Της Ξανθής Γούναρη
Ενώ η φέτα γράφει ιστορία με εξαγωγές 785,08 εκατ. ευρώ το 2024, αυξημένες κατά 6,8% σε σχέση με τα 735,23 εκατ. του 2023, δύο από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς του ελληνικού “λευκού χρυσού” έχουν ήδη στρέψει το βλέμμα τους στο κυπριακό χαλούμι. Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στον χάρτη των μεσογειακών εξαγωγών τυριών.
Τα σχέδια των Ελλήνων
Τον τόνο δίνει ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία των αδελφών Σαράντη, που πέρσι τον Οκτώβριο ολοκλήρωσε επένδυση 70 εκατ. ευρώ για ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο χαλουμιού στην Κύπρο. Η νέα μονάδα στη βιομηχανική περιοχή Τσερίου, στη Λευκωσία, έχει ετήσια δυναμικότητα 18.000 τόνων ΠΟΠ χαλουμιού, που αντιστοιχεί στο 40% της συνολικής παραγωγής της μεγαλονήσου.
Εκτός όμως από τη μεγάλη επένδυση με ίδια κεφάλαια, το αποτύπωμα των Σαρανταίων στην κυπριακή αγορά ισχυροποιείται περαιτέρω και λόγω της εξαγοράς της Δωδώνη (το deal θα ολοκληρωθεί επίσημα στο τέλος του χρόνου).
Η ηπειρώτικη γαλακτοβιομηχανία, η οποία είναι market leader στην επώνυμη φέτα ΠΟΠ όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, διαθέτει ισχυρή παρουσία και στο χαλούμι, με εργοστάσιο από το 2016 στην Κύπρο, στη Βιομηχανική Περιοχή Αγίου Σίλα στον Ύψωνα. “Ο Ύψωνας θα μεταφερθεί στο Τσέρι”, λέει ο κ. Τάκης Σαράντης, ενώ σημειώνει ότι η παραγωγική μονάδα της Δωδώνης το 2027 μπορεί να πουληθεί εάν υπάρξει ικανοποιητική προσφορά.
Εφέτος ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία, με ηγετική παρουσία σε Ελλάδα, Κύπρο, Ρουμανία και Βουλγαρία και 2.200 εργαζομένους, “τρέχει” με ρυθμό +6%-7% (στοιχεία τετραμήνου), σύμφωνα με τη διοίκηση. Οι επιδόσεις αυτές εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, με τον κύκλο εργασιών να φτάνει περίπου στα 700 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα μεγέθη της Δωδώνη. Με την ολοκλήρωση της εξαγοράς, ο κύκλος εργασιών υπολογίζεται στα 900 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η γαλακτοβιομηχανία Όμηρος, που εξάγει το 95% των προϊόντων που παράγει σε 40 χώρες, προχώρησε στην εξαγορά της κυπριακής A. Hadjipieris Ltd μέσω της θυγατρικής Omiros Dairies Cyprus. Η A. Hadjipieris Ltd αποτελεί ιστορική εταιρεία στον κυπριακό χώρο της γαλακτοβιομηχανίας, ειδικευμένη στην παραγωγή χαλουμιού και παραδοσιακού πρόβειου γιαουρτιού.
Το επενδυτικό σχέδιο της Όμηρος στην Κύπρο, συνολικού ύψους 30 εκατ. ευρώ στην πενταετία, αναπτύσσεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση, προϋπολογισμού 5 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνει την άμεση επέκταση και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων εγκαταστάσεων της A. Hadjipieris Ltd. Στόχος είναι η παραγωγή 5.500 τόνων ΠΟΠ χαλουμιού ετησίως, σημαντική αύξηση σε σχέση με τη σημερινή παραγωγική δυναμικότητα.
Η δεύτερη φάση είναι ακόμα πιο φιλόδοξη και προβλέπει την αγορά βιομηχανικής γης και την ανέγερση νέου υπερσύγχρονου εργοστασίου εντός της επόμενης τριετίας. Η νέα εγκατάσταση θα έχει δυναμικότητα παραγωγής 12.000 τόνων χαλουμιού ΠΟΠ ετησίως, καθιστώντας τη μία από τις μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες χαλουμιού στην περιοχή.
