«Ενας προϋπολογισμός για τη νέα εποχή» που «ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες της Ευρώπης». Με αυτά τα λόγια παρουσίασε χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την πρότασή της για τα έσοδα και τις δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά την επόμενη επταετή περίοδο 2028-2034. Πρόκειται για ένα κονδύλι συνολικού ύψους 2 τρισ. ευρώ (με βάση τις προβλεπόμενες για τότε τιμές), με βάση τουλάχιστον το σχέδιο στο οποίο κατέληξε η Κομισιόν ύστερα από μακρές διαπραγματεύσεις.
Στην πραγματικότητα, βεβαίως, τα δύσκολα έπονται, καθώς για να πάρει σάρκα και οστά και να αρχίσει να τρέχει στην ώρα του ο νέος προϋπολογισμός θα πρέπει να υπάρξει και η σύμφωνη γνώμη τόσο της Ευρωβουλής (με πλειοψηφία) όσο και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (με ομοφωνία). Οι πρώτες και μάλλον έντονες αντιδράσεις προαναγγέλλουν ένα σκληρό «παζάρι», που δεν αποκλείεται να φτάσει μέχρι και το παρά ένα – όλοι θυμούνται, άλλωστε, τα μαραθώνια τετραήμερα του 2020 ανάμεσα στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι η Φον ντερ Λάιεν έσπευσε να διαβεβαιώσει πως τα ποσά που συνεισφέρουν τα κράτη-μέλη δεν πρόκειται να μεταβληθούν, αλλά και να ισχυριστεί ότι ο νέος προϋπολογισμός της ΕΕ είναι «μεγαλύτερος, πιο έξυπνος και πιο σαφής».
Η ουσία, σε κάθε περίπτωση, είναι ότι εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει ένα μικρό κλάσμα της οικονομικής ισχύος των «27». Για του λόγου το αληθές, ακόμη και στην περίπτωση που εγκριθεί η πρόταση της Κομισιόν, θα αντιπροσωπεύει το 1,26% του συνολικού τους ΑΕΠ. Παρότι δε υπάρχει μια αύξηση σε σύγκριση με το 1,1% του τρέχοντος προϋπολογισμού (2021-2027), είναι σαφές ότι δεν επαρκεί για να δώσει την αναγκαία ώθηση στην ΕΕ προκειμένου να παίξει τον ρόλο που έχει διακηρύξει. Παράλληλα δε, αποδεικνύει ότι το κέντρο βάρους της «ενωμένης Ευρώπης» εξακολουθεί να βρίσκεται στις πρωτεύουσες των εταίρων και όχι στις Βρυξέλλες.
Ερχεται σκληρό παζάρι
Πρέπει δε να θεωρείται βέβαιο ότι η πρόταση θα δώσει το έναυσμα για σκληρές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους διάφορους θεσμούς, τα κράτη-μέλη και τις πολιτικές ομάδες. Ενας από τους βασικούς λόγους θα είναι, αναμφίβολα, η σημαντική μείωση των κονδυλίων για τα Ταμεία Συνοχής, που αφορούν στη σύγκλιση των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών και για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ): Η πρόταση συγκεκριμένα, όπως παρουσιάστηκε από τη Φον ντερ Λάιεν και τον αρμόδιο επίτροπο, Πιοτρ Σέραφιν, προβλέπει συνολικά 865 δισ. ευρώ ή 48% του προϋπολογισμού, όταν μέχρι σήμερα αντιπροσώπευαν περίπου τα δύο τρίτα – με την ενοποίηση, μάλιστα, των κονδυλίων σε μια κοινή δεξαμενή, στον πρώτο πυλώνα, υπό τον τίτλο «Εθνικά και περιφερειακά σχέδια».
Την ίδια στιγμή, είναι σαφές ότι το βάρος πέφτει πολύ περισσότερο σε άλλους τομείς. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η άμυνα και ασφάλεια, με την πρόταση να προβλέπει πενταπλάσια κονδύλια – συνολικά 131 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Διαστήματος και της κυβερνοασφάλειας – καθώς και η στήριξη προς την Ουκρανία, για τηνοποία προβλέπεται να διατεθούν 100 δισ. ευρώ. Προτεραιότητα αποτελεί, επίσης, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της έρευνας και καινοτομίας) που προτείνεται να πάρει «προίκα» ένα ποσό της τάξης των 410 δισ. ευρώ για τη συγκεκριμένη επταετία.
Σημειώνεται, επίσης, ότι ένα μη ευκαταφρόνητο ποσό προβλέπεται για την αποπληρωμή του κοινού χρέους που προέκυψε από τον δανεισμό για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, το 2021. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για περίπου 170 δισ. ευρώ στη διάρκεια της επταετίας 2028-2034, με το μεγαλύτερο μέρος αυτού να σχεδιάζεται να αντληθεί από νέους φόρους (προϊόντα καπνού, ανακύκλωση ηλεκτρονικών συσκευών, μεγάλες εταιρείες κ.λπ).
Πλέον, η σκυτάλη περνά στους ευρωβουλευτές και τις κυβερνήσεις. Οι συνθήκες δε που επικρατούν είναι τέτοιες, στην Ευρώπη και διεθνώς, που δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η τελική πρόταση που θα έρθει προς έγκριση να παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις έναντι αυτής που παρουσιάστηκε χθες.
Πηγή: tanea.gr
