Νέους δρόμους ανοίγει η ανάλυση του μεγαλύτερου μέχρι σήμερα συνόλου δεδομένων για τις ανθρώπινες πρωτεΐνες που προσφέρουν ελπίδες για πρώιμες διαγνώσεις και αποτελεσματικότερες θεραπείες νευροεκφυλιστικών παθήσεων όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και του Πάρκινσον. Μελέτη, βασισμένη στη μεγαλύτερη «βιβλιοθήκη πρωτεϊνών» που έχει ποτέ δημιουργηθεί – εκατοντάδες εκατομμύρια μετρήσεις πρωτεϊνών και χιλιάδες βιοδείγματα – φέρνει την επιστημονική κοινότητα «πιο κοντά από ποτέ στη μέρα που η διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ θα πάψει να αποτελεί καταδίκη σε θάνατο», δήλωσε ο Μπιλ Γκέιτς, ο δισεκατομμυριούχος συνιδρυτής της Microsoft, που συμμετείχε στη χρηματοδότηση του έργου. Τα ευρήματα εντάσσονται σε μια δυναμικά αναπτυσσόμενη διεθνή προσπάθεια να κατανοήσουμε καλύτερα τους βιολογικούς μηχανισμούς παθήσεων που επηρεάζουν ήδη πάνω από 50 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες και να αξιοποιήσουμε τη γνώση για να αναπτύξουμε νέες θεραπείες.
Αποκωδικοποίηση
Κάθε φορά που ξεχνάμε ένα όνομα ή χάνουμε την ισορροπία μας, αναρωτιόμαστε ίσως αν φταίει απλώς η ηλικία ή είναι κάτι βαθύτερο. Ασθένειες όπως η Αλτσχάιμερ και η Πάρκινσον δεν είναι πλέον σπάνιες αλλά επηρεάζουν δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με τη συχνότητά τους να αυξάνεται ταχύτερα από ποτέ. Και ενώ η βιολογία αυτών των παθήσεων είναι σε έναν μεγάλο βαθμό περίπλοκη και συχνά ακατανόητη η αποκωδικοποίηση του πιο λεπτομερούς μοριακού χάρτη που δημιουργήθηκε ποτέ για τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις φέρνει τώρα την επιστήμη πολύ πιο κοντά στη βάσιμη ελπίδα. Με όχημα τις ίδιες τις πρωτεΐνες οι επιστήμονες αναγνωρίζουν προειδοποιητικά σημάδια, μοτίβα και βιοδείκτες που προηγούνται των συμπτωμάτων, φωτίζοντας ουσιαστικά τα σιωπηλά ίχνη τέτοιων νόσων προτού καν εκδηλωθούν. Στόχος δεν είναι βεβαίως μόνο η κατανόηση, αλλά με τη δύναμη των δεδομένων και τη συνεργασία της τεχνητής νοημοσύνης να φθάσουμε στη μέρα όπου η διάγνωση της Αλτσχάιμερ ή της Πάρκινσον θα ισοδυναμεί με μια διαχειρίσιμη πραγματικότητα και ίσως με τη θεραπεία τους.
Η μεγάλη απειλή
Οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία στις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά η έγκαιρη διάγνωσή τους είναι δύσκολη και οι θεραπείες περιορισμένες. Υστερα από δεκαετίες έρευνας παραμένουν πολλά μυστήρια. Οπως επισημαίνει δημοσίευμα της “El Pais”, για να επιταχυνθεί η κατανόησή τους ιδρύθηκε το Global Neurodegeneration Proteomics Consortium (GNPC), κοινοπραξία που συγχρηματοδοτείται από πολλούς φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς, και δημοσίευσε τώρα τα πρώτα αποτελέσματα μιας τεράστιας προσπάθειας που παρουσιάζεται σε σειρά μελετών στα περιοδικά “Nature Medicine” και “Nature Aging”. «Το πιο άμεσο και ενθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι τα μοτίβα πρωτεϊνικών ανωμαλιών που προβλέπουν τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες αποκαλύπτουν νέες πτυχές της βιολογίας που διέπει την ανάπτυξή τους» δήλωσε ο καθηγητής Κλινικής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, Τσαρλς Μάρσαλ. «Αυτό ανοίγει τον δρόμο για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων και, εν τέλει, για την ανάπτυξη νέων θεραπειών».
Γιατί είναι κρίσιμοι οι βιοδείκτες
Η κοινοπραξία έχει δημιουργήσει ένα σύνολο δεδομένων που περιλαμβάνει περίπου 250 εκατομμύρια μοναδικές μετρήσεις πρωτεϊνών και πάνω από 40.000 βιολογικά δείγματα από 23 ερευνητικές ομάδες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, καθώς και άλλα κλινικά δεδομένα που διατίθενται για ερευνητές και ενδιαφερομένους μέσω Διαδικτύου. Οπως επισημαίνει δημοσίευμα των “Financial Times”, οι επιστήμονες αναζήτησαν τον κοινό δρόμο (συμπλεκόμενη βιολογία) που ακολουθεί η εκφύλιση τόσο στην περίπτωση της νόσου Αλτσχάιμερ όσο και της Πάρκινσον, κάτι που θα μπορούσε να ενισχύσει αναδυόμενες προσπάθειες για κοινή αντιμετώπιση των δύο αυτών παθήσεων. «Οι βιοδείκτες είναι κρίσιμοι όχι μόνο για να κατανοήσουμε καλύτερα τη βιολογία αυτών των ασθενειών, αλλά και για τις κλινικές δοκιμές μας που επιδιώκουν να τις διορθώσουν» ανέφερε ο Σάιμον Στοτ, διευθυντής Ερευνών στον οργανισμό Cure Parkinson’s. Δηλαδή για τη διαπίστωση της αποτελεσματικότητας των υπό δοκιμή φαρμάκων.
Πηγή: tanea.gr
