Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου
Το στίγμα για μία “σφιχτή” δημοσιονομική κατεύθυνση με φόντο τους νέους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες, για την οροφή δαπανών δίνει η εγκύκλιος για την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2026 και του Πολυετούς Δημοσιονομικού Προγραμματισμού 2026-2029. Με την εγκύκλιο, ο υφυπουργός Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς, δίνει εντολή στα υπουργεία και στους φορείς της γενικής κυβέρνησης να καταγράψουν μέχρι τις 29 Αυγούστου τις ανάγκες τους για το επόμενο έτος όπου θα μοιραστούν περίπου 107 δισ. ευρώ σε στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα και να υποβάλουν τα αιτήματά τους με “πλοηγό” τους νέους κανόνες της Κομισιόν, οι οποίοι ορίζουν οροφές δαπανών. Για το 2026, ο στόχος που έχει τεθεί από το Μεσοπρόθεσμο, όπως εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ορίζει ότι δεν μπορούν να αυξηθούν πάνω από 3,6%. Άρα, οι καθαρές δαπάνες μπορούν να αυξηθούν μέχρι περίπου 3,6 δισ. ευρώ το 2026 σε σχέση με το 2025. Σημειώνεται ότι περαιτέρω αύξηση πέραν των 3,6 δισ. και έως 0,3% του ΑΕΠ είναι δυνατή εφόσον οι καθαρές δαπάνες των προηγούμενων ετών είναι χαμηλότερες από τα όρια που έχουν τεθεί.
Η εγκύκλιος εστιάζει στον περιορισμό καθαρών δαπανών, στην ενίσχυση της δημοσιονομικής διαφάνειας και στην αποτελεσματικότερη κατανομή πόρων. Κάθε φορέας οφείλει να συμμορφωθεί με αυτά τα όρια κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού, με βάση τις υφιστάμενες υποχρεώσεις όσο και τις προβλέψεις για νέα μέτρα αλλά για τις ανάγκες.
Ειδικότερα, οι φορείς υποχρεούνται να αιτιολογούν τυχόν απόκλιση άνω του ορίου του 5% από το φετινό εκτελεσμένο κονδύλι. Εάν οι αυξήσεις “ξεφύγουν” πάνω από 5% από τα έσοδα ή έξοδα του φορέα, καλείται να δώσει τις απαραίτητες εξηγήσεις, αιτιολογώντας την απόκλιση. Όπως περιγράφεται στην εγκύκλιο, υποχρέωση αιτιολόγησης της απόκλισης άνω του συγκεκριμένου αυτού ποσοστού, έχει κάθε φορέας του δημοσίου που προβλέπει για το έτος 2026 (ή άλλα έτη του ΠΔΠ) είτε έσοδα είτε δαπάνες, οι οποίες διαφέρουν περισσότερο από 5% σε σχέση με τα αντίστοιχα πραγματοποιηθέντα μεγέθη προηγούμενων ετών (ιδίως του 2024).
Πώς θα επιχορηγηθούν τα υπουργεία
Από την εγκύκλιο Πετραλιά μπορεί να σχηματιστεί μία πρώτη εικόνα για τα υπουργεία που θα επιχορηγηθούν με μεγαλύτερα κονδύλια σε σχέση με τον τρέχοντα προϋπολογισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το υπουργείο Υγείας (+270 εκατ.), το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (+695 εκατ.) και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (+296 εκατ.). Στον αντίποδα, μικρότερη χρηματοδότηση αναμένεται να λάβουν τα υπουργεία Παιδείας, Τουρισμού και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Όσον αφορά στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, στα ενδεικτικά ανώτατα όρια δαπανών του και συγκεκριμένα, στον Ειδικό Φορέα “Γενικές Κρατικές Δαπάνες” προβλέπονται ποσά για την ενίσχυση των φορέων, τόσο για το έτος 2026 όσο και για τα έτη 2027-2029, προκειμένου να καλυφθούν οι ακόλουθες δαπάνες: α. μεταναστευτικών ροών, β. προσλήψεων τακτικού προσωπικού, με βάση τον ετήσιο προγραμματισμό προσλήψεων, που πρόκειται να υλοποιηθούν το 2026, καθώς και των προβλεπόμενων προσλήψεων ετών 2027-2029, γ. προσλήψεων τακτικού προσωπικού βάσει ειδικών διατάξεων, δικαστικών αποφάσεων κ.λπ. καθώς και μετατάξεων και αποσπάσεων, δ. προσλήψεων μη τακτικού προσωπικού με βάση τον ετήσιο προγραμματισμό προσλήψεων και βάσει ειδικών διατάξεων, ε. σημαντικών, άμεσων, αναπόφευκτων και επειγουσών αναγκών.
Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός
Παράλληλα, η εγκύκλιος περιλαμβάνει τις προβλέψεις για τον νέο Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό που αντικαθιστά το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής και αποτελεί το κύριο εργαλείο μακροχρόνιου σχεδιασμού. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2027 και το 2028 καταγράφεται μείωση των κρατικών δαπανών στους φορείς του στενού δημοσίου τομέα που οφείλεται στην ολοκλήρωση του προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι ενδεικτικό ότι από σχεδόν 85 δισ. το 2026, οι κρατικές δαπάνες υπουργείων και φορέων υποχωρούν σχεδόν κατά 5 δισ. το 2027 και διαμορφώνονται κοντά στα 80 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι ο Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός θέτει:
– τα ανώτατα όρια δαπανών της Κεντρικής Διοίκησης,
– τους στόχους ισοζυγίου για τους λοιπούς φορείς της Γενικής Κυβέρνησης,
– δημοσιονομικά αποτελέσματα ανά υποτομέα (έσοδα, δαπάνες, ισοζύγιο),
– προβλέψεις για το έτος 2026 και τα τρία επόμενα (2027–2029),
– και ενσωματώνει την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του 2024.
Πηγή: capital.gr
