Ο ελληνικός κινηματογράφος αποχαιρετά έναν από τους πλέον πρωτοποριακούς δημιουργούς του. Ο Θανάσης Ρεντζής, σκηνοθέτης, θεωρητικός και ακούραστος ερευνητής των νέων μορφών τέχνης, έφυγε από τη ζωή, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο έργο και ανεξίτηλο αποτύπωμα στην πολιτιστική μας κληρονομιά.
Όπως αναφέρει η «Ομάδα Κινηματογραφικών Λεσχών» στο Facebook, σε ανάρτηση του Ευάγγελου Χριστίδη —αδελφικού φίλου του εκλιπόντος, προέδρου της Κινηματογραφικής Λέσχης Ύδρας και ταμία της Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας:
«Ο αγαπημένος Θανάσης Ρεντζής δεν είναι πια μαζί μας. Έφυγε χθες ήσυχα από κοντά μας, στην Ύδρα. […] Ο Θανάσης Ρεντζής υπήρξε στενός συνεργάτης της ΟΚΛΕ. Παρών σε όλα σχεδόν τα συνέδρια της Ομοσπονδίας και στις περισσότερες συνεδριάσεις του Διοικητικού της Συμβουλίου, συνέβαλε με τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις του στην ανάπτυξη και προώθηση της δουλειάς της.»
Ποιος ήταν ο Θανάσης Ρεντζής
Γεννημένος το 1947 στο Αίγιο Αχαΐας, ο Θανάσης Ρεντζής ξεκίνησε τον πρώτο κύκλο σπουδών του σε ηλικία 16 ετών και τον ολοκλήρωσε στα 19 του. Σπούδασε Σκηνοθεσία στην Αθήνα, στην Ανωτάτη Σχολή Θεάτρου – Κινηματογράφου Αθηνών, με δασκάλους την Ειρήνη Καλκάνη και τον Κώστα Φωτεινό. Παράλληλα, εργάστηκε στο Διεθνές Βιβλιοπωλείο «Παντελίδη».
Το 1968, μαζί με τους Φ. Καραμήτσο, Στ. Πουλάκη και Θ. Καστανιώτη, συγκρότησε ομάδα διεπιστημονικής μελέτης και έρευνας με αντικείμενο τα Μαθηματικά, την Κυβερνητική, τα Νέα Μέσα Επικοινωνίας και κυρίως τον Κινηματογράφο.
Τον χειμώνα του 1970, ίδρυσε με τον Δημήτρη Σπέντζο το Κέντρο Πειραματικού Κινηματογράφου, το οποίο λειτούργησε για τρία χρόνια. Το 1973 πραγματοποίησε την πρώτη του ταινία, Μαύρο-Άσπρο, με τον Νίκο Ζερβό. Το 1974, μαζί με τον Θανάση Καστανιώτη, ίδρυσε το περιοδικό ΦΙΛΜ (Περιοδική Έκδοση Ανάλυσης και Θεώρησης του Κινηματογράφου), με στόχο τη θεωρητική μελέτη της 7ης Τέχνης και έμφαση στις πρωτοπορίες και τον πειραματισμό. Διηύθυνε την έκδοση έως το 1986, δημοσιεύοντας περισσότερες από 6.000 σελίδες θεωρητικών κειμένων.
Το 1975 σκηνοθέτησε τη δεύτερη ταινία του, Βιο-Γραφία, η οποία απέσπασε το Γ΄ Βραβείο στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και διακρίθηκε στα διεθνή φεστιβάλ της Μπολόνια και του Ρότερνταμ. Την ίδια χρονιά, το σενάριο της ταινίας κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Εξάντας. Από το 1975 έως το 1980 υπήρξε τακτικός ομιλητής για θέματα κινηματογράφου και νέων τεχνολογιών στο Θεατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1977 δημιούργησε το Fiction για την Expo Arte στο Μπάρι, ενώ την ίδια χρονιά εξέδωσε το μελέτημα Οι Πρωτοπορίες στον Κινηματογράφο (Εκδόσεις Καστανιώτη).
