Στις 22.00 ώρα Ελλάδας ο πρόεδρος Τραμπ και ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα συναντηθούν στη βάση Joint Base Elmendorf-Richardson στην Αλάσκα, η πρώτη συνάντηση μεταξύ Αμερικανού και Ρώσου ηγέτη μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Υπενυθυμίζεται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δεσμευτεί να τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες.
Ωστόσο, τα σενάρια που μπορεί να ξετυλιχθούν είναι τόσο απρόβλεπτα όσο και οι ίδιοι οι ηγέτες, που και οι δύο ξεχειλίζουν από αυτοπεποίθηση ότι, σε μια προσωπική συνάντηση, μπορούν να χειριστούν τις εξελίξεις — και ο ένας τον άλλον.
Με αυτή την εντύπωση λοιπόν, ο Αμερικανός δημοσιογράφος των New York Times, Ντέιβιντ Σάνγκερ, εκτιμά πως από αυτή τη συνομιλία μπορούν να προκύψουν 7 σενάρια:
Αποτυχία από την αρχή
Μπορεί να αποτύχει από την αρχή, λέει ο Σάνγκερ, υπενθυμίζοντας τη δήλωση του Τραμπ πως αν εμφανιστεί μόνος του σε κοινή συνέντευξη Τύπου, ο κόσμος θα καταλάβει ότι δεν επέρχεται καμία συμφωνία με τον Πούτιν.
Ο Τραμπ μάλιστα είχε δηλώσει ότι αν υπάρξει πραγματική πρόοδος, μπορεί να παραμείνει στην Αλάσκα και να ζητήσει από τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι να πετάξει ως εκεί.
Ωστόσο, για τον Σάνγκερ, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ζητήματα τόσο περίπλοκα όσο αυτά που περιβάλλουν τον μεγαλύτερο πόλεμο στην Ευρώπη από το 1945 μπορούν να λυθούν σε μία συνεδρίαση σε στρατιωτική βάση στην Αλάσκα.
«Οι διαχωριστικές γραμμές είναι πολύ βαθιές, ακόμη και πέρα από το ζήτημα του πού να χαραχθούν τα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, 11 χρόνια μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τον κ. Πούτιν και την κατάληψη τμημάτων της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας. Φτάνουν στον πυρήνα της διαφωνίας για το αν η Ουκρανία έχει δικαίωμα να υπάρχει στα σημερινά της σύνορα. Ο κ. Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει ότι η ανατολική Ουκρανία ανήκει στη Ρωσία, διαμορφώνοντας έτσι τη βάση της δικαιολόγησής του για έναν πόλεμο που έχει ήδη προκαλέσει πάνω από ένα εκατομμύριο θύματα» σημειώνει.
Έτσι, ο Τραμπ πρέπει να επιλέξει ή να είναι «ουδέτερος διαιτητής» ή εταίρος των Ουκρανών στην άμυνά τους.
«Πρόκειται για την πιο καθοριστική αμερικανορωσική σύνοδο μιας γενιάς και τα πάντα κρίνονται εδώ», δήλωσε ο Ρ. Νίκολας Μπερνς, που υπηρέτησε ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ από το 2001 έως το 2005, περίοδο που περιλάμβανε την επέκταση του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια και σε τέσσερις ακόμη χώρες υπό τον Τζορτζ Μπους τον νεότερο.
Ο Πούτιν, είπε ο πρώην πρεσβευτής, επιδιώκει να διχάσει τις ΗΠΑ από τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ «πείθοντας τον πρόεδρο Τραμπ να αναγκάσει την Ουκρανία να κάνει εδαφικές παραχωρήσεις, να δεχθεί περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της και ίσως ακόμη και την απόσυρση νατοϊκών στρατευμάτων από την Ανατολική Ευρώπη».
Ο Μπερνς, που πρόσφατα υπηρέτησε ως πρεσβευτής στην Κίνα, σημείωσε ότι το Πεκίνο παρακολουθεί στενά το αποτέλεσμα της συνόδου για να συμπεράνει αν ο κ. Τραμπ θα βοηθήσει και την Ταϊβάν.
«Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μετέτρεπε την Ουκρανία σε εξάρτημα της Μητέρας Ρωσίας και θα επέτρεπε στον Πούτιν να ξεφύγει από την εγκληματική του εισβολή», πρόσθεσε. «Θα προκαλούσε επίσης τεράστιο ρήγμα στο ΝΑΤΟ μεταξύ ΗΠΑ, Ευρωπαίων και Καναδών συμμάχων και ίσως οδηγούσε ακόμη και στη διάλυσή του».
