Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες αναπηρίας στους ενήλικες. Σχεδόν 1 στους 4 ανθρώπους άνω των 40 ετών υποφέρει από τη νόσο, η οποία προκαλεί προοδευτική καταστροφή του χόνδρου των αρθρώσεων. Σήμερα, οι διαθέσιμες θεραπείες περιορίζονται στη διαχείριση του πόνου με φαρμακευτική αγωγή και, μακροπρόθεσμα, στη χειρουργική αντικατάσταση της άρθρωσης.
Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο Stanford, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Rheumatology, προσφέρει μια ελπιδοφόρα εναλλακτική: η εκμάθηση ενός νέου τρόπου βαδίσματος – γνωστή ως «gait retraining» – μπορεί όχι μόνο να ανακουφίσει τον πόνο, αλλά και να επιβραδύνει τη φθορά του χόνδρου στο γόνατο.
Στη μελέτη διάρκειας ενός έτους συμμετείχαν 68 άτομα με ήπια έως μέτρια οστεοαρθρίτιδα στο έσω τμήμα του γονάτου – τη μορφή που εμφανίζεται συχνότερα, καθώς αυτή η περιοχή δέχεται το μεγαλύτερο βάρος κατά τη βάδιση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια εξατομικευμένη αλλαγή στη γωνία του ποδιού, προς τα μέσα ή προς τα έξω, μπορούσε να μειώσει το φορτίο στο γόνατο και να μειώσει τον πόνο σε επίπεδα αντίστοιχα της λήψης παυσίπονων. Ακόμη πιο εντυπωσιακό: οι απεικονιστικές εξετάσεις έδειξαν λιγότερη εκφύλιση του χόνδρου στους συμμετέχοντες που έλαβαν την πραγματική παρέμβαση, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
Ο επικεφαλής της έρευνας Scott Uhlrich, μηχανολόγος μηχανικός και επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, δήλωσε:
«Γνωρίζουμε εδώ και χρόνια ότι η υψηλή φόρτιση στο γόνατο επιταχύνει την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας, και ότι η αλλαγή στη γωνία του ποδιού μπορεί να μειώσει αυτή τη φόρτιση. Αυτό που δεν είχαμε μέχρι τώρα ήταν μια τυφλή, ελεγχόμενη μελέτη που να αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα αυτής της παρέμβασης.»
Αντίθετα με προηγούμενες έρευνες που πρότειναν την ίδια αλλαγή βάδισης σε όλους, η ομάδα του Stanford εφάρμοσε μια προσωποποιημένη προσέγγιση. Χρησιμοποιώντας κάμερες κίνησης και πιεσοευαίσθητους διαδρόμους, οι ερευνητές ανακάλυψαν για κάθε άτομο ποια γωνία ποδιού (5 ή 10 μοίρες προς τα μέσα ή έξω) μείωνε στο μέγιστο τη φόρτιση στο γόνατο. Όσοι δεν επωφελούνταν από καμία γωνία αποκλείστηκαν από την παρέμβαση — κάτι που δεν είχε συμβεί σε προηγούμενες μελέτες, οδηγώντας πιθανόν σε ασαφή αποτελέσματα.
Η παρέμβαση περιλάμβανε 6 εβδομαδιαίες προπονήσεις σε εργαστήριο, όπου οι συμμετέχοντες μάθαιναν το νέο βάδισμα με τη βοήθεια δονητικού biofeedback στη γάμπα. Στη συνέχεια, ενθαρρύνονταν να περπατούν τουλάχιστον 20 λεπτά τη μέρα εφαρμόζοντας τη νέα τεχνική. Κατά τις επισκέψεις παρακολούθησης, η πλειονότητα των συμμετεχόντων διατηρούσε τη σωστή γωνία ποδιού με απόκλιση μόλις ενός βαθμού.
Μετά από έναν χρόνο, οι συμμετέχοντες που έλαβαν την πλήρη παρέμβαση ανέφεραν σημαντική μείωση του πόνου — σε επίπεδο που, όπως σχολίασε ο Uhlrich, βρίσκεται ανάμεσα στην αποτελεσματικότητα της ιβουπροφαίνης και των οπιοειδών. Ταυτόχρονα, οι μαγνητικές τομογραφίες τους έδειξαν βελτίωση σε βιοδείκτες της υγείας του χόνδρου.
«Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα ενθαρρυντικό εύρημα που δίνει ελπίδα στους ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα», σχολίασε ο Scott Delp, συν-συγγραφέας της μελέτης και διευθυντής του Wu Tsai Human Performance Alliance στο Stanford. «Αποδεικνύει όχι μόνο την αξία της παρέμβασης, αλλά και τη δύναμη της εξατομίκευσης στην ιατρική».
Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα της παρέμβασης είναι ότι δεν απαιτεί φάρμακα ή συσκευές. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ένας συμμετέχων:
«Δεν χρειάζεται να παίρνω χάπια ούτε να φοράω κάτι. Είναι απλώς ο τρόπος που περπατώ πλέον – μέρος του σώματός μου για το υπόλοιπο της ζωής μου».
Ωστόσο, πριν η μέθοδος αυτή φτάσει στην ευρύτερη κλινική εφαρμογή, πρέπει να απλοποιηθεί η διαδικασία αξιολόγησης. Η χρήση ακριβού εξοπλισμού όπως το motion capture δεν είναι ρεαλιστική για καθημερινή χρήση. Οι ερευνητές ήδη αναπτύσσουν τεχνολογίες με φορητούς αισθητήρες, «έξυπνα παπούτσια» και ανάλυση μέσω κάμερας κινητού, ώστε η διάγνωση και εκπαίδευση να μπορεί να γίνει σε ένα φυσικοθεραπευτήριο ή ακόμα και στον δρόμο της γειτονιάς.
Αν οι επόμενες μελέτες επιβεβαιώσουν τα ευρήματα, η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να γεφυρώσει ένα τεράστιο θεραπευτικό κενό: για τους τριαντάρηδες, σαραντάρηδες και πενηντάρηδες που καλούνται να διαχειριστούν χρόνιο πόνο για δεκαετίες πριν θεωρηθούν υποψήφιοι για αρθροπλαστική, μια απλή αλλαγή στο περπάτημα μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Πηγή: tanea.gr