Από το 1977 και εξής ανέπτυξε έντονη συνδικαλιστική δράση, φτάνοντας να εκλεγεί Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και μέλος του τριμελούς προεδρείου της F.E.R.A. (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημιουργών Οπτικοακουστικών Έργων).
Η δημιουργική του πορεία περιλαμβάνει έργα όπως το Corpus (1979), Ηλεκτρικός Άγγελος (1981), τη σειρά ντοκιμαντέρ Η Ελληνική Τυπογραφία (1986–1987), το The Athenian Fusion (1992) και πολλά ακόμη, όλα διακρινόμενα για τον πειραματικό τους χαρακτήρα.
Παράλληλα, υπηρέτησε σε διευθυντικές θέσεις θεσμών όπως το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και η ΕΡΤ, ενώ συνεργάστηκε με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα σε καινοτόμα οπτικοακουστικά προγράμματα.
Το έργο του εκτείνεται από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση έως την εικαστική δημιουργία, την τυπογραφία, την ψηφιακή τέχνη και τη θεωρητική μελέτη του μέσου. Τα τελευταία χρόνια δίδασκε στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα της ΑΣΚΤ το μάθημα «Αισθητική του Κινηματογράφου και των Νέων Μέσων».
Μια σπάνια περίπτωση δημιουργού
Ο Θανάσης Ρεντζής υπήρξε μια σπάνια περίπτωση δημιουργού που δεν περιορίστηκε στα όρια ενός μόνο μέσου, αλλά διερεύνησε τις δυνατότητες της τέχνης σε όλες τις μορφές της. Ο συνδυασμός του πάθους για την πρωτοπορία, της βαθιάς θεωρητικής κατάρτισης και της αφοσίωσης στον πολιτισμό τον καθιστούν μορφή-ορόσημο για τον ελληνικό κινηματογράφο.
Ο Ηλεκτρικός Άγγελος παραμένει έως σήμερα χαρακτηριστικό δείγμα πρωτοποριακού κινηματογράφου και συχνά αποτελεί το πιο άμεσο παράδειγμα που χρησιμοποιούν οι κινηματογραφικές σχολές της χώρας για να τον παρουσιάσουν στη νέα γενιά. Η παρακαταθήκη του αναμφίβολα θα συνεχίσει να εμπνέει δημιουργούς και σινεφίλ των επόμενων γενεών.
Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου απευθύνει έναν στερνό αποχαιρετισμό στον μεγάλο δάσκαλο της θεωρίας, αλλά και της πράξης, του κινηματογράφου, στον ανυπότακτο φορέα της πρωτοπορίας Θανάση Ρεντζή. Διετέλεσε ιδρυτικό μέλος της Ένωσής μας, δημιουργός του πρώτου θεωρητικού κινηματογραφικού περιοδικού στην Ελλάδα, του “Φιλμ”, σκηνοθέτης, ιθύνων νους του Αντιφεστιβάλ του 1977, Πρόεδρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, εικαστικός, καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Σε κάθε θέση έδινε με ακεραιότητα τον αγώνα του, προκειμένου το σινεμά να προχωρήσει με σταθερά και ασυμβίβαστα βήματα και οι τέχνες να δρουν ως συλλογικό όπλο απελευθέρωσης των δυνατοτήτων του ατόμου να εκφράσει κάθε πτυχή της πραγματικότητας. Ήταν ακούραστος. Ως την τελευταία στιγμή έγραφε, δίδασκε ανελλιπώς τους φοιτητές, μεταλαμπάδευε από ψυχής την τεράστια εμπειρία του.
Δεν το έβαλε ποτέ κάτω. Στη σύγχρονη εποχή, που συχνά κυριαρχεί το “λίγο”, αυτός συνέχισε να δηλώνει παρών, όντας ένας μεγάλος στοχαστής, που δεν έπαυε να είναι και βαθιά λαϊκός. Θα προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε τα χνάρια του.
Θανάση, αντίο!
www.ertnews.gr
Πηγή: ertnews.gr
