Ανενόχλητες σεργιανίζουν οι μοβ μέδουσες στις ελληνικές θάλασσες, με αποτέλεσμα ολοένα και περισσότεροι λουόμενοι να διασταυρώνονται με αυτά τα ασπόνδυλα κνιδόζωα ενόσω κολυμπούν αμέριμνοι. Και παρότι συνήθως η επαφή μαζί τους καταλήγει σε ένα επώδυνο τσούξιμο, πλην όμως ακίνδυνο, σε άτομα με ευαισθησία τα συμπτώματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα.
Για τον λόγο αυτό το ένθετο «Υγεία» συνθέτει έναν πρακτικό οδηγό σχετικά με τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσουμε στην παραλία ή στο εξοχικό, εάν για παράδειγμα πατήσουμε αχινό, μας τσιμπήσει μέλισσα ή μας δαγκώσει σκορπιός, με στόχο να είμαστε προετοιμασμένοι εφόσον προκύψει ανάγκη.
Μοβ μέδουσα
Η μοβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, του οποίου τόσο τα πλοκάμια όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα.
Συμπτώματα. «Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα», υπογραμμίζουν οι ειδικοί του ΕΟΔΥ.
Πιο συγκεκριμένα, τα συμπτώματα έπειτα από επαφή – τσίμπημα από τη μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματός σας αποτυπώματος της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, έμετος, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια. «Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια), όπως υπόταση, βράγχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο», προσθέτουν οι ίδιοι.
Αντιμετώπιση. «Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Οχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί», προειδοποιούν οι επιστήμονες του Οργανισμού. Επειτα, ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Προσοχή, όμως, μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
Μετά τον καθαρισμό της περιοχής, τοποθετήστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Επίσης, αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. «Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και τη φαγούρα». Επιπρόσθετα με τη λήψη αντιισταμινικών χαπιών «αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα, όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος».
Εάν όμως τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειαστεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.
Αλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί
Οι μοβ μέδουσες δεν είναι οι μοναδικοί οργανισμοί που μπορεί να χαλάσουν την ηρεμία του καλοκαιρινού μπάνιου στη θάλασσα. Οπως σημειώνουν έμπειροι γιατροί του ΕΚΑΒ σε σχετικό εγχειρίδιο Πρώτων Βοηθειών, θαλάσσιοι οργανισμοί που προκαλούν νοσηρές καταστάσεις είναι, εκτός από τις μέδουσες, τα κοράλλια, οι αχινοί, τα σκυλόψαρα, τα γατόψαρα, οι δράκαινες, οι σκορπίνες και τα σαλάχια.
Συμπτώματα. Κατά κανόνα η ενόχληση είναι συνήθως τοπική. Στο σημείο, δηλαδή, όπου έχει έρθει το δέρμα σε επαφή με κάποιον από τους παραπάνω θαλάσσιους οργανισμούς προκαλούνται πόνος, κοκκινίλα και πρήξιμο. Δύναται, όμως, να εμφανιστούν και πιο γενικευμένες ενοχλήσεις, όπως είναι η ναυτία και ο έμετος, ενώ σπανιότερα μπορεί να προκληθούν αναφυλαξία και shock.
Αντιμετώπιση. Εάν υπάρχει τμήμα του οργανισμού, αφαιρείται και γίνεται καθαρισμός του τραύματος. Για παράδειγμα, για την αφαίρεση ακίδων έπειτα από τραυματισμό από αχινό και εφόσον αυτές είναι εμφανείς, μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει αποστειρωμένο τσιμπιδάκι. Εναλλακτικά η βύθιση του τραυματισμένου σημείου σε ζεστό (όχι καυτό) νερό για 30 λεπτά, και πλέον, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη διάλυση των ακίδων αλλά και στον πόνο. Επειτα, οι ειδικοί συνιστούν εφαρμογή αντιισταμινικής αλοιφής και στην περίπτωση αναφυλακτικού shock αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.
Σφήκες και μέλισσες
Ελκονται από τα μυρωδάτα αντηλιακά που βάζουμε στην παραλία αλλά και τα φρούτα που τρώμε το απόγευμα στον κήπο ή τη βεράντα του εξοχικού μας, με αποτέλεσμα να επιδίδονται σε απειλητικές πτήσεις. Ομως, τόσο οι σφήκες όσο και οι μέλισσες γίνονται πραγματικά επιθετικές μόνον όταν αισθάνονται ότι απειλούνται, γι’ αυτό και η πρώτη άμυνα είναι να αποφεύγουμε τις έντονες κινήσεις.
Συμπτώματα. Οπως σημειώνουν οι ειδικοί του ΕΚΑΒ, ο έντονος πόνος, το οίδημα, η κοκκινίλα και η έντονη φαγούρα είναι οι συνήθεις ενοχλήσεις. Μάλιστα, τα τοπικά αυτά συμπτώματα υποχωρούν έπειτα από λίγες ώρες μέχρι λίγες μέρες. Υπάρχει, όμως, περίπτωση ορισμένοι να εμφανίσουν και γενικευμένα συμπτώματα, όπως φαγούρα, ναυτία, κοιλιακά άλγη και αναφυλαξία.
Αντιμετώπιση. Τοπικά, αφαίρεση του κεντριού εάν έχει μείνει, εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων και αντιισταμινικών αλοιφών. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί αναφυλακτική αντίδραση κρίνεται απαραίτητη η άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Τα τσιμπήματα από υμενόπτερα που οδηγούν σε θάνατο οφείλονται στην αναφυλακτική αντίδραση του δηλητηρίου.
Σκορπιοί
Μπορεί να τους συναντήσει κανείς σε παραθαλάσσιες περιοχές, λίμνες και ποτάμια αλλά και σε ορεινές περιοχές, ενώ για τους περισσότερους αρκεί μόνον η σκέψη τους για να νιώσουν το σώμα τους να ανατριχιάζει. Παρά, όμως, τη γενική ανησυχία που προκαλεί η ύπαρξή τους, λίγα είδη σκορπιών, όπως το Centoyroides Exilicanda, προκαλούν δυνητικά σοβαρή δηλητηρίαση.
Συμπτώματα. Μετά το αρχικό δήγμα, το οποίο γίνεται αντιληπτό σαν τσίμπημα μέλισσας, στο ίδιο εγχειρίδιο του ΕΚΑΒ αναφέρεται ότι στις τοπικές ενοχλήσεις συμπεριλαμβάνονται το πρήξιμο και η φαγούρα αλλά και πόνος και μερικές φορές μούδιασμα, που επεκτείνονται κεντρικά. Επιπρόσθετα, στα γενικευμένα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται η ναυτία, ο έμετος, η σιελόρροια, η δυσφαγία, η ρινόρροια, η δακρύρροια. Επίσης, όποιος έχει δεχτεί τσίμπημα από σκορπιό δύναται να εμφανίσει ανησυχία, διαταραχές της προσαρμογής, εφίδρωση, υψηλό πυρετό (μέχρι 42 βαθμούς Κελσίου), ταχυκαρδία, υπέρταση, αρρυθμία, σπασμούς και κώμα. «Ο θάνατος μπορεί να προέλθει λόγω καρδιακής ή αναπνευστικής ανεπάρκειας».
Αντιμετώπιση. Σε ήπιες περιπτώσεις, τοπικά εφαρμόζουμε ψυχρά επιθέματα (π.χ. δροσερή κομπρέσα) και δίνουμε αναλγητικά για την ανακούφιση από τον πόνο. Εάν εμφανιστούν συμπτώματα από την καρδιά αναζητούμε ιατρική βοήθεια.
Πηγή: tanea.gr
