Του Στάθη Βασιλόπουλου
Σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, η Ελλάδα επιχειρεί να αναβαθμίσει ριζικά τη θέση της στον διεθνή ψηφιακό χάρτη, διεκδικώντας ρόλο πρωταγωνιστικό στην ευρωπαϊκή στρατηγική Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ). Η σημαντικότερη ίσως ένδειξη αυτής της μετατόπισης είναι η μετονομασία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο πλέον φέρει και επισήμως στον τίτλο του την Τεχνητή Νοημοσύνη, σηματοδοτώντας τη θεσμική αναγνώριση της AI ως εθνική προτεραιότητα.
Η ανακοίνωση αυτή έγινε πρόσφατα από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στο υπουργικό συμβούλιο, ενώ ο υπουργός ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, παρουσίασε μια ολοκληρωμένη στρατηγική με την ίδρυση της νέας Ειδικής Γραμματείας Τεχνητής Νοημοσύνης και Διακυβέρνησης Δεδομένων. Ο σκοπός της νέας αυτής δομής είναι διττός: από τη μια, να διασφαλίσει ότι η καινοτομία συμβαδίζει με την υπευθυνότητα και τη ρύθμιση και, από την άλλη, να υποστηρίξει οριζόντια τη Δημόσια Διοίκηση και το εθνικό οικοσύστημα ΤΝ στην υλοποίηση εφαρμογών με πραγματική προστιθέμενη αξία για την κοινωνία και την οικονομία.
Το υπουργείο προχωρά ήδη στην ενσωμάτωση τεχνολογιών ΤΝ στον δημόσιο τομέα, με συμφωνία-πλαίσιο ύψους 25 εκατ. ευρώ για σχετικές υπηρεσίες, ενώ αναπτύσσει εθνικό πλαίσιο διακυβέρνησης AI και υλοποιεί πιλοτικά έργα με δημόσιους φορείς. Παράλληλα, μέσα από τον νέο AI Incubator, προωθείται η εσωτερική ανάπτυξη εφαρμογών, ενισχύοντας την τεχνολογική αυτονομία του κράτους.
Στο επίκεντρο αυτής της εθνικής στρατηγικής βρίσκεται το έργο AI Factory “Pharos”, ένα από τα πρώτα 13 εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη. Με συνολικό προϋπολογισμό 30 εκατομμυρίων ευρώ, συγχρηματοδοτούμενο από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC και εθνικούς πόρους, ο “Φάρος” φιλοδοξεί να καταστεί ένας κόμβος καινοτομίας και παραγωγής εφαρμογών ΤΝ για την Υγεία, τον Πολιτισμό, τη Γλώσσα και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Με υπολογιστική ισχύ, μεγάλα σύνολα δεδομένων και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, θα προσφέρει σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα και startups τα εργαλεία και τις δυνατότητες να αναπτύξουν εφαρμογές παγκόσμιας κλάσης.
Η επιτυχία του πρώτου εργοστασίου ΤΝ ενέπνευσε ήδη την κατάθεση πρότασης για το “Pharos 2”, αυτή τη φορά με έδρα τη Δυτική Μακεδονία και έμφαση στους τομείς της Ενέργειας και της Γεωργίας. Όπως δήλωσε ο αρμόδιος υπουργός, στόχος είναι η δημιουργία ενός λειτουργικού, διασυνδεδεμένου οικοσυστήματος AI, ώστε η Ελλάδα να καταστεί στρατηγικός τεχνολογικός πυλώνας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το “Pharos 2”, που θα εστιάζει στους τομείς της ενέργειας και της αγροτικής παραγωγής, θα υποστηρίζει, σύμφωνα με πληροφορίες, έως 500 GPUs και θα έχει υπολογιστική ισχύ 5-15 Petaflops.
O υπερυπολογιστής Δαίδαλος
Αναπόσπαστο στοιχείο αυτής της τεχνολογικής “αναγέννησης” αποτελεί ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής “Δαίδαλος”, ο οποίος θα λειτουργήσει ως η υπολογιστική ραχοκοκαλιά του AI Factory. Πρόκειται για έναν υπερυπολογιστή παγκόσμιας κλάσης, που αναμένεται να περιληφθεί στη λίστα των 30 ισχυρότερων στον κόσμο (TOP500). Με ισχύ άνω των 60 Petaflops και 120 φορές μεγαλύτερη από τον υφιστάμενο υπερυπολογιστή ARIS, ο “Δαίδαλος” φιλοδοξεί να καλύψει τις ανάγκες της επιστημονικής, ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το έργο αναπτύσσεται στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, με ανάδοχο τη Hewlett Packard Enterprise και προϋπολογισμό 41 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα υλοποιείται νέο κέντρο δεδομένων, προϋπολογισμού 17,9 εκατ. ευρώ. Η τροφοδότηση του συστήματος θα γίνεται μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σύγχρονων μεθόδων ψύξης, διασφαλίζοντας χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα.