Σπάνια έχει υπάρξει σύνοδος κορυφής με αποτέλεσμα τόσο απρογραμμάτιστο και απρόβλεπτο. Ορισμένα βασικά ζητήματα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν δείκτες κατά τις συνομιλίες είναι:
Εκεχειρία ως πρώτο τεστ
Η Ουκρανία και η Ευρώπη λένε ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση χωρίς πρώτα συμφωνία για εκεχειρία — αν και αόριστης διάρκειας ή έκτασης.
Για τον Σάνγκερ, είναι ασαφές αν ο Πούτιν είναι διατεθειμένος να δεσμευθεί, ειδικά αφού οι δυνάμεις του σημειώνουν σημαντικές νίκες τελευταία
«Έτσι, είναι πιθανό η εκεχειρία να είναι το πρώτο θέμα στην ατζέντα, τουλάχιστον για τον Τραμπ, που έχει δηλώσει ότι η Νο 1 προτεραιότητά του είναι να σταματήσει η αιματοχυσία (η Νο 2 του μπορεί να είναι η κατάκτηση του Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο έχει υπονοήσει αρκετές φορές τις τελευταίες ημέρες ότι αξίζει). Αυτό θα αποτελέσει πρώιμη δοκιμασία για τον κ. Πούτιν, που μπορεί απλώς να προσποιηθεί ενδιαφέρον».
Συζήτηση για σύνορα
Τρίτο ζήτημα, αναφέρουν οι New York Times, είναι ένα οι Πούτιν και Τραμπ επιχειρήσουν να ξαναχαράξουν τον χάρτη της Ευρώπης, όπως έκαναν ο Στάλιν, ο Τσόρτσιλ και ο Φράνκλιν Ρούζβελτ στη Γιάλτα το 1945.
Ο Στίβεν Σεστάνοβιτς, ερευνητής στο Council on Foreign Relations και πρώην στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με κομβικό ρόλο στη διαχείριση της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης, επισημαίνει ότι ο Τραμπ έχει περιγράψει «δύο διαφορετικές εκδοχές για το τι θα συμβεί».
Στη μία, «θα είναι σε κατάσταση ακρόασης», απλώς ακούγοντας τον Πούτιν. Αυτό φαίνεται απίθανο, δεδομένου ότι ήδη γνωρίζει τις απόψεις του μετά από μακρές τηλεφωνικές συνομιλίες — και επειδή, από ιδιοσυγκρασία, ο Τραμπ σπάνια αρκείται στο να ακούει.
Ανταλλαγές εδαφών
Ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ένα άλλο σενάριο συνομιλιών, που αφορούν τις «ανταλλαγές εδαφών».
Η φράση ανησυχεί τον Ζελένσκι και Ευρωπαίους αξιωματούχους, επειδή υποδηλώνει ότι ο Τραμπ μπορεί να προσπαθήσει να παραχωρήσει εδάφη που η Ρωσία δεν έχει κατακτήσει στρατιωτικά, με αντάλλαγμα άλλα εδάφη, ίσως συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια που βρίσκεται σήμερα υπό ρωσικό έλεγχο.
Ο Σεστάνοβιτς σημειώνει ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι και οι Ουκρανοί «δεν θέλουν ούτε ανταλλαγές εδαφών ούτε παθητική ακρόαση». «Δεν θέλουν ο πρόεδρος να μάθει τι σκέφτεται ο Πούτιν», είπε. «Θέλουν να προσπαθήσει να το αλλάξει», πράγμα που σημαίνει αξιόπιστη απειλή για ενίσχυση του εξοπλισμού της Ουκρανίας, παροχή περισσότερης βοήθειας σε πληροφορίες και επιβολή κυρώσεων στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου.
Ο Τραμπ όμως ήταν απρόθυμος να κάνει και τα δύο, αναφέρει το δημοσίευμα, προσθέτοντας όμως ότι αυτό είναι μια θεμελιώδης αδυναμία στη θέση των ΗΠΑ, την οποία ο Πούτιν αναμφίβολα θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί.
Διαμάχη για το ΝΑΤΟ και το μέλλον του
Πέμπτο, ο Σάνγκερ βάζει το θέμα του NATO, θυμίζοντας ότι ο Τραμπ είχε δηλώσει στους Ουκρανούς ότι «Το ΝΑΤΟ, μπορείτε να το ξεχάσετε. Πιστεύω ότι αυτός ήταν πιθανόν ο λόγος που ξεκίνησαν όλα».
