Ο Δεκαπενταύγουστος στην Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη χριστιανική γιορτή. Ονομάζεται και Πάσχα της Παναγιάς. Τιμάται σε όλη τη χώρα, από την Κρήτη έως την Ήπειρο και από τα Ιόνια έως τη Θράκη.
Ένα από τα σημαντικότερα έθιμα της ημέρας είναι οι επιτάφιοι της Παναγίας. Όπου οι πιστοί, σε πολλά νησιά, εκτός από τη λειτουργία, ακολουθούν τις λιτανείες του Επιταφίου, πριν πάνε μετά στα γλέντια και τα πανηγύρια.
Τήνος
Το νησί περιλαμβάνεται στη λίστα, παρά το γεγονός ότι δεν γίνεται λιτανεία. Αλλά είναι το μεγαλύτερο προσκύνημα της ημέρας, με τους πιστούς να φτάνουν γονυπετείς στο ναό της Ευαγγελίστριας για να εκπληρώσουν το τάμα τους στην εικόνα της Παναγίας. Ο Ιερός Ναός Ευαγγελιστρίας χτίστηκε στο σημείο όπου βρέθηκε η Εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Η εικόνα θεωρείται από τους πιστούς θαυματουργή.
Τήνος
Πάρος
Η διπλανή Πάρος γιορτάζει μαζί με τον παλαιοχριστιανικό ναό της Εκατονταπυλιανής στο λιμάνι της Παροικιάς. Στην πρωτεύουσα του νησιού γίνεται η περιφορά του Επιταφίου της Παναγίας και κατόπιν ακολουθεί το γλέντι στον παραλιακό δρόμο της Παροικιάς με μουσικούς και χορευτικά συγκροτήματα.
Η βραδιά ομορφαίνει περισσότερο, με τα ψαροκάικα που βγαίνουν στον κόλπο της Παροικιάς και «φωτίζουν» τον ουρανό με θεαματικά πυροτεχνήματα. Την ίδια ώρα και στο λιμανάκι της Νάουσας, δεκάδες καΐκια με αναμμένες δάδες προσεγγίζουν την προβλήτα και δίνουν το σύνθημα για να αρχίσει η γιορτή.
ΑΠΕ- ΜΠΕ/ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΕΝ /STR
Σκιάθος
Από τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει η αρχόντισσα των Σποράδων, Σκιάθος. Η γιορτή γίνεται στη Μονή της Ευαγγελίστριας.Οι χιλιάδες επισκέπτες παρακολουθούν την περιφορά του Επιταφίου της Θεοτόκου.
Από την προηγούμενη μέρα, 14 Αυγούστου, οι γυναίκες στολίζουν τον επιτάφιο με λουλούδια και η τελετή αρχίζει το βράδυ της ίδιας ημέρας στο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας. Κατά την περιφορά του ιερού επιταφίου και σε όλη την παλιά ανηφορική διαδρομή ως το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής και μέχρι την επιστροφή στο μοναστήρι, οι πιστοί ακολουθούν και ψέλνουν μαζί με τον ιερέα.
Εκατονταπυλιανή, Πάρος
Το έθιμο της περιφοράς του Επιταφίου της Μεγαλόχαρης, καθιερώθηκε το 1809, χρονιά που ιδρύθηκε η Μονή από τους Αγιορείτες μοναχούς. Το Μοναστήρι της Παναγίας της Ευαγγελίστριας ή της Βαγγελίστρας σύμφωνα με τους ντόπιους, αποτελεί τόπο προσκυνήματος για χιλιάδες ανθρώπους από κάθε γωνιά της γης, ενώ το Μουσείο της Μονής, όπου παρουσιάζεται η έκθεση, προσφέρει πολύτιμα στοιχεία της νεότερης ιστορίας.
Κάρπαθος
Στα Δωδεκάνησα, η Κάρπαθος και ειδικά η Όλυμπος κυριαρχούν στους εορτασμούς. Στο ατμοσφαιρικό ορεινό χωριό της Καρπάθου η μέρα χαρακτηρίζεται από έναν αργό κατανυκτικό χορό. Δεν γίνεται επιτάφιος. Στην κεντρική εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Πλατύ (πλατεία του οικισμού), ναό του 17ου αιώνα, βυζαντινού ρυθμού, με τοιχογραφίες από την εποχή της Τουρκοκρατίας και με ξυλόγλυπτο τέμπλο εξαιρετικής τέχνης μετά τη λειτουργία στήνεται ο χορός.
Όλυμπος, Κάρπαθος
Στο προαύλιο της εκκλησίας οργανοπαίκτες παίζουν τον Κάτω Χορό. Ο χορός αργός και πάντα με σταθερό βήμα και κατανυκτική διάθεση, διαρκεί ώρες. Αρχικά, οι άντρες καθισμένοι στο τραπέζι και με ένα κομμάτι βασιλικό στο πέτο, τραγουδούν και πίνουν, με τη συνοδεία λαούτου, λύρας και τσαμπούνας. Στη συνέχεια, ξεκινά ο χορός, στον οποίο μπαίνουν, σιγά σιγά, και οι γυναίκες ντυμένες με τις παραδοσιακές γιορτινές τους φορεσιές.
Πάτμος
Στο νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο, οι μοναχοί τηρούν το έθιμο του επιταφίου της Παναγίας, ένα έθιμο με βυζαντινές καταβολές. Ο χρυσοποίκιλτος επιτάφιος της Παναγίας περιφέρεται στα σοκάκια του νησιού σε μεγαλοπρεπή πομπή, ενώ οι καμπάνες του μοναστηριού και των άλλων εκκλησιών ηχούν ασταμάτητα.
Οι ψαράδες κάθε Δεκαπενταύγουστο βγάζουν τα καΐκια τους στη θάλασσα και με τη συνοδεία της εικόνας από την περιοχή «Κονσολάτο» του λιμένα Σκάλας Πάτμου κατευθύνονται στον όρμο της Παναγίας του Γερανού. Στο τέλος του εσπερινού πραγματοποιείται η «ευχή των σταφυλιών» και ακολουθεί το κέρασμα παραδοσιακών προϊόντων.
Πηγή: in.gr