Η στρατηγική της διαφοροποίησης
Οι επενδύσεις των Ελληνικών Γαλακτοκομείων και της Όμηρος στο χαλούμι δεν είναι τυχαίες. Αντιπροσωπεύουν τη στρατηγική αξιοποίηση της επιτυχίας της φέτας, για να δημιουργηθεί το επόμενο εξαγωγικό success story. Διαθέτουν ήδη ώριμα διεθνή δίκτυα διανομής και την απαραίτητη τεχνογνωσία. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο Τάκης Σαράντης, το χαλούμι συμπληρώνει την “Αγία Τριάδα των εξαγωγών” μαζί με τη φέτα και το ελληνικό γιαούρτι.
Ταυτόχρονα, δημιουργούν νέες προκλήσεις για την κυπριακή γαλακτοβιομηχανία, η οποία καλείται να ανταγωνιστεί εταιρείες που διαθέτουν ήδη αποδεδειγμένη εμπειρία στις διεθνείς αγορές. Εξού και αντιδρά στον αυξανόμενο ανταγωνισμό με στρατηγικές εκσυγχρονισμού και διεύρυνσης των δικτύων διανομής. Η Χαραλαμπίδης Κρίστης, για παράδειγμα, έχει αναπτύξει στρατηγικές συνεργασίες με εταιρείες όπως η Fontana Foods για τη δημιουργία πρότυπης φάρμας βιολογικών προϊόντων, ενώ η συνεργασία με την Kατσούρη Ltd στην Αγγλία αποτελεί το 40% των συνολικών εξαγωγών της εταιρείας.
Η Χαραλαμπίδης Κρίστης είναι η μεγαλύτερη γαλακτοβιομηχανία της Κύπρου, με κύκλο εργασιών που αγγίζει τα 100 εκατ. ευρώ. Αποτελεί τη μεγαλύτερη εξαγωγική εταιρεία στον τομέα των τυροκομικών προϊόντων, με κύριο προϊόν εξαγωγής το χαλούμι. Η εταιρεία εξάγει σε 38 χώρες και συνεργάζεται με διεθνείς αλυσίδες όπως Tesco UK, Waitrose UK, Rewe Germany και Metro AG Germany.
Η εταιρεία δημιουργήθηκε το 2008 με τη συνένωση των δύο μεγαλύτερων γαλακτοβιομηχανιών της Κύπρου – της Γαλακτοκομεία Χαραλαμπίδης και της Christis Dairies.
Τα νούμερα του χαλουμιού
Το κυπριακό χαλούμι βρίσκεται σε εντυπωσιακή τροχιά ανάπτυξης. Το 2024 έγινε το προϊόν με τη μεγαλύτερη αξία εξαγωγών στα καθαρά κυπριακά προϊόντα, ξεπερνώντας ακόμα και τα φαρμακευτικά, με εξαγωγές 323,95 εκατομμυρίων ευρώ και 42.427 τόνους. Το προϊόν αντιπροσωπεύει πλέον το 13,4% των εξαγωγών εγχώρια παραγόμενων προϊόντων της Κύπρου.
Το Ηνωμένο Βασίλειο απορροφά το 44% των εξαγωγών χαλουμιού με 18.558 τόνους, ενώ η Ελλάδα κατέχει ήδη τη δεύτερη θέση στις εξαγωγές με 3.376 τόνους αξίας άνω των 24,5 εκατ. ευρώ. Περίπου οι ίδιες ποσότητες εξάγονται και στη Γερμανία (3.256 τόνοι αξίας άνω των 24,8 εκατ. ευρώ), καθώς και στη Σουηδία (3.247 τόνοι αξίας άνω των 25,3 εκατ. ευρώ), ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνει η μακρινή Αυστραλία με 2.041 τόνους χαλουμιού, με αξία που ξεπερνά τα 15,6 εκατ. ευρώ.
Αν και οι εξαγωγές του ΠΟΠ χαλουμιού παραμένουν 2,4 φορές μικρότερες από αυτές της ΠΟΠ φέτας σε αξία, η δυναμική του είναι μεγάλη, με αύξηση 8,6% σε όγκο και 2,67% σε αξία το 2024.
Πηγή: capital.gr
