Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο: Τι περιμένει η Ελλάδα από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό; [πίνακες] –

Στάση αναμονής κρατά η ελληνική κυβέρνηση απέναντι στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (MMF) της ΕΕ, ο οποίος αφορά την περίοδο 2028-2034. Κι αυτό διότι, όπως εξηγούν πηγές του ελληνικού οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης στον ΟΤ «η διαπραγμάτευση τώρα ξεκινάει και πιθανότατα θα καταλήξει κατά την περίοδο εκ περιτροπής προεδρίας της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα πραγματοποιηθεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2027».

Από ελληνικής πλευράς, το θέμα «τρέχει» το -επί χρόνια- στέλεχος της Κομισιόν Κωστής Μουσουρούλης ο οποίος τοποθετήθηκε από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη σε θέση συμβούλου, με αρμοδιότητα τον συντονισμό της διαπραγμάτευσης για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της Ε.Ε. Σε αυτή τη φάση, η κυβέρνηση δείχνει να μη βιάζεται, καθώς όπως δείχνουν και οι πρώτες επίσημες αντιδράσεις, όπως για παράδειγμα του Γερμανού Καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, δείχνουν ότι η συνολική υπόθεση θα…τραβήξει χρονικά πολύ μακρυά. Με βάση το αρχικό πλαίσιο που έχει δημοσιευτεί, η κυβέρνηση δείχνει να είναι σύμφωνα σε ό,τι αφορά το κομμάτι των αμυντικών δαπανών, όπως εξήγησαν στον ΟΤ αρμόδιες πηγές του οικονομικού επιτελείου.

Αναφορικά με το θέμα των μειωμένων δαπανών προς τον Αγροτικό Τομέα οι ίδιες πηγές ανέφεραν με νόημα στον ΟΤ πως «Τόσο οι Ισπανοί όσο και οι Πορτογάλοι δεν πρόκειται να ανεχθούν μια τέτοια συνθήκη», προσθέτοντας παράλληλα την εκτίμηση ότι και σε αυτό το κομμάτι θα υπάρξουν αλλαγές. Άλλωστε, η Κομισιόν αν και ανακοίνωσε ένα Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο σημαντικά αυξημένο στα 2 τρισ ευρώ, στην πρότασή της για την ΚΑΠ προβλέπει μια συρρίκνωση του προϋπολογισμού που ξεπερνά το 20% και μπορεί να φτάνει έως και 30% προσαρμοσμένη στις πραγματικές τιμές του 2025, καθώς το σχετικό κονδύλι διαμορφώνεται κάτω από 300 δισ, έναντι των σχεδόν 387 δισ της περιόδου 2021-2027.

Τι δικαιούται η Ελλάδα

Από εκεί και πέρα, στον πίνακα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται πως η Ελλάδα έχει λαμβάνειν από το νέο κοινοτικό προϋπολογισμό ένα ποσό της τάξης των 49,2 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2028-2034. Από αυτά τα κονδύλια, η μερίδα του λέοντος, δηλαδή τα 42,9 δισεκατομμύρια ευρώ αφορούν στον νέο ενιαίο άξονα που θα χρηματοδοτεί πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης. Ουσιαστικά αυτός αφορά το ΕΣΠΑ, την ΚΑΠ αλλά και άλλες δράσεις.

Στην κατανομή της ΕΕ ανά κράτος το ποσό των 49,1 δισ. ευρώ κονδυλίων σε τρέχουσες τιμές που αναλογεί για την Ελλάδα συμπληρώνεται από δαπάνη 3,5 δισ. για δράσεις μετανάστευσης, ασφάλειας και εσωτερικές υποθέσεις. Ακόμη 2,8 δισ. ευρώ προτείνεται να διατεθούν για το κοινωνικό ταμείο για το κλίμα.

Τα κονδύλια που προτείνονται είναι είναι μέρος του συνολικού πακέτου των 1,98 τρισ. ευρώ και εκφράζονται σε τρέχουσες τιμές (περιλαμβάνουν τον πληθωρισμό με εκτίμηση για άνοδο 2% όλη την περίοδο 2028-2034). Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει μία διαφορά σε σχέση με τον τρόπου που υπολογίζονται τα ποσά. Σε σημερινές τιμές 2025 το πακέτο έχει αξία 1,76 τρισ. ευρώ, κάτι που επηρεάζει και τις επιμέρους κατανομές των άλλων κρατών-μελών, όπως φυσικά και της Ελλάδας.

Η συνολική κατανομή

Συνολικά για την ΕΕ, Η Κοινή Αγροτική Πολιτική αντιστοιχούσε περίπου έως τώρα στο ένα τρίτο του προϋπολογισμού, όπως και η πολιτική Συνοχής. Με βάση το νέο κείμενο η σημασία αυτών των δύο κατηγοριών υποβαθμίζεται αισθητά. Τα συνολικά κονδύλια μπορεί αυξάνονται, ωστόσο αυτή η σταθεροποίηση στο επίπεδο των 800 δισ. συνεπάγεται αισθητή μείωση της βαρύτητάς τους στον προϋπολογισμό, καθώς η συμμετοχή τους στη συνολική δαπάνη υποχωρεί από το 66% στο 40%.

Μάλιστα, σε μία ακόμη ένδειξη της υποβάθμισης αυτών των κατηγοριών δαπανών στο νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσο, η Κομισιόν προτείνει να ενοποιηθούν για πρώτη φορά οι χρηματοδοτικοί φάκελοι της ΚΑΠ και των πολιτικών Συνοχής, ώστε να τεθούν υπό κοινή διαχείριση.

Αυτές οι προσαρμογές προτείνονται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αναδιάταξης της ευρωπαϊκής πολιτικής για την προσαρμογή στις νέες οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις, από την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, στην οποία αναφέρθηκαν οι εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα, μέχρι την αναχαίτιση της ρωσικής επιθετικότητας και την ανάσχεση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών.

Για αυτό και συστήνεται για πρώτη φορά Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας με κονδύλια που προτείνεται να ξεπεράσουν τα 400 δισ. ευρώ, ενώ συστήνεται ο μηχανισμός Global Europe με χρηματοδότηση 200 δισ. για να εξυπηρετήσει την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική.

Ο ευρω-φόρος και οι αντιδράσεις

Για πρώτη φορά η Κομισιόν προτείνει να καθιερωθεί ένας ευρω-φόρος στις μεσαίες και μεγάλες εταιρείες δηλαδή όσες κάνουν τζίρο μεγαλύτερο από 100 εκατ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αρχική πρόταση είχε πολύ χαμηλότερο κατώφλι επιβολής στα 50 εκατ. ευρώ, αλλά το όριο ανέβηκε ώστε να αφορά λιγότερες εταιρείες και να μειωθούν οι αντιδράσεις.

Πριν στεγνώσει καλά καλά το μελάνι της πρότασης, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες φάνηκε να αντιδρούν.

«Δεν τίθεται θέμα φορολόγησης εταιρειών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καμία νομική βάση για κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κίρ Στάρμερ στο Λονδίνο, σημειώνοντας «Δεν θα το κάνουμε αυτό».

Η πρόσθετη περιπλοκή είναι ότι ο Μερτς και η φον ντερ Λάιεν προέρχονται από το ίδιο γερμανικό χριστιανοδημοκρατικό κόμμα.