Η κλιματική κρίση όχι μόνο αλλάζει τον τρόπο που βιώνουμε τη ζέστη, αλλά δημιουργεί και ένα νέο κοινωνικό χάσμα: τους «δροσερούς» (cooled) και τους «ψημένους» (cooked), επισημαίνουν οι New York Times, θίγοντας τη νέα ανισότητα των καιρών που επηρεάζει σχεδόν όλες τις χώρες
Οι «δροσεροί» είναι όσοι εργάζονται σε γραφεία, κινούνται σε κλιματιζόμενους χώρους και απολαμβάνουν την πολυτέλεια να αποσύρονται στη δροσιά του σπιτιού τους. Για αυτούς, η ζέστη είναι μια ενόχληση: καυτά τιμόνια, ιδρωμένες μετακινήσεις και η σκέψη να επενδύσουν σε μια πισίνα.
Απέναντί τους βρίσκονται οι «ψημένοι»: εκατομμύρια εργαζόμενοι που δεν έχουν επιλογή παρά να δουλεύουν κάτω από τον ήλιο. Από ψήστες και διανομείς μέχρι εργάτες σε πετρελαιοπηγές και αγρότες, όλοι εκτίθενται καθημερινά σε θερμοκρασίες που δεν αντέχονται.
Οι μαρτυρίες είναι αποκαλυπτικές: εργάτες που λιποθυμούν σε στέγες, οδηγοί που νοσηλεύονται με θερμοπληξία, αγρότες με μόνιμες νεφρικές βλάβες.
Μια κατάσταση που έχει χτυπήσει και την Ελλάδα. Σε μόλις ένα μήνα (27 Ιουνίου – 23 Ιουλίου), καταγράφηκαν 11 θάνατοι εργαζομένων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με θερμική καταπόνηση, σύμφωνα με την ΟΣΕΤΕΕ, αποτελώντας την πλειονότητα των εργατικών δυστυχημάτων της περιόδου.
Διπλάσιοι θάνατοι
Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με του New York Times, οι θάνατοι από ζέστη στις ΗΠΑ έχουν διπλασιαστεί τις τελευταίες δεκαετίες, με τους Λατίνους εργάτες να αποτελούν το 1/3 των θυμάτων.
Οι αγρότες καταγράφουν τα υψηλότερα ποσοστά, ενώ συνολικά οι χαμηλόμισθοι εργάτες έχουν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν θερμικά τραύματα σε σχέση με τους πιο καλοπληρωμένους.
Η επιστήμη δείχνει ξεκάθαρα την αιτία: το 75% της υπερθέρμανσης που τροφοδοτεί τα κύματα καύσωνα προέρχεται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Πρόσφατη μελέτη του Imperial College στο Λονδίνο απέδωσε 1.500 θανάτους από καύσωνα στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι άμεσα στην κλιματική αλλαγή που προκαλεί ο άνθρωπος.
Πολιτική αδράνεια και εργοδοτική αυθαιρεσία
Παρά τα δεδομένα, οι πολιτικές ηγεσίες υστερούν. Ορισμένες πολιτείες, όπως η Καλιφόρνια και το Κολοράντο, έχουν θεσπίσει νόμους που επιβάλλουν διαλείμματα και παροχή νερού στους εργαζόμενους. Στο Τέξας όμως, το 2023 ο κυβερνήτης Γκρεγκ Άμποτ υπέγραψε νόμο που απαγορεύει στους δήμους να θεσπίζουν τέτοιες ρυθμίσεις, με το σκεπτικό ότι θα πλήξουν την παραγωγικότητα. Στη Φλόριντα πέρασε ανάλογο μέτρο.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (OSHA) εργάζεται εδώ και χρόνια πάνω σε έναν εθνικό κανονισμό για την προστασία των εργαζομένων από τη ζέστη, αλλά οι πιέσεις της βιομηχανίας έχουν μπλοκάρει την ολοκλήρωσή του. Έτσι, η ευθύνη μεταφέρεται στους εργοδότες. Κάποιοι προσφέρουν κλιματισμό, φρούτα και ηλεκτρολύτες· άλλοι υποχρεώνουν τους εργαζόμενους να συνεχίσουν παρά τον κίνδυνο, με το κυνικό επιχείρημα ότι «η ζέστη σε κάνει πιο σκληρό».
Η αδικία της κλιματικής κρίσης
Το κεντρικό μήνυμα είναι καθαρό: όσοι συμβάλλουν λιγότερο στην υπερθέρμανση του πλανήτη είναι εκείνοι που πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα. Οι εργάτες γης, οι μετανάστες, οι χαμηλόμισθοι, δηλαδή οι πιο ευάλωτοι, χάνουν τη ζωή τους για να παραμείνει ανέπαφη η άνεση των άλλων.
Η κλιματική κρίση δεν είναι απλώς περιβαλλοντική· είναι κοινωνική και ταξική. Όπως καταλήγει το άρθρο της New York Times, «αν δεν αλλάξει κάτι, στο τέλος είμαστε όλοι ψημένοι».
Πηγή: in.gr