Η ελληνική κτηνοτροφία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή κρίση, καθώς η επιζωοτία της ευλογιάς έχει οδηγήσει στη θανάτωση περίπου 200.000 αιγοπροβάτων τον τελευταίο χρόνο. Το ζήτημα του εμβολιασμού έχει τεθεί επανειλημμένα στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, ως πιθανή λύση στην αντιμετώπιση της νόσου. Παρά τη συχνότητα των σχετικών ερωτημάτων όμως, δεν υπάρχει ομοφωνία αναφορικά με την εφαρμογή του εμβολιασμού ως μέτρο κατά της επιζωοτίας.
Οι απόψεις των ειδικών συγκλίνουν στο ότι ο εμβολιασμός δεν αποτελεί ενδεδειγμένη λύση, κυρίως λόγω των σοβαρών επιπτώσεων που μπορεί να προκύψουν τόσο για την εγχώρια αιγοπροβατοτροφία όσο και για τις εξαγωγές κτηνοτροφικών προϊόντων της χώρας.
Τα επιχειρήματα κατά του εμβολιασμού
Όπως υπογραμμίζουν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, στελέχη της κτηνιατρικής υπηρεσίας του Υπουργείου και ειδικοί στον αγροδιατροφικό τομέα, η πρόταση για εμβολιασμό δεν δικαιολογείται ούτε βάσει των αριθμητικών δεδομένων. Τα 200.000 ζώα που έχουν θανατωθεί αντιστοιχούν σε μόλις το 2% του συνολικού πληθυσμού αιγοπροβάτων στην Ελλάδα – ένα ποσοστό που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, δεν απαιτεί την υιοθέτηση μιας τόσο ριζικής στρατηγικής.
Σύμφωνα με επιστημονικούς και τεχνοκρατικούς κύκλους, υπάρχουν βάσιμα επιχειρήματα που αποτρέπουν την επιλογή του εμβολιασμού ως βασικού μέτρου:
1. Ο εμβολιασμός θα είχε αρνητικές συνέπειες στη διατήρηση του “ελεύθερου καθεστώτος” της χώρας, επηρεάζοντας άμεσα τις εξαγωγές.
2. Θα επιβληθούν περιορισμοί στις εξαγωγές προϊόντων προβάτων, όπως ζωντανά ζώα, κρέας, φέτα, γάλα και μαλλί, ιδίως από τρίτες χώρες που δεν αποδέχονται εισαγωγές από κράτη με εστίες ευλογιάς. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Σερβία έχει επιβάλει απαγόρευση εισαγωγών αιγοπροβάτων και των προϊόντων τους από την Ελλάδα ήδη από πέρυσι.
3. Η απώλεια του καθεστώτος “απαλλαγμένης χώρας” από ευλογιά δεν είναι προσωρινή. Η αποκατάστασή του απαιτεί 8-10 έτη επίμονων προσπαθειών.
4. Τα διαθέσιμα εμβόλια δεν προσφέρουν τη δυνατότητα ιχνηλασιμότητας, γεγονός που δυσχεραίνει τη διάκριση μεταξύ των εμβολιασμένων και των μολυσμένων ζώων.
5. Η εφαρμογή του εμβολιασμού δεν αναιρεί την ανάγκη για τα υπόλοιπα μέτρα, όπως θανατώσεις, υγειονομική ταφή, απολυμάνσεις και αυστηρούς περιορισμούς στη διακίνηση των ζώων. Η δυσκολία στη διάγνωση της προέλευσης του ιού προσθέτει επιπλέον προκλήσεις.
6. Η επιτυχής ανοσοποίηση προϋποθέτει εμβολιασμό τουλάχιστον του 75% του πληθυσμού, κάτι που θα απαιτούσε σημαντικούς ανθρώπινους και υλικούς πόρους.
7. Σε άλλες χώρες όπου εφαρμόστηκε εμβολιασμός, όπως η Τουρκία, δεν κατέστη δυνατή η εξάλειψη της ευλογιάς ακόμα και μετά από χρόνια εφαρμογής του μέτρου.
Διεθνής εμπειρία και ευρωπαϊκή πολιτική
Η εμπειρία της Τουρκίας, όπου η ευλογιά παραμένει ενδημική για πάνω από δέκα χρόνια, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των περιορισμών που συνοδεύουν το μέτρο του μαζικού εμβολιασμού, επηρεάζοντας αρνητικά τη γεωργία και την κτηνοτροφία της χώρας.
Επιπλέον, όπως επισημαίνεται, καμία χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχει επιλέξει ως λύση τον εμβολιασμό αιγοπροβάτων για την αντιμετώπιση της ευλογιάς. Η αμφισβητούμενη αποδοτικότητα των διαθέσιμων εμβολίων αλλά και το ενδεχόμενο η Ελλάδα να μετατραπεί σε “πειραματόζωο της ΕΕ” δημιουργούν σοβαρούς ενδοιασμούς σχετικά με την υιοθέτηση μιας τέτοιας πολιτικής.
Πηγή: tanea.gr