Αυτή η θέση, βέβαια, αναφέρει το δημοσίευμα, έρχεται σε άμεση αντίθεση με τις διακηρύξεις του ΝΑΤΟ -στις οποίες είχαν συνυπογράψει οι ΗΠΑ επί κυβέρνησης Μπάιντεν- ότι η Ουκρανία θα γίνει τελικά μέλος, χωρίς όμως να τίθεται ημερομηνία.
«Υπάρχει και το μεγαλύτερο ζήτημα του κατά πόσο η επέκταση του ΝΑΤΟ αποτέλεσε κεντρικό κίνητρο για την επιθετικότητα του Πούτιν. Νωρίτερα φέτος, προσπαθώντας να παρακινήσει τη Ρωσία σε διαπραγματεύσεις, ο Τραμπ φάνηκε να παίρνει το μέρος του Ρώσου ηγέτη στο θέμα αυτό. Αυτό πριν, βέβαια, καταλήξει ότι ο Πούτιν καθυστερεί τις συνομιλίες και τον χαρακτηρίσει αναξιόπιστο».
«Μεγάλη συμφωνία» με ευρύτερη ατζέντα
Ο Σάνγκερ λέει ότι ο Πούτιν θα επιδιώξει να διευρύνει τη συζήτηση, ξεκαθαρίζοντας στον Τραμπ ότι τα αμερικανορωσικά συμφέροντα είναι πολύ ευρύτερα από την Ουκρανία.
«Φέρνει μαζί του επιχειρηματική αντιπροσωπεία, υποδηλώνοντας ότι προηγούμενες συνομιλίες με τον ειδικό απεσταλμένο του κ. Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, για αμερικανική πρόσβαση σε σπάνιες γαίες, κρίσιμα μέταλλα και άλλα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, θα βρίσκονται όλα στο τραπέζι» λέει.
Πολλά από αυτά τα υπόγεια αποθέματα βρίσκονται στην περιοχή της Ουκρανίας που κατέχει η Ρωσία, και ο Σάνγκερ δεν παραλείπει να σημειώσει ότι Πούτιν γνωρίζει τα επιχειρηματικά ένστικτα του Αμερικανού προέδρου.
Υπάρχουν και πολλοί πόροι στις ΗΠΑ που ελκύουν τον Ρώσο ηγέτη, ειδικά στην Αλάσκα, πρώην ρωσικό έδαφος, όπως πιθανότατα θα σημειώσει ο κ. Πούτιν στη σύνοδο. Ο κ. Τραμπ είπε την Πέμπτη ότι εξετάζει «κίνητρα και αντικίνητρα» για τη Ρωσία, αλλά επέμεινε: «Δεν θέλω να αποκαλύψω τα χαρτιά μου δημόσια».
Πυρηνική συμφωνία ως κίνητρο
Τέλος το αμερικανικό δημοσίευμα, θυμίζει ότι την Πέμπτη, ο Πούτιν πρότεινε μια πυρηνική συμφωνία που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τη New START, την τελευταία συμφωνία ελέγχου εξοπλισμών μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, η οποία λήγει τον Φεβρουάριο.
Ο κ. Πούτιν ήταν ασαφής, λέγοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία για την Ουκρανία «θα δημιουργούσε μακροπρόθεσμες συνθήκες ειρήνης μεταξύ των χωρών μας, στην Ευρώπη και στον κόσμο συνολικά, αν καταλήξουμε σε συμφωνίες στα επόμενα στάδια στον τομέα του ελέγχου στρατηγικών επιθετικών όπλων».
Για τον Σάνγκερ είναι μια έξυπνη κίνηση, καθώς κανείς δεν θέλει να ξαναρχίσει μια ανεξέλεγκτη κούρσα εξοπλισμών μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πυρηνικών δυνάμεων του πλανήτη.
Αλλά μια τέτοια συμφωνία θα ήταν περίπλοκη, λέει ο Σάνγκερ «Η τρέχουσα New START δεν καλύπτει μια σειρά από εξελιγμένα πυρηνικά όπλα που η Ρωσία έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια, ούτε το μεγάλο της οπλοστάσιο βραχυπρόθεσμων, τακτικών όπλων, σαν αυτά που ο κ. Πούτιν έχει κατά καιρούς υπαινιχθεί ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ουκρανίας».
Ωστόσο, καταλήγει, μια πυρηνική συμφωνία θα επέτρεπε στον Τραμπ να ισχυριστεί πως ό,τι κι αν άφησε στο τραπέζι για την Ουκρανία, επικέντρωσε πρώτα στην Αμερική.
Πηγή: in.gr
