Γάζας. Ως αποτέλεσμα, οι τοπικοί Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι είναι συχνά οι μόνοι.
Όλα αυτά έχουν οδηγήσει σε ένα αβάσταχτο προσωπικό κόστος για όσους συνεχίζουν να κάνουν ρεπορτάζ από τη Γάζα.
Στις 25 Οκτωβρίου 2023, ο διευθυντής του γραφείου της Al Jazeera στη Γάζα, Γουάελ αλ-Νταχντού,, έκανε ζωντανή αναμετάδοση όταν έμαθε ότι μια ισραηλινή αεροπορική επίθεση είχε σκοτώσει τη σύζυγό του, τα δύο παιδιά του και τον εγγονό του. Επέστρεψε στην εκπομπή την επόμενη μέρα.
Και οι δολοφονίες δεν έχουν σταματήσει.
Η Γάζα στο σκοτάδι
Στις 10 Αυγούστου 2025, οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τον Άνας αλ-Σαρίφ στην πόλη της Γάζας, έναν άλλο εξέχοντα ανταποκριτή του Al Jazeera που είχε παραμείνει στους δρόμους κατά τη διάρκεια μηνών βομβαρδισμών. Πέντε από τους συναδέλφους του δημοσιογράφους σκοτώθηκαν επίσης στην ίδια αεροπορική επιδρομή.
Ο Αλ-Σαρίφ μεταδίδει κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα
Η επίθεση της 25ης Αυγούστου στο νοσοκομείο Νάσερ είναι μόνο η τελευταία σε αυτή τη σκοτεινή σειρά γεγονότων.
Παρά τον κίνδυνο, οι παγκόσμιες ειδησεογραφικές αίθουσες έχουν επανειλημμένα ζητήσει από το Ισραήλ να ανοίξει τη Γάζα στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, ενώ μια συμμαχία 27 χωρών πίεσε πρόσφατα για πρόσβαση στη Γάζα.
Το Ισραήλ συνεχίζει να αρνείται αυτά τα αιτήματα. Ως εκ τούτου, οι Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι παραμένουν οι κύριοι μάρτυρες της αμείλικτης επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα.
Και σκοτώνονται όλο και περισσότερο καθώς το κάνουν.
Το ερώτημα παραμένει αν η διεθνής κοινότητα θα ζητήσει λογοδοσία από το Ισραήλ.
Πηγή: in.gr
