Ανησυχία για τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου στην ελληνική οικονομία προκαλούν σε κυβέρνηση και επιχειρήσεις οι δασμοί ύψους 30% που έχει ανακοινώσει ότι θα επιβάλει η Ουάσιγκτον στα ευρωπαϊκά προϊόντα την 1η Αυγούστου 2025.
Σύμφωνα με τη UBS, η Ελλάδα έχει υψηλό βαθμό εξαγωγικής έκθεσης και περιορισμένα περιθώρια προσαρμογής
Η ελληνική οικονομία απειλείται κυρίως από δευτερογενείς επιπτώσεις, δεδομένου ότι ο όγκος των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ είναι σχετικά περιορισμένος, στα 2,4 δισ. ευρώ ή στο 4,5% του συνόλου. Αυτό όμως καθόλου δεν σημαίνει πως δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις καθώς μια υφεσιακή συνθήκη στην Ευρώπη πιθανολογείται ότι θα φέρει καθοδικούς ανέμους στην ελληνική ανάπτυξη, πιθανές αυξήσεις τιμών, επενδυτική αβεβαιότητα.
Οι κίνδυνοι
Οι εστίες κινδύνου για την ελληνική οικονομία εντοπίζονται στους ακόλουθους τομείς:
1. Εξαγωγές. Η επιβολή δασμών 30% από τις ΗΠΑ στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα διαμορφώνει ένα νέο, δυσμενές περιβάλλον για τις ελληνικές εξαγωγές, επιφέροντας αναταράξεις σε νευραλγικούς κλάδους της οικονομίας. Το 2024, η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθε σε 2,41 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ, ενώ οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 2 δισ. ευρώ.
Στο επίκεντρο των επιπτώσεων βρίσκονται βασικά ελληνικά εξαγωγικά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο, οι ελιές, η κομπόστα ροδάκινου, το κρασί και άλλα προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα. Οι δασμοί θα κάνουν ακριβότερα τα ελληνικά προϊόντα στα αμερικανικά ράφια ενώ πιέσεις αναμένεται να δεχθούν και άλλοι κλάδοι, όπως η βιομηχανία αλουμινίου, μετάλλων και ελληνικών μαρμάρων.
«Με δασμό 30%, οι ελληνικές εξαγωγές σε τρόφιμα, ποτά, φάρμακα και βιομηχανικά προϊόντα θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος, πιθανώς μειώνοντας τις εξαγωγές κατά 20% – 25% και με απώλειες τουλάχιστον 0,5 δισ. δολάρια. Αυτό θα μετατρέψει το ελληνικό εμπορικό πλεόνασμα σε έλλειμμα, πλήττοντας ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες» σύμφωνα με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά.
Τα τρόφιμα και ποτά αποτελούν τον μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο προς τις ΗΠΑ, με μερίδιο 30,6%, ακολουθούμενο από τα πετρελαιοειδή με 22,8% και τα βιομηχανικά είδη με 16,5%. Είναι ενδεικτικό ότι στην αμερικανική αγορά μόνο ο κλάδος των ελιών είχε σημαντική διείσδυση καθώς το 2024 οι εξαγωγές του προς τις ΗΠΑ κάλυψαν το 26% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών ελιάς.
Αλλα προϊόντα με σημαντικό ρόλο είναι το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινου, τα οποία με την επιβολή δασμών τίθενται σε κίνδυνο και οι εξαγωγείς ευελπιστούν να επιτύχουν κάποιες εξαιρέσεις όπως είχε συμβεί το 2019. Η Ελλάδα εξάγει όμως και αλουμίνιο και τσιμέντο, και οι οριζόντιοι δασμοί (20%) και οι στοχευμένοι στο αλουμίνιο (25%) θα επηρεάσουν τις επιχειρήσεις και των κλάδων αυτών, λένε οι επιχειρηματίες.
2. Ανάπτυξη. 250 εκατ. ευρώ φέτος και 700 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος αναμένεται να κοστίσουν στην ελληνική οικονομία οι δασμοί 30% που σχεδιάζει ο Τραμπ να επιβάλει από την 1η Αυγούστου στις εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ ή το 0,1% και του 0,27% του ελληνικού ΑΕΠ του 2025 και 2026 αντίστοιχα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της UBS. Οπως σημειώνει ο οίκος, η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη ουσιαστικά με τον τριπλασιασμό του πραγματικού δασμολογικού συντελεστή, ο οποίος θα κινηθεί στο 20% – 23%.
Η χώρα μας, σύμφωνα με τη UBS, είναι μεταξύ των χωρών με υψηλό βαθμό εξαγωγικής έκθεσης και περιορισμένα περιθώρια προσαρμογής. Περίπου 60% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ αφορούν προϊόντα τα οποία εντάσσονται στο δασμολογικό καθεστώς, με την Ελλάδα να έχει έτσι τρίτη υψηλότερη έκθεση στην περιοχή σε αυτό το μέτωπο, μετά την Ουγγαρία (75%) και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (65%). Η UBS εκτιμά ότι η πλήρης αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη της Ελλάδας θα διαμορφωθεί στο 0,15% σε μέσο όρο στη διετία, με το μεγαλύτερο «βάρος» να εντοπίζεται το 2026, όπου και ο αντίκτυπος θα είναι περισσότερο αισθητός.
3. Επενδύσεις. Πλήγμα ενδεχομένως να δεχθούν και οι επενδύσεις των ΗΠΑ στην Ελλάδα αλλά όχι λόγω των δασμών, αλλά λόγω της υποτίμησης του δολαρίου. Οι εισροές Ξένων Αμεσων Επενδύσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε 177 εκατ. ευρώ το 2024, αντιπροσωπεύοντας το 2,6% των συνολικών εισροών. Από αυτές, τα 131 εκατ. ευρώ αφορούσαν επενδύσεις σε ακίνητα. Σωρευτικά, μεταξύ 2020-2024, οι εισροές ΞΑΕ από τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε 1,56 δισ. ευρώ (5,6% του συνόλου), με 565 εκατ. ευρώ. να κατευθύνονται στην αγορά ακινήτων.
4. Αύξηση της αβεβαιότητας. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, σε περίπτωση εφαρμογής των δασμών, ιδίως αν συνοδευθούν από αντίμετρα εκ μέρους των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ, θα ενισχυθεί περαιτέρω η υπάρχουσα αβεβαιότητα γύρω από τη διεθνή εμπορική πολιτική. Το ενδεχόμενο αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του ασφαλίστρου κινδύνου (risk premium) για την ελληνική οικονομία, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις και οδηγώντας τα νοικοκυριά σε μείωση της κατανάλωσης.
Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»
Πηγή: ot.gr
