Το 2024 είχαν προσεγγίσει το in Ευρωπαίοι ακαδημαϊκοί, ζητώντας από τις Βρυξέλες να απαγορεύσουν τη συμμετοχή στα προγράμματα Horizon ισραηλινών ιδρυμάτων που συμβάλουν στις παραβιάσεις διεθνούς δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αν και σήμερα η Κομισιόν επεξεργάζεται σοβαρά αυτή την κίνηση, για τον Ζοζέπ Μπορέλ κάτι τέτοιο, πλέον, είναι για… γέλια.
Βλέποντας το Ισραήλ να έχει σκοτώσει πάνω από 60.000 ανθρώπους στη Γάζα, εκατοντάδες Παλαιστινίους να δολοφονούνται προσπαθώντας να αποκτήσουν πρόσβαση σε τρόφιμα, και τα υποσιτισμένα παιδιά να τετραπλασιάζονται, ο προκάτοχος της Κάγια Κάλας, δεν κρύβει την οργή του για την «αστεία στάση» της ΕΕ.
Ποια είναι αυτή;
Πρόσφατα παρουσιάστηκε από την Κομισιόν πρόταση περί αποκλεισμού μικρών ισραηλινών επιχειρήσεων από τον επιταχυντή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας, ένα πρόγραμμα ύψους 10,1 δισ. ευρώ. Μέχρι στιγμής, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Βουλγαρία και η Τσεχία έχουν απορρίψει την πρόταση αναστολής.
Ωστόσο, εάν η κατάσταση επί του πεδίου δεν βελτιωθεί, αναμένεται τα κράτη-μέλη της ΕΕ να εγκρίνουν τις πρώτες κυρώσεις κατά του Ισραήλ τις επόμενες εβδομάδες.
«Αν αυτή είναι η μόνη αντίδραση που είναι ικανή να δώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέναντι σε ό,τι κάνει το Ισραήλ, τότε είναι αστείο. Κακό αστείο. Και ούτε καν έχει εγκριθεί από τα κράτη-μέλη της ΕΕ», είπε πρόσφατα σε συνέντευξή του στη EUobserver ο πρώην επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ
«Αλήθεια, αυτό είναι το μόνο που μπορούν να σκεφτούν, με όλα όσα συμβαίνουν;», διερωτήθηκε ο Μπορέλ, υπογραμμίζοντας ότι τέτοιες ενέργειες δεν αγγίζουν καν τα ουσιώδη συμφέροντα του Ισραήλ.
Η ισραηλινή κοινωνία πρέπει να πληρώσει
Για τον Μπορέλ υπάρχουν πολύ πιο ουσιαστικοί τρόπο για να τιμωρηθεί το Ισραήλ, όπως να εισηγηθεί η Κομισιόν την αναστολή της εμπορικής συμφωνίας με το Ισραήλ — κάτι που θα σήμαινε απώλεια προνομίων ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως.
«Πιστεύω πως η ισραηλινή κοινωνία πρέπει να πληρώσει ένα ουσιαστικό τίμημα για όσα κάνουν οι έποικοι στη Δυτική Όχθη», σημείωσε. «Ξέρω πως δεν φταίνε όλοι οι Ισραηλινοί, αλλά το επιτρέπουν να συμβαίνει».
«Κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει για αυτό. Για πολύ λιγότερα έχουμε αφαιρέσει βίζες από πολίτες άλλων χωρών. Έχουμε επιβάλει χιλιάδες κυρώσεις στη Ρωσία για λιγότερα», είπε. «Πολλά κράτη-μέλη απλώς δεν θέλουν να επιβάλουν κυρώσεις στο Ισραήλ. Αυτή είναι η πραγματικότητα».
Όταν υπογράφηκαν οι Συμφωνίες του Όσλο το 1993, υπήρχαν περίπου 110.000 έποικοι στη Δυτική Όχθη. Σήμερα, αυτός ο αριθμός έχει ξεπεράσει τις 700.000 — γεγονός που, εδώ και χρόνια, ο ΟΗΕ χαρακτηρίζει ως «σοβαρό εμπόδιο στις προσπάθειες για δίκαιη και διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή».
«Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αυτό είναι παράνομο», είπε ο Μπορέλ, περιγράφοντάς το ως «ματωμένη και βίαιη κατοχή» που προκαλεί θανάτους και τον εκτοπισμό χιλιάδων Παλαιστινίων.
Το 2024, η ΕΕ έλαβε για πρώτη φορά την απόφαση να επιβάλει κυρώσεις σε μικρό αριθμό Ισραηλινών εποίκων. Αν και η επέκταση των εποικισμών είχε καταδικαστεί πολλές φορές ρητά από την ΕΕ, σπανίως συνοδευόταν από κυρώσεις.
Μου έλεγαν όχι όχι όχι
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Ισπανός διπλωμάτης είχε προτείνει και τολμηρές κινήσεις: όπως την αναστολή των πολιτικών σχέσεων με το Ισραήλ. Όμως τα κράτη-μέλη της ΕΕ την απέρριψαν κατηγορηματικά. «Μου είπαν όχι, όχι, όχι — αποκλείεται», θυμάται ο Μπορέλ.
Το 2022 είχε επίσης συγκαλέσει συνάντηση του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ, για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια, παρά τις τεταμένες σχέσεις λόγω των καταδικασμένων επεκτάσεων εποικισμών.
«Αλλά το γεγονός ότι δεν συνεδρίαζε το συμβούλιο, δεν σήμαινε ότι η συμφωνία δεν ίσχυε — συνέχιζε να ισχύει. Διατηρούσαμε εμπορικές σχέσεις, παρά τα πάντα», τόνισε. «Ειλικρινά, αν το μόνο που μπορούν να σκεφτούν είναι η αναστολή της συμμετοχής τους στο Horizon, πρόκειται για σαρκασμό.»
Η συμφωνία της Κάλας με Ισραήλ είναι «κυνική»
Ο προκάτοχος της Κάγια Κάλας δεν θα μπορούσε να αφήσει ασχολίαστη τη πρόσφατη «συμφωνία κατανόησης» μεταξύ ΕΕ και Ισραήλ, όσον αφορά την πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια.
Υπενθυμίζεται ότι στις 10 Ιουλίου για την απρόσκοπτη είσοδο στη Γάζα 160 φορτηγών καθημερινά με τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Ωστόσο, η ΕΕ δεν θα είχε κανέναν λόγο στη διαδικασία παρακολούθησης τήρησης της συμφωνίας, καθώς δεν είχε φυσική παρουσία στο σημείο! Έτσι, εξαρτάται από τις αιγυπτιακές και ιορδανικές αρχές και από τους φορείς του ΟΗΕ για την παρακολούθηση της κατάστασης.
«Ήμασταν έτοιμοι να επιβάλουμε κυρώσεις στο Ισραήλ, αλλά τώρα που βλέπουμε ότι δήθεν θα συμμορφωθούν, δεν βιαζόμαστε και τόσο, σωστά; Αυτή είναι λίγο–πολύ η λογική», είπε ο Μπορέλ.
«Ήταν απλώς το πρόσχημα που χρειαζόταν για να απορρίψουν τα κράτη-μέλη οποιαδήποτε κύρωση κατά του Ισραήλ», συμπλήρωσε.
Ωστόσο, το Ισραήλ όμως δεν τήρησε τη συμφωνία ενώ εκατοντάδες Παλαιστίνοι έπεφταν νεκροί στην προσπάθειά τους να φτάσουν στη βοήθεια.
«Αλλά ειλικρινά, αν το μόνο που μπορούν να σκεφτούν είναι η αναστολή του Ισραήλ από το πρόγραμμα Horizon, τότε πρόκειται για καθαρό σαρκασμό», κατέληξε.
Πηγή: in.gr