Θεωρητικά, η συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν στην αμερικανική βάση του Άνκορατζ της Αλάσκα, η οποία ολοκληρώθηκε μετά από δυόμιση περίπου ώρες, αφορούσε την ειρήνη στην Ουκρανία, όπως έγραφε και η φράση στο φόντο των δύο προέδρων. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, αυτή η συνάντηση – από την οποία, παρά τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί, δεν προέκυψε μια κατάπαυση του πυρός – υπήρξε «η πιο επικίνδυνη στιγμή του πολέμου για τον Ζελένσκι», σύμφωνα με τη βρετανική The Telegraph.
Πρόκειται, αναμφίβολα, για μια εκτίμηση με την οποία είναι προφανές ότι συμφωνούν πολλοί. Και μάλιστα όχι τώρα, αλλά από την πρώτη κιόλας στιγμή. Και όχι άδικα, καθώς ο πρόεδρος της Ουκρανίας είχε επιλεγεί ως ένα από τα κύρια πιάτα και από τους δύο συνδαιτημόνες, έστω και για διαφορετικούς λόγους. «Από τη στιγμή που δεν κάθεσαι στο τραπέζι, περιλαμβάνεσαι στο μενού», όπως λέει ένα γνωστό διπλωματικό ρητό.
Για τον σημερινό πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, από τη μία, ο Ζελένσκι είναι φανερό ότι δεν αντιπροσωπεύει τίποτε περισσότερο από ένα αναλώσιμο «πιόνι», το οποίο προορίζεται να θυσιαστεί την κατάλληλη στιγμή. Κι αυτό, προκειμένου να επιτευχθούν οι ευρύτεροι και στρατηγικοί του στόχοι σε αυτή την παρτίδα – τους οποίους, πάντως, απομένει να διακριβώσουμε.
Για τον πρόεδρο της Ρωσίας, από την άλλη, η ταπείνωση του Ζελένσκι και ο εξαναγκασμός του σε συνθηκολόγηση θα αποτελούσε μια σημαντική επιτυχία, που θα αποδείκνυε συμβολικά ότι η χώρα του είναι η νικήτρια του πολέμου. Ενώ θα έστελνε, ταυτόχρονα, ένα σαφές μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι αυτή είναι η τύψη που θα έχουν όσοι βρεθούν στον δρόμο του.
Τα κομμάτια του παζλ
«Δεν υπάρχει συμφωνία μέχρι να υπάρξει συμφωνία», είπε χαρακτηριστικά ο Τραμπ κατά τις δηλώσεις που ακολούθησαν τη συνάντησή του με τον Πούτιν. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι υπήρξε προσέγγιση σε όλα σχεδόν τα σημαντικά θέματα, πλην ενός, το οποίο ωστόσο δεν προσδιόρισε. Αφήνοντας, έτσι, τους πάντες να αναρωτιούνται τι ήταν αυτό που τον έκανε να διαβεβαιώνει, όπως και οι στενοί συνεργάτες του, ότι οι συνομιλίες «πήγαν πολύ καλά».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ρωσίας άφησε επίσης να εννοηθεί ότι υπήρξε συμφωνία σε αρκετά ζητήματα. «Ελπίζω όσα συμφωνήσαμε σήμερα να αποτελέσουν την αρχή για την επίλυση του ουκρανικού ζητήματος», τόνισε – για να προσθέσει με νόημα ότι ελπίζει αυτά «να μην τορπιλιστούν» από την Ευρώπη ή την Ουκρανία. Δεν παρέλειψε, παράλληλα, να δώσει τα εύσημα στον συνομιλητή του, υιοθετώντας το επιχείρημά του πως εάν ήταν αυτός πρόεδρος το 2022 και όχι ο Τζο Μπάιντεν, ο πόλεμος δεν θα ξεκινούσε.
Όσο για την επόμενη συνάντηση ανάμεσα σε Τραμπ και Πούτιν, αν και αμφότεροι έδειξαν να επιθυμούν να γίνει σύντομα, όλα δείχνουν όμως ότι για την ώρα βρίσκεται στον αέρα. Η μάλλον αμήχανη αντίδραση του προέδρου των ΗΠΑ στην πρόσκληση που του απηύθυνε ο Ρώσος ομόλογός του αυτή να γίνει στη Μόσχα αποδεικνύει του λόγου το αληθές.
