Του Κώστα Κατίκου
Συντάξεις με ποσοστά αναπλήρωσης πάνω και από το 70% του μισθού βγάζει για χιλιάδες υποψήφιους συνταξιούχους ο τριπλός συνδυασμός των αποδοχών, των ετών ασφάλισης και των συντελεστών υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης.
Ενδεικτικά, για έναν δικαιούχο με συντάξιμες αποδοχές 1.200 ευρώ και χρόνο υπηρεσίας 40 ετών, η τελική σύνταξη διαμορφώνεται σε 1.036,40 ευρώ (600 ευρώ η ανταποδοτική + 436,40 ευρώ η εθνική σύνταξη) που σημαίνει ότι η σύνταξη αντιστοιχεί στο 86,4% του μισθού. Αντίθετα, για έναν δικαιούχο με συντάξιμες αποδοχές 3.000 ευρώ και τον ίδιο χρόνο υπηρεσίας (40 έτη), η τελική σύνταξη διαμορφώνεται σε 1.936,40 ευρώ (1.500+436,40) με πραγματικό ποσοστό αναπλήρωσης 64,5%.
Αν και κανονικά θα έπρεπε η σύνταξη να ακολουθεί τον μισθό αυτό συμβαίνει μόνο στους χαμηλούς μισθούς, επειδή είναι πολύ κοντά στο ποσό της εθνικής σύνταξης και έτσι ανεβαίνει το ποσοστό αναπλήρωσης που είναι η αναλογία του μισθού από τη σύνταξη.
Για τον λόγο αυτόν οι ασφαλισμένοι με χαμηλούς μισθούς παίρνουν σύνταξη που προσεγγίζει τις αποδοχές τους και οι υψηλόμισθοι καταλήγουν μεν με υψηλότερη σύνταξη σε σχέση με όσους έχουν μικρότερους μισθούς, αλλά αυτό που παίρνουν φτάνει να αντιστοιχεί στο 50% των αποδοχών τους, ενώ θα έπρεπε να είναι παραπάνω για να υπάσρχει ανταποδοτικότητα μεταξύ εισφορών και παροχών.
Η σύνταξη με 40ετία είναι χαρακτηριστική καθώς δείχνει ποια είναι η “ιδανική συνταξιοδότηση” δηλαδή το πότε κερδίζουν οι ασφαλισμένοι το μάξιμουμ της ανταποδοτικότητας σε σχέση με τις εισφορές που καταβάλουν.
Για παράδειγμα:
1. Ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό 1.200 ευρώ μικτά, που θα συνταξιοδοτηθεί φέτος με 40 έτη θα πάρει σύνταξη 1.036 ευρώ μικτά που αντιστοιχεί (ποσοστό αναπλήρωσης) στο 86,4% του συντάξιμου μισθού.
2. Ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό 1.950 ευρώ μικτά, που θα συνταξιοδοτηθεί φέτος με 40 έτη θα πάρει σύνταξη 1.411 ευρώ μικτά που αντιστοιχεί (ποσοστό αναπλήρωσης) στο 72,4% του συντάξιμου μισθού.
3. Ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό 3.150 ευρώ μικτά, που θα συνταξιοδοτηθεί φέτος με 40 έτη θα πάρει σύνταξη 2.011 ευρώ μικτά που αντιστοιχεί (ποσοστό αναπλήρωσης) στο 63,9% του συντάξιμου μισθού.
Κερδίζουν και με λίγα έτη
Εκτός από τους ασφαλισμένους με χαμηλούς, μισθούς, ευνοημένοι από τα τελικά ποσοστά αναπλήρωσης (λόγω υψηλής εθνικής σύνταξης) είναι οι ασφαλισμένοι με λίγα χρόνια (π.χ. 20ετία με βασικό μισθό 880 ευρώ) καθώς μπορεί να παίρνουν πολύ μικρή ανταποδοτική σύνταξη αλλά όταν προστίθεται και η εθνική σύνταξη καταλήγουν με υψηλό συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης φτάνοντας συνταξιούχους που πλήρωσαν εισφορές για περισσότερα χρόνια και είχαν μεγαλύτερους μισθούς.
Για παράδειγμα:
*Με 20 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 900 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 579 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 64,4%.
*Με 23 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 1.200 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 661 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 55,1%
*Με 25 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 900 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 623 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 69,2%
*Με 27 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 980 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 659 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 67,3%
*Με 30 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 980 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 695 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης ανεβαίνει στο 70,9%
Ο μηχανισμός υπολογισμού των συντάξεων ευνοεί περισσότερο τους χαμηλόμισθους επειδή η εθνική σύνταξη είναι υψηλή για τις αποδοχές τους.
Παγίδα μετά τα 40 έτη
Υπάρχουν όμως και άλλες αδικίες που καθηλώνουν τις συντάξεις μετά τα 40 έτη ασφάλισης καθώς με τις βελτιώσεις που έγιναν στο νόμο 4670/2020 (νόμος “Βρούτση”) αυξήθηκαν μεν οι συντελεστές υπολογισμού των συντάξεων που προέβλεπε ο νόμος 4387/2016 (νόμος “Κατρούγκαλου”) για χρόνο ασφάλισης από 30 έτη και άνω, πλήν όμως μπήκε κόφτης στην αύξηση των συντελεστών μετά τα 40 έτη ασφάλισης. Για κάθε επιπλέον έτος από τα 40 και μετά οι ασφαλισμένοι “ανταμείβονται” με ετήσια προσαύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης μόλις ατά 0,5%, όταν από τα 36 ως τα 40 έτη η ετήσια προσαύξηση είναι 2,55%. Το απότομο φρενάρισμα στα ποσοστά αναπλήρωσης μετά τα 40 έτη οδηγεί σε καθήλωση των συντάξεων σε σημείο που οι εισφορές μετά τα 40 έτη ασφάλισης να έχουν μηδενική ανταποδοτικότητα.
Πηγή: capital.gr
