Eπί σχεδόν τρία χρόνια πολέμου στην Ουκρανία, το διαρκές αίτημα του Κιέβου ήταν: «καμία διαπραγμάτευση για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία». Ομως όταν, την Παρασκευή, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συναντήσει τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα, οι Ουκρανοί και ο πρόεδρός τους Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν θα είναι εκεί – εκτός εάν προκύψει κάποια πρόσκληση της τελευταίας στιγμής. Το γεγονός ότι ο Ζελένσκι έσπευσε να σχολιάσει αρνητικά τη δήλωση Τραμπ ότι ήδη διαπραγματεύεται με τη Ρωσία για κάτι που χαρακτήρισε αόριστα «ανταλλαγές εδαφών», χωρίς καμία αναφορά σε εγγυήσεις ασφαλείας ή όπλα για το Κίεβο, υπογραμμίζει τους κινδύνους για τους Ουκρανούς, σχολιάζουν οι “New York Times”.
Ο φόβος για την Ουκρανία τους τελευταίους έξι μήνες είναι πως ο Τραμπ επιθυμεί, πάση θυσία, μια «ειρηνευτική συμφωνία» που θα συνάψει ο ίδιος με τον Πούτιν – όπως έκαναν ο Ρούζβελτ, ο Στάλιν και ο Τσόρτσιλ στη Γιάλτα το 1945, μοιράζοντας τις σφαίρες επιρροής. Μια συνάντηση που έχει γίνει πλέον συνώνυμη με το τι μπορεί να πάει στραβά όταν οι μεγάλες δυνάμεις διαμελίζουν τον κόσμο… Τέτοιες συγκρίσεις έσπευσε να κάνει και ο Ζελένσκι λίγο μετά την ανακοίνωση Τραμπ ότι η μοίρα της Ουκρανίας μπορεί να αποφασιστεί σε μια κατ΄ ιδίαν συνάντηση στην Αλάσκα, περιοχή που κάποτε αποτελούσε μέρος της ρωσικής αυτοκρατορίας και πωλήθηκε στις ΗΠΑ το 1867 έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων.
«Οι Ουκρανοί δεν θα δώσουν τη γη τους στον κατακτητή», τόνισε ο Ζελένσκι, σημειώνοντας ότι το Σύνταγμα της Ουκρανίας απαγορεύει μια τέτοια συμφωνία. Στη συνέχεια, σε αυτό που έμοιαζε με άμεση προειδοποίηση προς τον Τραμπ, πρόσθεσε: «Οποιεσδήποτε λύσεις είναι εναντίον μας, οποιεσδήποτε λύσεις είναι χωρίς την Ουκρανία, είναι ταυτόχρονα λύσεις κατά της ειρήνης. Δεν θα φέρουν τίποτα. Είναι νεκρές λύσεις».
Χθες, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς δήλωσε ότι η αμερικανική κυβέρνηση εργάζεται με στόχο να πραγματοποιηθεί συνάντηση του Πούτιν με τον Ζελένσκι, αν και ο ίδιος δεν το βρίσκει παραγωγικό να γίνει πριν από τη συνάντηση του ρώσου ηγέτη με τον Τραμπ. Με τη μέχρι τώρα συμπεριφορά του αμερικανού προέδρου, ο οποίος έφθασε να είναι προσβλητικός απέναντί του, ο Ζελένσκι φοβάται πως ο Τραμπ μπορεί να είναι ένας αναξιόπιστος εταίρος ή, στη χειρότερη, επιρρεπής στην κολακεία του Πούτιν, για τον οποίο συχνά έχει εκφράσει θαυμασμό.
Οι συνθήκες γύρω από τη σύνοδο κορυφής της Παρασκευής ευνοούν τόσο πολύ τη Μόσχα, σημειώνει το CNN, «που είναι προφανές γιατί ο Πούτιν άρπαξε την ευκαιρία, έπειτα από μήνες ψεύτικων διαπραγματεύσεων, και είναι δύσκολο να δούμε πώς θα προκύψει μια συμφωνία που δεν θα διαλύει την Ουκρανία. Το Κίεβο και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του αντέδρασαν με κατανοητό τρόμο στις πρώτες ιδέες του απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ότι η Ουκρανία θα παραχωρήσει τα υπόλοιπα των περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ με αντάλλαγμα μια εκεχειρία. Η συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα μοιάζει με αργή ήττα για την Ουκρανία».
Στην όλη διαδικασία, όμως, υπάρχουν σημαντικοί πολιτικοί κίνδυνοι και για τον Τραμπ – ιδιαίτερα εάν θεωρηθεί ότι αναγκάζει τους Ουκρανούς σε εδαφικές παραχωρήσεις με λίγες εγγυήσεις ότι ο Πούτιν, αφού πάρει μια ανάσα μερικών ετών, δεν θα προσπαθήσει να καταλάβει την υπόλοιπη χώρα. Ο Τραμπ επιδιώκει εδώ και καιρό μια άμεση συνάντηση με τον Πούτιν, δηλώνοντας δημόσια ότι ένα ζήτημα όπως η Ουκρανία θα μπορούσε να λυθεί μόνο με συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών. Στην πραγματικότητα, η προθεσμία που είχε θέσει ο Τραμπ στον Πούτιν για να κηρύξει κατάπαυση του πυρός ή να αντιμετωπίσει συντριπτικές «δευτερεύουσες κυρώσεις» έληξε την Παρασκευή χωρίς ούτε καν μια δήλωση.
