Παρά τη μείωση της συνολικής καμένης γης παγκοσμίως κατά 26% από το 2002 έως το 2021, ο αριθμός των ανθρώπων που εκτίθενται άμεσα σε δασικές πυρκαγιές έχει αυξηθεί κατά 40% μέσα στις δύο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science.
Η μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες από διάφορα ερευνητικά κέντρα ανά τον κόσμο, αναδεικνύει μια φαινομενική αντίφαση: ενώ η «δραστηριότητα» των πυρκαγιών έχει μειωθεί, το ρίσκο για τους ανθρώπους αυξάνεται.
Ο κύριος λόγος αυτής της αύξησης είναι η μετακίνηση και συγκέντρωση πληθυσμών σε περιοχές με φυσική βλάστηση ή κοντά σε δασικές εκτάσεις – περιοχές με υψηλή πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιών. Η λεγόμενη «αστικοποίηση των ορίων» μεταξύ πόλης και φύσης (urban-wildland interface) έχει δημιουργήσει συνθήκες επικινδυνότητας σε όλες τις ηπείρους.
Ανά ήπειρο, η Αφρική παρουσιάζει την πιο εντυπωσιακή αύξηση πληθυσμού που εκτίθεται σε πυρκαγιές, με άνοδο 85%. Παρότι σε άλλες περιοχές –όπως η Βόρεια Αμερική, η Ευρώπη και η Ωκεανία– οι πυρκαγιές είναι πιο καταστροφικές κοινωνικά και περιβαλλοντικά, η Αφρική δείχνει πώς ο δημογραφικός πολλαπλασιασμός σε περιοχές υψηλού κινδύνου αυξάνει την ανθρώπινη έκθεση.
Μακροπρόθεσμες συνέπειες και θάνατοι από τη ρύπανση
Από το 1990 έως το 2021, οι πυρκαγιές προκάλεσαν άμεσα τουλάχιστον 2.500 θανάτους και 10.500 τραυματισμούςπαγκοσμίως. Όμως το μεγαλύτερο ανθρώπινο κόστος σχετίζεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση από τον καπνό των πυρκαγιών: 1,53 εκατομμύρια θάνατοι κατά την ίδια περίοδο αποδίδονται σε αυτή τη μορφή έμμεσης επίπτωσης, σύμφωνα με ανάλυση 18,6 εκατομμυρίων δεδομένων από το Παγκόσμιο Άτλαντα Πυρκαγιών.
Οι ειδικοί ζητούν επείγοντα μέτρα: ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κτισμάτων στις πυρκαγιές και καλύτερη διαχείριση του φυσικού τοπίου, με στόχο την πρόληψη και τον περιορισμό των επιπτώσεων.
Ωστόσο, η ίδια η μελέτη παραδέχεται ορισμένους περιορισμούς. Για παράδειγμα, υπολογίζει ως «εκτεθειμένους» μόνο όσους ζουν εντός των περιμέτρων των πυρκαγιών, ενώ στην πραγματικότητα η επιβάρυνση (όπως ο καπνός) συχνά πλήττει πληθυσμούς που βρίσκονται αρκετά χιλιόμετρα μακριά.
Κριτική από ειδικούς
Η Καθηγήτρια Κριστίνα Μοντιέλ, διευθύντρια του Ερευνητικού Ομίλου Γεωγραφίας και Πολιτικής Δασών στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης, ασκεί κριτική στην προσέγγιση της μελέτης. «Η ταύτιση της ανθρώπινης έκθεσης με τις ζώνες αστικο-δασικής διεπαφής είναι απλοϊκή και ανακριβής», σημειώνει.
Επιπλέον, κατηγορεί τους συγγραφείς ότι εφαρμόζουν την ίδια μεθοδολογία για πολύ διαφορετικές γεωγραφικές και κοινωνικές συνθήκες, κάτι που «παραβλέπει τη μοναδικότητα κάθε ηπείρου ή περιοχής». Δράση και αντίδραση…
Πηγή: tanea.gr