Ο “Δαίδαλος” θα χρησιμοποιείται σε πληθώρα πεδίων: από εξατομικευμένη ιατρική και ανάλυση ιατρικών εικόνων έως προγνώσεις φυσικών καταστροφών με μεγαλύτερη ακρίβεια. Ταυτόχρονα, θα επιτρέπει την ανάπτυξη ψηφιακών βοηθών, αξιοποιώντας ανοιχτά γλωσσικά μοντέλα, που θα βοηθούν πολίτες σε περίπλοκες διοικητικές διαδικασίες ή θα προσφέρουν υποστήριξη σε άτομα με αναπηρία.
Η σύνδεση του υπερυπολογιστή με το AI Factory “Φάρος” δημιουργεί ένα πρωτοποριακό μοντέλο, όπου η υποδομή υψηλής υπολογιστικής ισχύος λειτουργεί ως εφαλτήριο για την παραγωγή εφαρμογών ΤΝ. Ένα σημαντικό ποσοστό της ισχύος του “Δαίδαλου” θα διατεθεί αποκλειστικά για τέτοιες εφαρμογές, καθιστώντας το έργο θεμέλιο λίθο της ελληνικής ψηφιακής κυριαρχίας.
Συμπληρωματικά, η ελληνική κυβέρνηση έχει αναπτύξει στρατηγικές πρωτοβουλίες, όπως η καταγραφή των αναγκών των υπουργείων για AI εφαρμογές, η υλοποίηση πρώτων ΑΙ έργων όπως ο mAigov και ο mAiGreece, καθώς και η συμμετοχή σε διεθνείς διαβουλεύσεις για τη ρύθμιση της ΤΝ (AI Act, AI Board). Επιπλέον, αναπτύσσονται εργαλεία ταξινόμησης και διακυβέρνησης δεδομένων, ώστε η χρήση τους από το Δημόσιο να είναι στοχευμένη και αποτελεσματική.
H αρχή με τον ψηφιακό βοηθό “mAigov” και τα έργα που ακολούθησαν
Ο ψηφιακός βοηθός Τεχνητής Νοημοσύνης “mAigov” υπήρξε η πρώτη μεγάλης κλίμακας εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης στο Ελληνικό Δημόσιο και δημιουργήθηκε για να απλοποιήσει την επικοινωνία των πολιτών με τις δημόσιες υπηρεσίες. Τον περασμένο Σεπτέμβριο έγιναν τα “αποκαλυπτήρια” ακόμα ενός εργαλείου Τεχνητής Νοημοσύνης στο Κτηματολόγιο, για τον νομικό έλεγχο των συμβολαιογραφικών πράξεων. Στα πρώτα μεγάλα έργα ΑΙ που έκαναν “πρεμιέρα” στο Ελληνικό Δημόσιο συγκαταλέγονται οι εικονικοί βοηθοί των Προξενικών Αρχών του υπουργείου Εξωτερικών για την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και τη διεκπεραίωση αιτημάτων χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία των πολιτών.
Τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης χρησιμοποιούνται και στο έργο για την ψηφιοποίηση του διπλωματικού και ιστορικού αρχείου του υπουργείου Εξωτερικών, οδηγώντας σε εξοικονόμηση οικονομικών πόρων και ελαχιστοποιώντας παράλληλα τον χρόνο διεκπεραίωσης των αιτημάτων. Τέλος, το υπουργείο Εσωτερικών υλοποιεί το έργο “Ανάπτυξη και λειτουργία εργαλείου για τον στρατηγικό προγραμματισμό στελέχωσης Δημοσίου τομέα με όρους τεχνητής νοημοσύνης (Creation of an AI-based strategic workforce planning tool)”, που αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο ηλεκτρονικό εργαλείο για τον στρατηγικό προγραμματισμό στελέχωσης του δημόσιου τομέα.
Πηγή: capital.gr
