Η Ουκρανία έχει σκληρύνει τους περιορισμούς σε δύο αντιδιαφθορικές υπηρεσίες που βρίσκονται στο επίκεντρο της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας της κυβέρνησης, περιορίζοντας την αυτονομία τους υπέρ ενός αυστηρότερου εκτελεστικού ελέγχου, όπως μεταφέρει «ευγενικά» το Reuters. Ουσιαστικά οι αρχές τίθενται υπό την εποπτεία του διορισμένου από την κυβέρνηση γενικού εισαγγελέα.
Η εξάλειψη της ενδημικής διαφθοράς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη του Κιέβου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και για την εξασφάλιση δισεκατομμυρίων σε βοήθεια από τη Δύση. Ανεξάρτητοι ερευνητές έχουν φέρει σε δύσκολη θέση τους τελευταίους μήνες ανώτερους αξιωματούχους με κατηγορίες για διαφθορά.
Οι τροπολογίες που ψηφίστηκαν την Τρίτη παρέχουν στον γενικό εισαγγελέα, ο οποίος διορίζεται από τον πρόεδρο, αυστηρό έλεγχο επί του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ουκρανίας και της Εξειδικευμένης Εισαγγελίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς, σύμφωνα με δηλώσεις αρκετών βουλευτών.
Αντιδράσεις από τους οργανισμούς και την ΕΕ
Η ψηφοφορία προκάλεσε έντονη κριτική από τους επικεφαλής των δύο οργανισμών και από έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο της ΕΕ, και πυροδότησε τις μεγαλύτερες δημόσιες διαμαρτυρίες από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας το 2022.
Αυτό συνέβη μια μέρα μετά την σύλληψη δύο αξιωματούχων του NABU από την υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας του Κιέβου, με την υποψία ότι είχαν δεσμούς με τη Ρωσία, και τη διεξαγωγή εκτεταμένων ερευνών σε υπαλλήλους της υπηρεσίας για άλλους λόγους. Οι επικριτές και οι δύο υπηρεσίες δήλωσαν ότι η καταστολή ήταν υπερβολική.
Κανένας ανώτερος αξιωματούχος δεν έχει σχολιάσει δημοσίως τον λόγο για τις τροπολογίες της Τρίτης, οι οποίες θα επιτρέπουν στον γενικό εισαγγελέα να μεταφέρει υποθέσεις από τις υπηρεσίες και να αναθέτει εκ νέου τις υποθέσεις σε άλλους εισαγγελείς.
Η Ουκρανία ενέκρινε τις τροπολογίες το βράδυ της Τρίτης
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, του οποίου το κόμμα κατέχει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, ενέκρινε τις τροπολογίες αργά την Τρίτη. Το γραφείο του δεν απάντησε σε προηγούμενο αίτημα για σχόλιο.
Ο επικεφαλής της NABU, Σέμεν Κρυβόνος, είχε παροτρύνει τον Ζελένσκι να μην υπογράψει το νομοσχέδιο που προωθήθηκε με ταχεία διαδικασία, το οποίο χαρακτήρισε ως απόπειρα «καταστροφής» της υποδομής καταπολέμησης της διαφθοράς στην Ουκρανία.
Μετά την ψηφοφορία της Τρίτης, τα κρατικά ομόλογα της Ουκρανίας έπεσαν περισσότερο από 2% στις διεθνείς αγορές, με το μεγαλύτερο μέρος του χρέους των 20 δισ. δολαρίων που αναδιαρθρώθηκε πέρυσι, να πέφτει πάνω από 1 σεντ, μεταξύ 45 και 50 σεντ ανά δολάριο.
Εκατοντάδες Ουκρανοί διαδήλωσαν κοντά στην προεδρική διοίκηση στο κέντρο του Κιέβου αργά την Τρίτη, ενώ μικρότερες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε αρκετές άλλες πόλεις.
Frank discussion with @Svyrydenko_Y and @taraskachka.
Expressed serious concerns over the latest Rule of Law developments, especially changes adopted to the law on NABU & SAPO.