Το γεγονός ότι ο Τραμπ συναντάται με τον Πούτιν, παρά τις απειλές για κυρώσεις, αντιπροσωπεύει μια μικρή νίκη για τον ρώσο πρόεδρο, εξηγεί η Τρέσα Γκουένοφ, διευθύντρια του Κέντρου Στρατηγικής Σκόουκροφτ, του Atlantic Council. «Ο Τραμπ έχει δώσει στον Πούτιν το πλεονέκτημα της αμφιβολίας και αυτή η δυναμική είναι κάτι που ο Πούτιν θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί ακόμη και μετά τη συνάντηση, ιδιαίτερα εάν ο Τραμπ μιλήσει για παραχώρηση εδαφών».
Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν απαιτήσει από την Ουκρανία να παραχωρήσει τις τέσσερις περιοχές που η Μόσχα ισχυρίστηκε ότι «προσάρτησε» στα τέλη του 2022, ακόμη και όταν μέρος αυτής της γης παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο. Η Μόσχα επιδιώκει επίσης μια επίσημη δήλωση ότι η χερσόνησος της Κριμαίας είναι και πάλι έδαφός της.
Τι επιπτώσεις θα έχει άραγε αυτή η σύνοδος κορυφής στον Πούτιν; Πέρα από τη νίκη επειδή θα πατήσει σε αμερικανικό έδαφος παρά το ένταλμα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, η “Repubblica” θεωρεί ότι στο πίσω μέρος του μυαλού του φοβάται μια πιθανή σύγκρουση με το ΝΑΤΟ – όχι μόνο επειδή ξόδεψε το 75% των στρατηγικών του αποθεμάτων αλλά και επειδή η Ρωσία βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση. Η «Monde» θεωρεί ότι παρά τη σκληρή γλώσσα του Κρεμλίνου η Μόσχα δεν μπορεί να αγνοήσει την πυρηνική συνεργασία Λονδίνου – Παρισιού για την προστασία της Ευρώπης.
Υπάρχουν όμως και άλλες απόψεις: «Ηταν μια πολύ καλή εβδομάδα για τον Πούτιν», σχολιάζει ο Σαμ Γκριν, καθηγητής Ρωσικής Πολιτικής στο Kings College του Λονδίνου. «Ξέφυγε από τη θέση ευαλωτότητας στην οποία βρισκόταν. Καθοδήγησε τα πράγματα έτσι ώστε να καταλήξουν σε κάτι που είναι πολύ κοντά σε αυτό που επιθυμούσε».
Για άλλη μια φορά η Ευρώπη μένει απέξω
Η συμμετοχή των Ευρωπαίων δεν ζητήθηκε ούτε στη συμφωνία Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν ούτε στη σύνοδο κορυφής που θα γίνει στην Αλάσκα για το μέλλον της Ουκρανίας. Για άλλη μια φορά, όπως συμβαίνει και στη Γάζα, η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται στο περιθώριο των διεθνών εξελίξεων. Μια προσπάθεια συμμετοχής στις αποφάσεις για το Ουκρανικό, έκαναν οι ευρωπαίοι ηγέτες μετά την ανακοίνωση της συνάντησης Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη να συνεχιστεί η πίεση στη Μόσχα και να προστατευθούν τα συμφέροντα ασφαλείας της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Η Κάγια Κάλας, ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας δήλωσε σήμερα ότι η οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Μόσχας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, πρέπει να συμπεριλάβει την Ουκρανία και την Ευρωπαϊκή Ενωση, προσθέτοντας ότι θα συγκαλέσει μία συνάντηση των ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών για αύριο Δευτέρα, για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα. «Οι ΗΠΑ έχουν τη δύναμη να αναγκάσουν τη Ρωσία να διαπραγματευτεί σοβαρά. Η οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας πρέπει να συμπεριλάβει την Ουκρανία και την ΕΕ, καθώς είναι ένα ζήτημα για την ασφάλεια της Ουκρανίας, αλλά και για την ασφάλεια όλης της Ευρώπης», ανέφερε η Κάλας. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, συναντήθηκε το Σάββατο με τον υπουργό Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντέιβιντ Λάμι, και εκπροσώπους της Ουκρανίας και των ευρωπαίων συμμάχων στο Chevening House, μια εξοχική έπαυλη κοντά στο Λονδίνο, για να συζητήσουν την προσπάθεια του Τραμπ για ειρήνη. Σε κοινή δήλωση των ηγετών της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Βρετανίας και της Φινλανδίας και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χαιρετίστηκαν οι προσπάθειες του Τραμπ, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη να διατηρηθεί η υποστήριξη προς την Ουκρανία και να ασκηθεί πίεση στη Ρωσία.
Μάλιστα, οι Ευρωπαίοι υπέβαλαν αντιπρόταση, η οποία σύμφωνα με τη “Wall Street Journal“, στην οποία τονίζεται πως η κατάπαυση του πυρός πρέπει να γίνει πριν από οποιοδήποτε άλλο βήμα και πως οποιαδήποτε εδαφική ανταλλαγή πρέπει να είναι αμοιβαία, με ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας. «Δεν μπορείς να ξεκινήσεις μια διαδικασία παραχωρώντας εδάφη εν μέσω μαχών», ανέφερε η εφημερίδα, επικαλούμενη ευρωπαίο διαπραγματευτή. Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τόνισε την ανάγκη η Ουκρανία να διαδραματίσει ρόλο σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις, έπειτα από τηλεφωνικές κλήσεις που είχε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ευρωπαίους ηγέτες.
Πηγή: tanea.gr
