Η έκθεση στον ήλιο κατά τους θερινούς μήνες αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας, ειδικά σε χώρες με μεσογειακό κλίμα, όπως η Ελλάδα. Παρά τα οφέλη της ηλιακής ακτινοβολίας, κυρίως στην παραγωγή βιταμίνης D και στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ιδιαίτερα χωρίς προστασία, συνδέεται με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του δέρματος και του οργανισμού γενικότερα.
Η ηλιακή ακτινοβολία περιλαμβάνει κυρίως την υπεριώδη ακτινοβολία UVA και UVB. Η UVA διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα και σχετίζεται με πρόωρη γήρανση, φωτοαλλεργικές αντιδράσεις και καταστροφή κολλαγόνου. Η UVB είναι πιο ενεργειακή και ευθύνεται κυρίως για τα ηλιακά εγκαύματα και τη μεταλλαξιογόνο δράση στο DNA των κυττάρων του δέρματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνων όπως το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα. Η χρήση αντηλιακού είναι το θεμέλιο της ηλιακής προστασίας. Τα αντηλιακά ταξινομούνται σε χημικά φίλτρα, που απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία, και φυσικά φίλτρα (π.χ. οξείδιο του ψευδαργύρου ή διοξείδιο του τιτανίου), που την αντανακλούν. Η επιλογή προϊόντος με ευρύ φάσμα προστασίας (UVA και UVB) και δείκτη SPF τουλάχιστον 30 είναι απαραίτητη για καθημερινή χρήση. Η επαναλαμβανόμενη εφαρμογή κάθε 2-3 ώρες, καθώς και έπειτα από κολύμπι ή έντονη εφίδρωση, είναι ζωτικής σημασίας.
Η αντηλιακή προστασία δεν επαρκεί από μόνη της. Η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο μεταξύ 11.00 και 16.00, όταν η ηλιακή ακτινοβολία είναι πιο έντονη, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η χρήση καπέλου με φαρδύ γείσο, γυαλιών ηλίου με φίλτρα UV400 και ελαφρών, πυκνών υφασμάτων σε ρούχα μπορεί να μειώσει την έκθεση. Επιπλέον, η παραμονή σε σκιά και η σωστή ενυδάτωση προστατεύουν το δέρμα και προλαμβάνουν θερμική εξάντληση ή θερμοπληξία.
Τα παιδιά, τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα, οι ηλικιωμένοι και όσοι πάσχουν από δερματολογικές παθήσεις ή λαμβάνουν φωτοευαισθητοποιητικά φάρμακα, είναι πιο ευάλωτοι στην ηλιακή ακτινοβολία. Η εφαρμογή προστατευτικών μέτρων σε αυτές τις ομάδες πρέπει να είναι αυστηρή. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για βρέφη κάτω των 6 μηνών, για τα οποία δεν συνιστάται η χρήση αντηλιακού, αλλά η αποφυγή άμεσης έκθεσης στον ήλιο. Η πρόληψη της φωτογήρανσης και του καρκίνου του δέρματος ξεκινά από την παιδική ηλικία. Ο ρόλος της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού, μέσα από καμπάνιες και προγράμματα ενημέρωσης, είναι καθοριστικός.
Ο Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, τ. πρύτανης του ΕΚΠΑ
Πηγή: tanea.gr