We’ll continue working with Ukraine on the necessary rule of law reforms & progress on its EU path. https://t.co/UVtTAbEzsz
— Marta Kos (@MartaKosEU) July 22, 2025
Σοβαρό πισωγύρισμα για την αρμόδια επίτροπο για την διεύρυνση, η μη καταπολέμηση της διαφθοράς
Σε άρθρο της στο X, η επίτροπος της ΕΕ για τη διεύρυνση, Μάρτα Κοζ, δήλωσε ότι είναι «σοβαρά ανήσυχη» από την ψηφοφορία της Τρίτης. «Η κατάργηση βασικών εγγυήσεων που προστατεύουν την ανεξαρτησία της NABU αποτελεί σοβαρό βήμα πίσω», είπε, προσθέτοντας ότι το κράτος δικαίου βρίσκεται «στο επίκεντρο» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Η NABU και η SAPO ιδρύθηκαν μετά την επανάσταση του Μαϊντάν το 2014, η οποία ανέτρεψε έναν φιλορώσο πρόεδρο και έθεσε το Κίεβο σε μια πορεία προς τη Δύση.
Οι δύο υπηρεσίες ενέτειναν το έργο τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, απαγγέλλοντας κατηγορίες εναντίον βουλευτών, υπουργών και ενός πρώην αναπληρωτή επικεφαλής της κυβέρνησης Ζελένσκι.
Οι ακτιβιστές κατά της διαφθοράς έχουν ανησυχήσει από τότε που οι αρχές κατηγόρησαν έναν κορυφαίο ακτιβιστή κατά της διαφθοράς αυτό το μήνα για απάτη και αποφυγή στρατιωτικής θητείας. Οι επικριτές έχουν χαρακτηρίσει αυτές τις κατηγορίες ως πολιτική εκδίκηση για την αποκάλυψη διεφθαρμένων αξιωματούχων.
Η κυβέρνηση έχει επίσης αντιμετωπίσει κριτική για την απόρριψη της υποψηφιότητας ενός επικεφαλής οικονομικής ασφάλειας και νυν ντετέκτιβ της NABU, ο οποίος υποστηρίχθηκε ομόφωνα από μια διεθνώς εποπτευόμενη επιτροπή.
Οι Ουκρανοί φοβούνται πως μπαίνει τέλος στο όνειρο της ΕΕ
Ένας δυτικός διπλωμάτης που είναι εξοικειωμένος με τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ουκρανίας χαρακτήρισε τις εξελίξεις ως «την πιο επικίνδυνη στιγμή» μέχρι στιγμής για την ανεξαρτησία των αρχών καταπολέμησης της διαφθοράς. «Η ουκρανική πλευρά δοκιμάζει όλο και περισσότερο τα όρια», είπε ο διπλωμάτης, αναφερόμενος στην υπομονή των συμμάχων του Κιέβου.
Πολλοί επιφανείς Ουκρανοί εξέφρασαν την οργή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την ψηφοφορία της Τρίτης, λέγοντας ότι ήταν προδοσία της δεκαετούς γεωπολιτικής φιλοδοξίας της Ουκρανίας.
Η καταπολέμηση της διαφθοράς θεωρείται κρίσιμη για την εξάλειψη της κληρονομιάς της ρωσικής κυριαρχίας, ένα συναίσθημα που εκφράστηκε και στη διαμαρτυρία στο Κίεβο.
Η 18χρονη Βλαντισλάβα Κίρστιουκ είπε ότι οι αναμνήσεις από την παιδική της ηλικία στην κατεχόμενη ανατολική Ουκρανία, μετά την κρυφή εισβολή της Ρωσίας το 2014, της άφησαν έντονη εντύπωση. «Ξέρω τι σημαίνει για έναν άνθρωπο να έχει όλη την εξουσία, όταν τίποτα δεν είναι διαφανές και όλα λειτουργούν εναντίον σου», είπε. «Δεν θέλω να είναι το ίδιο και για εμάς εδώ».
Πηγή: in.gr
