Σύνοδος Τραμπ-Πούτιν: Γιατί η Αλάσκα δεν μπορεί να γίνει Γιάλτα

Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την, έτσι κι αλλιώς, σημαντική και κρίσιμη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, η οποία θα πραγματοποιηθεί – πλην κάποιου μεγάλου απροόπτου που μπορεί να προκύψει την τελευταία στιγμή – την Παρασκευή στην αμερικανική βάση του Άνκορατζ, στην Αλάσκα.

Το άμεσο διακύβευμα αφορά, όπως είναι γνωστό, τον πόλεμο στην Ουκρανία, η οποία έχει αποδειχθεί ένα ιδανικό «πεδίο βολής» για το ξεκαθάρισμα παλαιών και νέων λογαριασμών. Στην πραγματικότητα, όμως, έχει να κάνει με πολύ περισσότερα: με τις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και συνολικά της Δύσης με τη Ρωσία την επόμενη μέρα και με τη νέα τάξη πραγμάτων που, αργά ή γρήγορα θα αντικαταστήσει την παλιά και χρεοκοπημένη.

Αντέχουν, άραγε, οι σημερινοί πρόεδροι των δύο χωρών και πρώην αντιπάλων του Ψυχρού Πολέμου να σηκώσουν ένα τέτοιο βάρος;

Είναι σε θέση να πάρουν τόσο σημαντικές αποφάσεις και, ακόμη περισσότερο, να τις επιβάλλουν στους εταίρους τους, ένθεν κακείθεν; Μπορούν, εν τέλει, να μετατρέψουν την Αλάσκα του 2025 σε μια νέα Γιάλτα, όπως φαντασιώνονται αρκετοί;

Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα είναι αρνητική. Και μάλιστα κατηγορηματικά αρνητική. Κι αυτό όχι επειδή Τραμπ και Πούτιν δεν θέλουν, αλλά διότι δεν μπορούν. Η δε εξήγηση γι’ αυτό είναι σχετικά απλή.

Ο Πούτιν εξαρτάται από τον Σι

Την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, οι αποφάσεις που παίρνονταν από Ουάσιγκτον και Μόσχα αποτελούσαν ουσιαστικά «νόμο» για τη Δύση και την Ανατολή, για τον Παγκόσμιο Βορρά και τον Παγκόσμιο Νότο. Όταν μιλούσαν οι υπερδυνάμεις, με άλλα λόγια, οι υπόλοιποι σιωπούσαν και ακολουθούσαν αναγκαστικά, έστω και αν μεσολαβούσαν κάποιες «γκρίνιες» ή βαρύγδουπες δηλώσεις δίχως αντίκρισμα. Οι εξαιρέσεις ήταν ελάχιστες και δεν μπορούσαν να αλλάξουν τη συνολική εικόνα.

Σήμερα, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Παρά το γεγονός ότι ΗΠΑ και Ρωσία εξακολουθούν να διαθέτουν μακράν τα μεγαλύτερα πυρηνικά οπλοστάσια στον πλανήτη, από τη στιγμή που δεν έχουμε φτάσει στα πρόθυρα του ολοκαυτώματος είναι υποχρεωμένες να αντικρίσουν την πραγματικότητα: τα νέα κέντρα που έχουν αναδυθεί συνεχίζουν να ισχυροποιούνται, διεκδικώντας αποφασιστικό λόγο σε όσα γίνονται και αμφισβητώντας ευθέως την μονοκρατορία των δύο.

Στην Ανατολή, αυτό είναι περισσότερο εμφανές. Εκεί, εδώ και χρόνια, μεγάλο αφεντικό δεν είναι η Ρωσία, αλλά η Κίνα. Χωρίς τη δική της στήριξη, άλλωστε, ο Πούτιν δεν θα ήταν σε θέση να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και να έχει το πάνω χέρι στα πεδία των μαχών. Γνωρίζει ότι ο Σι Τζινπίνγκ είναι όχι απλώς ο πολυτιμότερος σύμμαχός του, αλλά ο άνθρωπος πάνω από τον οποίο εξαρτάται η επιβίωση του ίδιου και της χώρας του.

Αν δεν υπήρχε αυτός, άλλωστε και αν το Πεκίνο δεν είχε καταστήσει σαφές ότι παραμένει στο πλευρό της Μόσχας (και στην Ουκρανία), τότε δύσκολα θα βρίσκονταν κράτη και ηγέτες που θα διακινδύνευαν να τη στηρίξουν. Ούτε καν ο Κιμ Γιονγκ-ουν, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας τον οποίο ο Τραμπ είχε αποκαλέσει «μικρό πυραυλάνθρωπο» στην προηγούμενη προεδρική θητεία του.

Η Ευρώπη και η αμερικανική «αγκαλιά»

Στη Δύση, την ίδια στιγμή, τα πράγματα είναι σαφώς πιο περίπλοκα. Τόσο επειδή η αμερικανική ισχύς – μετρημένη και σε δολάρια και σε αεροπλανοφόρα – παραμένει ασύλληπτη όσο και γιατί η Ευρώπη, που είναι θεωρητικά ο έτερος μεγάλος πόλος, είχε εθιστεί επί δεκαετίες στη «ζεστασιά» και την ασφάλεια της αμερικανικής αγκαλιάς.

Η αλήθεια, ωστόσο, είναι πως οι ενδείξεις πληθαίνουν ότι οι Ευρωπαίοι αναζητούν πλέον εναγωνίως τον απογαλακτισμό τους από τις ΗΠΑ. Μάλιστα, οι αλλεπάλληλες ταπεινώσεις στις οποίες τους υποβάλει ο Τραμπ – με πιο πρόσφατη τον αποκλεισμό τους από το «παζάρι» για το Ουκρανικό – ενδεχομένως να επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία, έστω κι αν για την ώρα η γεωπολιτική και οικονομική τους πυξίδα παραμένει χαλασμένη.

Δεν είναι τυχαίο, από αυτή την άποψη, ότι ένα μεγάλο και σίγουρα πλειοψηφικό μέρος των κυβερνήσεων των «27» της ΕΕ μοιάζουν να έχουν αποφασίσει ότι ακόμη και αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να τελειώσουν τον πόλεμο, οι ίδιοι θα αναλάβουν να τον συνεχίσουν. Κι αυτό, παρά τους κινδύνους, το κόστος και τις έντονες αντιδράσεις στις κοινωνίες τους.

Συμπερασματικά: Ό,τι και αν αποφασίσουν Τραμπ και Πούτιν για την Ουκρανία, ο πόλεμος που διεξάγεται εκεί δεν είναι δεδομένο ότι θα τελειώσει.

Όσο για την Αλάσκα, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι Γιάλτα. Κι αυτό διότι οι δυο τους δεν διαθέτουν πλέον την εξουσία και τη νομιμοποίηση για να ξαναμοιράσουν τον κόσμο. Πολύ περισσότερο καθώς οι νέες ισορροπίες δεν έχουν ακόμη κριθεί και οι νικητές και ηττημένοι δεν έχουν ξεκαθαρίσει.

Πηγή: tanea.gr