Καθαροί κανόνες για καθαρές θάλασσες

Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη 

Σημαντική στήριξη στο νέο διεθνές πλαίσιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) για τη μείωση των ρύπων προσέφερε το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο, ζητώντας παράλληλα μεγαλύτερη σαφήνεια και απλότητα στους κανόνες. 

Το πλαίσιο αυτό, που ονομάζεται Net-Zero Framework (NZF), εγκρίθηκε τον Απρίλιο από τα κράτη-μέλη του ΙΜΟ και προβλέπει παγκόσμια τιμολόγηση εκπομπών ρύπων για ολόκληρο τον ναυτιλιακό κλάδο – για πρώτη φορά στην ιστορία.

Το πλαίσιο NZF θεωρείται ορόσημο στον δρόμο προς την απεξάρτηση της διεθνούς ναυτιλίας από τον άνθρακα. Πρόκειται για μια πρόταση που η ICS υποστήριζε εδώ και καιρό. Ωστόσο, αρκετοί πλοιοκτήτες εκφράζουν έντονο προβληματισμό για την πολυπλοκότητα των νέων κανόνων και το κόστος συμμόρφωσης που ενδέχεται να είναι δυσβάσταχτο.

Μέχρι τώρα, η συζήτηση επικεντρώνεται κυρίως στις ποινές για τις εκπομπές, αλλά, όπως επισημαίνουν οι πλοιοκτήτες, χρειάζονται σαφή κίνητρα και ανταμοιβές για τη χρήση καθαρότερων καυσίμων.

Η ICS καλεί τις κυβερνήσεις να καθορίσουν σαφείς προδιαγραφές για τα νέα καύσιμα χαμηλών ρύπων, ώστε να μπορέσουν οι παραγωγοί να επενδύσουν με ασφάλεια σε πράσινες υποδομές. Το μεγάλο στοίχημα είναι να δοθεί σήμα στην αγορά ότι υπάρχει μακροπρόθεσμο σχέδιο, ώστε να γίνει η αλλαγή πραγματικότητα.

Εξάλλου τον Οκτώβριο, ο ΙΜΟ αναμένεται να υιοθετήσει και επίσημα το πλαίσιο NZF, αλλά και να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργούν τα κίνητρα. Η ασφάλεια και προβλεψιμότητα είναι απαραίτητες για να μπορέσει ο κλάδος να επενδύσει σε νέες τεχνολογίες, χωρίς να φοβάται ότι οι κανόνες θα αλλάξουν ξαφνικά. 

Ο γενικός γραμματέας του ICS, Θωμάς Α. Καζάκος, δήλωσε: “Ο ΙΜΟ πρέπει να υιοθετήσει επίσημα το Net-Zero Framework τον Οκτώβριο για να στείλει καθαρό μήνυμα στην αγορά και να δοθεί το απαραίτητο κίνητρο για παραγωγή καθαρότερων καυσίμων. Η ναυτιλία χρειάζεται σαφήνεια, απλότητα και λεπτομέρειες ως προς τις ανταμοιβές”.

Το ΙCS ζητά επίσης να υπάρξει συντονισμός διεθνώς, καλώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να εγκαταλείψει το δικό της σύστημα εμπορίας ρύπων (EU ETS) και να υιοθετήσει το παγκόσμιο πλαίσιο του ΙΜΟ. Η ύπαρξη πολλών παράλληλων συστημάτων δημιουργεί σύγχυση και αυξάνει το κόστος.

Μάλιστα, υπέβαλε συγκεκριμένες προτάσεις στον ΙΜΟ, ζητώντας να αντικατασταθεί η λέξη “μπορεί” (may) με τη λέξη “οφείλει” (shall) στο τελικό κείμενο, για να δοθεί πιο καθαρό και δεσμευτικό μήνυμα στην αγορά.

Το μήνυμα των πλοιοκτητών είναι σαφές και λέει ότι η  μετάβαση στην πράσινη ναυτιλία δεν μπορεί να γίνει με τιμωρίες μόνο. Χρειάζονται και κίνητρα. Αν ο ΙΜΟ καταφέρει να εφαρμόσει το πλαίσιο με ενιαίους, απλούς και προβλέψιμους κανόνες, τότε η ναυτιλία θα μπορέσει να κάνει το μεγάλο βήμα προς το μηδενικό αποτύπωμα.