Τις επόμενες ώρες και μέρες θα μάθουμε, βεβαίως, περισσότερα αναφορικά με όσα ειπώθηκαν και δεν ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες, για τις συμφωνίες και τις διαφωνίες των δύο προέδρων. Θα διαπιστώσουμε σε ποιο βαθμό πόσα από όσα – απειλητικά και μη – ειπώθηκαν και διέρρευσαν πριν και μετά το τετ-α-τετ ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα ή ήταν «λόγια του αέρα».
Σε αυτό θα βοηθήσουν σημαντικά και θα προσθέσουν μερικά κρίσιμα κομμάτια στο παζλ, οι αντιδράσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων, δηλαδή του Ζελένσκι και των ηγετών της ΕΕ, με τους οποίους ο Τραμπ δήλωσε ότι θα επικοινωνήσει. Στο «γήπεδό» τους, όπως φαίνεται, βρίσκεται τώρα το μπαλάκι μετά τη συνάντηση Τραμπ και Πούτιν, καθώς καλούνται να πάρουν δύσκολες και επώδυνες αποφάσεις.
Αυτό που αποδεικνύεται, σε κάθε περίπτωση, είναι πως ο πόλεμος που ξεκίνησε με την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου 2022 (αν και επί της ουσίας πολύ νωρίτερα) είναι πολύ δύσκολο να τελειώσει εδώ, σε μία και μοναδική πράξη και συνάντηση. Όπως είναι απίθανο να δούμε το Κίεβο να επιτυγχάνει τους στόχους που έχει θέσει ο Ουκρανός πρόεδρος και να ανακτά τα χαμένα εδάφη, ειδικά καθώς η Ρωσία έχει το πάνω χέρι στα πεδία των μαχών και καταγράφει καθημερινά κέρδη.
Ένα επεισόδιο στο μεγάλο σήριαλ
«Οι πιο αξιόπιστες αναλύσεις που έχω δε συμπεραίνουν πως η Ουκρανία σιγά-σιγά χάνει (…) Κι αυτό σημαίνει ότι ένα οριστικό ναυάγιο των συνομιλιών και η συνέχιση του πολέμου είναι μια εξέλιξη που πιθανότατα ωφελεί τη Ρωσία και όχι την Ουκρανία. Η θέση του Κιέβου ότι δεν μπορεί να εκχωρήσει εδάφη στηρίζεται σε αρχές – είναι, όμως, μη ρεαλιστική όπως έχουν σήμερα τα πράγματα. Η κρίσιμη διάκριση βρίσκεται ανάμεσα στις ντε φάκτο και τις ντε γιούρε υποχωρήσεις σε εδαφικό επίπεδο», σημείωνε αυτή την εβδομάδα ο Γκίντεον Ράχμαν, στους Financial Times – για να προσθέσει πως όσα συμφωνήθηκαν στην Αλάσκα «αποτελούν την αρχή και όχι το τέλος του δρόμου».
Αυτό που δεν χωρά αμφιβολία είναι το γεγονός ότι η ιστορία θα δείξει πως αυτός ο πόλεμος αποτέλεσε ένα επεισόδιο – αναμφίβολα ιδιαίτερης σημασίας και με τρομακτικό ήδη κόστος σε ανθρώπινες ζωές – στην επώδυνη διαδικασία που οδηγεί στο οριστικό «θάψιμο» της παλιάς τάξης πραγμάτων και στην γέννηση της νέας που θα την διαδεχθεί.
Η συνάντηση Τραμπ και Πούτιν, με άλλα λόγια, είναι έτσι κι αλλιώς πολύ σημαντική για δύο κυρίως λόγους: Αφενός, επειδή πραγματοποιήθηκε σε αυτή τη «ρωγμή της ιστορίας», που είναι η δεύτερη πιο μεγάλη μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Αφετέρου, διότι ΗΠΑ και Ρωσία θα ανήκουν στους πρωταγωνιστές και της νέας τάξης.
Η διαφορά είναι ότι την επόμενη μέρα θα υπάρχουν και άλλοι πρωταγωνιστές, με εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο ρόλο. Πρωτίστως η Κίνα, η οποία είναι και η μοναδική που έχει μείνει «αλώβητη» από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αντλώντας μάλιστα πολύτιμα διδάγματα. Αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αργά ή γρήγορα θα ρίξει τη ζαριά της.
Πηγή: tanea.gr
