Ενώ ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος της ανατολικής Αυστραλίας είναι παγκοσμίως γνωστός και καταχωρισμένος ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, λιγότερο φημισμένος αλλά εξίσου εντυπωσιακός είναι ο ύφαλος Νινγκαλού, στα βορειοδυτικά της χώρας. Κι αυτός εντάσσεται στον κατάλογο της UNESCO χάρη στα ζωντανά κοράλλια του και την πλούσια θαλάσσια ζωή που φιλοξενεί από φαλαινοκαρχαρίες και σαλάχια μάντα μέχρι καρχαρίες υφάλων.
Ωστόσο, φέτος ο Νινγκαλού δοκιμάζεται σκληρά. Οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες των ωκεανών έχουν προκαλέσει μαζική λεύκανση στα κοράλλια του – ένα φαινόμενο κατά το οποίο τα κοράλλια αποβάλλουν τα συμβιωτικά φύκη που τους παρέχουν θρεπτικά στοιχεία και χρώμα, με αποτέλεσμα να ασπρίζουν και συχνά να πεθαίνουν.
Σύμφωνα με το BBC, είναι η πρώτη χρονιά που υφίστανται λεύκανση τόσο οι ύφαλοι της δυτικής όσο και της ανατολικής Αυστραλίας. Οι επιστήμονες περιγράφουν το φαινόμενο ως μια «υποθαλάσσια πυρκαγιά», που σαρώνει τις ακτές της χώρας.
Το θερμικό κύμα που έπληξε το Νινγκαλού ξεκίνησε το 2023 από την Καραϊβική και μετακινήθηκε μέσω του Ινδο-Ειρηνικού, καταστρέφοντας υφάλους στο πέρασμά του. Μέχρι τις αρχές του 2025 στην κορύφωση του καλοκαιριού στο Νότιο Ημισφαίριο η Δυτική Αυστραλία είχε ήδη καταγράψει εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες.
Αυτή είναι η τέταρτη παγκόσμια λεύκανση κοραλλιών που έχει καταγραφεί, και σύμφωνα με τους ειδικούς επηρεάζει πάνω από το 80% των υφάλων παγκοσμίως. Το φαινόμενο επιδεινώνεται επειδή, φέτος, οι θερμοκρασίες των υδάτων δεν μειώθηκαν με τη λήξη του καλοκαιριού, καθιστώντας αδύνατη την ανάκαμψη των κοραλλιών.
Το Τμήμα Βιοποικιλότητας της Αυστραλίας πραγματοποιεί παρακολουθήσεις σε διαστήματα 3 έως 6 μηνών μετά τη λεύκανση για να εκτιμήσει το ποσοστό απώλειας των κοραλλιών. Ο ύφαλος προσελκύει περίπου 200.000 επισκέπτες ετησίως, αλλά οι φετινές ζημιές είναι ήδη εμφανείς στους δύτες και τους ντόπιους, οι οποίοι φοβούνται ότι ο τουρισμός θα υποστεί πλήγμα.
Η βασική αιτία του φαινομένου, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τις αυξανόμενες εκπομπές άνθρακα. Οι ωκεανοί απορροφούν περίπου το 90% της υπερθέρμανσης του πλανήτη, σύμφωνα με τη NASA. Η τελευταία δεκαετία ήταν η θερμότερη στα χρονικά, ενώ το 2024 καταγράφηκε ως η θερμότερη χρονιά στην ιστορία.
Πέρα από την οικολογική απειλή, υπάρχει και η ανθρώπινη διάσταση του προβλήματος. Πάνω από την ακτή του Νινγκαλού βρίσκεται το North West Shelf, ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια φυσικού αερίου στον κόσμο. Τον Μάιο του 2025, η κυβέρνηση ενέκρινε την παράταση της λειτουργίας του ως το 2070. Παράλληλα, η εταιρεία Woodside επιδιώκει την εκμετάλλευση και των ανεξερεύνητων αποθεμάτων φυσικού αερίου στη λεκάνη Μπράουζ, λίγο βορειότερα.
Αν και οι δραστηριότητες αυτές δεν ευθύνονται άμεσα για τη φετινή λεύκανση, συμβολίζουν την αντίφαση που επικρατεί στη Δυτική Αυστραλία: από τη μια, έσοδα από τα ορυκτά καύσιμα· από την άλλη, απειλή για τον φυσικό πλούτο και την τουριστική βιομηχανία.
Η Αυστραλιανή Εταιρεία Θαλάσσιας Προστασίας χαρακτηρίζει παράλογη την πρόθεση της κυβέρνησης να εκδώσει νέες άδειες για έργα άντλησης καυσίμων τη στιγμή που οι ύφαλοι καταρρέουν.
Την ώρα που συνεχίζεται η πολιτική αντιπαράθεση, οι επιστήμονες προσπαθούν να βοηθήσουν τον ύφαλο. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ χαρτογραφούν το Νινγκαλού μέσω φωτογραφιών και drones, ενώ διεξάγουν και πειράματα αναπαραγωγής κοραλλιών, αναζητώντας τα πιο ανθεκτικά είδη που μπορούν να αντέξουν τις θερμότερες θάλασσες.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η αντιμετώπιση της κατάστασης απαιτεί την ίδια σοβαρότητα και επείγουσα δράση με τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές. Τα κοράλλια φιλοξενούν το 25% της θαλάσσιας ζωής, προστατεύουν τις ακτές και συντηρούν ολόκληρα οικοσυστήματα, από τα οποία εξαρτώνται εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη.
Η διάσωσή τους δεν είναι απλώς οικολογική ανάγκη είναι ζήτημα παγκόσμιας βιωσιμότητας.
Πηγή: tanea.gr
