Μια ανησυχητική αλλά καθοριστική μελέτη από την Ισπανία έρχεται να ρίξει φως στις μακροπρόθεσμες συνέπειες της πανδημίας στους πιο ευάλωτους: τα έμβρυα. Παιδιά πέντε ετών σήμερα, των οποίων οι μητέρες είχαν νοσήσει με COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους –και συγκεκριμένα πριν την ευρεία διάθεση των εμβολίων– παρουσιάζουν αυξημένα ποσοστά καθυστερημένης γνωστικής ανάπτυξης, με δυσκολίες κυρίως στον τομέα της μάθησης και της μνήμης.
Η έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε το 2023 στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Cellular and Molecular Life Sciences, διεξήχθη από τον Καθηγητή Σαλβαδόρ Μαρτίνεθ και την ερευνητική ομάδα του στο Ινστιτούτο Νευροεπιστημών του Ανώτατου Συμβουλίου Επιστημονικών Ερευνών (CSIC) και του Πανεπιστημίου Μιγκέλ Ερνάντεθ στο Ελτσε. Τα ευρήματα έχουν επιβεβαιωθεί και από άλλες μελέτες διεθνώς μέσα στο 2025, καθώς τα πρώτα αυτά παιδιά της πανδημίας εισέρχονται πλέον στην ηλικία που αναδεικνύονται καθαρότερα οι γνωστικές λειτουργίες.
Κρίσιμη περίοδος, σύμφωνα με την ομάδα, αποτελεί η 20ή εβδομάδα κύησης — όταν η ανάπτυξη της εγκεφαλικής φλοιός βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Σε αυτή τη φάση, η πρωτεΐνη ACE2, η οποία λειτουργεί ως «πύλη» εισόδου για τον ιό SARS-CoV-2, βρίσκεται σε ευαίσθητες νευρικές κυτταρικές δομές όπως ο ιππόκαμπος — η περιοχή που σχετίζεται με τη μνήμη. Λόγω της απουσίας της αιματοεγκεφαλικής προστατευτικής μεμβράνης σε αυτή την εμβρυϊκή φάση, οι ιοί είναι πιο πιθανό να προσβάλλουν τον εγκέφαλο.
Κατά την ανάλυση εγκεφάλων εμβρύων που είχαν αποβληθεί φυσικά το 2020 και είχαν μολυνθεί με τον ιό, εντοπίστηκαν ιδιαίτερα εντοπισμένες αλλοιώσεις στα κύτταρα του ιπποκάμπου. Η παρουσία του ιού σε περιπτώσεις σοβαρής νόσησης των εγκύων — που συχνά χρειάστηκαν νοσηλεία — αύξησε τις πιθανότητες για γνωστικά και αναπτυξιακά ελλείμματα στα παιδιά, όπως δυσκολίες μάθησης, αυξημένα περιστατικά Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) ή και ήπιες μορφές του αυτιστικού φάσματος.
Σύμφωνα με τον Μαρτίνεθ, τα στοιχεία δείχνουν αύξηση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στις περιπτώσεις καθυστερημένης πνευματικής ανάπτυξης σε σύγκριση με παιδιά που γεννήθηκαν πριν ή μετά την πανδημία, σε παρόμοιες κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Σημαντικά, η πιθανότητα εμφάνισης τέτοιων προβλημάτων μειώθηκε αισθητά σε παιδιά των οποίων οι μητέρες είχαν ήδη εμβολιαστεί.
Η έρευνα δεν αποσκοπεί στο να προκαλέσει πανικό, αλλά να αναδείξει την ανάγκη για παρακολούθηση και υποστήριξη των παιδιών που εκτέθηκαν στον ιό κατά την εμβρυϊκή ζωή. Παράλληλα, ανοίγει τον δρόμο για μελλοντικές παρεμβάσεις και καλύτερη κατανόηση του πώς οι ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να επηρεάσουν κρίσιμα στάδια της ανάπτυξης του εγκεφάλου.
Ο Καθηγητής Μαρτίνεθ, με μακρά ακαδημαϊκή πορεία στην Ισπανία και τη Γαλλία, ηγείται επίσης καινοτόμων ερευνών για σπάνιες νευρολογικές παθήσεις σε παιδιά, χρησιμοποιώντας ακόμα και δόντια γάλακτος ως πηγή νευρικών κυττάρων για εξατομικευμένες θεραπείες.
Πηγή: tanea.gr
